Voor de vijfde keer blikt het Stimuleringsfonds voor de Journalistiek (SvdJ) vooruit op een nieuw jaar. Vijftien journalisten, onderzoekers en andere mediakenners vertellen wat ze verwachten én hopen dat 2022 gaat brengen.

Een van de vijftien is Olaf Koens (36), Midden-Oostencorrespondent voor RTL Nieuws. Hij hoopt dat Nederlanders komend jaar hun ogen en oren meer openen voor buitenlands nieuws en dat journalisten meer stelling gaan nemen.

Olaf Koens

Koens tegen Birte Schohaus: “Als politici iets niet zint, roepen ze nu: dat is nepnieuws. Die reflex is sterker dan ooit tevoren. In de Tweede Kamer durft de VVD-woordvoerder een verhaal van ons uit Turkije ‘fopjournalistiek’ te noemen. Dat gaat ver. Het enige antwoord is: we moeten nog beter ons best doen. Nog meer feiten verzamelen, data hebben om onze verhalen hard te maken.
Maar als je dat alles hebt: ga dan voor de waarheid staan. Ik hoop dat journalisten in 2022 meer stelling gaan nemen. Het model van: ik laat twee meningen aan het woord en de kijker mag bepalen wat klopt, is niet alleen lui, maar het voldoet niet meer. De journalist moet laten zien welke feiten kloppen, wat de waarheid is.
[…]
2022 wordt het jaar van de verhalende journalistiek. Ik zie nog te veel items van twee minuten waarin journalisten gortdroog het hele plaatje schetsen. Dat raakt de kijker niet. Wat zeggen inflatiecijfers mij? Je moet het grote verhaal juist schetsen aan de hand van de verhalen van mensen. Storytelling helpt om de complexiteit van de wereld te begrijpen. Daarom ben ik ervan overtuigd dat de journalistiek de omslag gaat maken naar langere video’s online. Met goede storytelling kun je rustig de lengte in”.

Selli Altunterim

Selli Altunterim (48) is journalist/eindredacteur. Hij bedacht jongerenprogramma Rauwkost voor de NTR en werkte voor Nova en Nieuws & Co. Hij hoopt dat de journalistiek meer teruggaat naar de basis: het controleren van de macht.

Altunterim tegen Sara Madou: “Het lijkt alsof de journalistiek in Nederland is vergeten waar het om draait. We berichten te vaak vanuit instituties en te weinig vanuit het belang van de burgers. Doodzonde, want volgens mij is dat wel waarom de meeste journalisten dit werk zijn gaan doen. Ik in ieder geval. Ooit deed ik met een collega uitgebreid research, we hadden zo’n 50 mensen gesproken met verhalen die elkaar ondersteunden. Toen zei een andere collega dat volgens Justitie al die mensen ongelijk hadden en we ons onderzoek beter konden opgeven. De kern van het probleem is dat hij daarin meeging.

Het is helemaal niet zo vreemd dat mensen geen vertrouwen meer hebben in de journalistiek. Pieter Omtzigt omschreef het mooi in zijn speech in de Tweede Kamer. Hij zei dat de media nu een soort vriendenkring vormen met de politiek, het bedrijfsleven en andere instanties. En kritiek leveren op je vrienden, dat doe je toch minder snel. Omtzigt riep politici op om zich af te vragen waarom ze eigenlijk volksvertegenwoordiger zijn geworden. Welke idealen gingen daarachter schuil? En hoe kun je die weer oppakken? Dat zouden we als journalisten ook moeten doen. Het is lastig om op die manier naar jezelf te kijken, dat weet ik, maar de tijd is er nu echt rijp voor”

De andere dertien voorspellende journalisten

Sjirk Kuijper, hoofdredacteur Nederlands Dagblad: De Nederlandse journalistiek heeft een blinde vlek voor religie.

Elma Drayer, journalist en Volkskrant-columnist: Quota om diversiteit aan te jagen hebben meer nadelen dan voordelen.

Kim Dankoor, deskundige op het gebied van media en mediawijsheid; promoveert op de relatie tussen hiphopconsumptie en het zelfbeeld van jongeren in Nederland en de Verenigde Staten: Traditionele media gaan een minder grote rol spelen.

Jip van den Toorn, cartoonist; heeft elke zaterdag een beeldcolumn in de Volkskrant; illustreert voor VPRO Gids en De Standaard: Laten we meer rekening houden met gevoeligheden.

Monic Slingerland, chef opinieredactie dagblad Trouw: De korte termijn wordt steeds leidender.

Laurens Vreekamp, geeft trainingen in toepassing van artificiële intelligentie (AI): Ik denk dat we in 2022 minder angst gaan zien voor AI.

Peter ter Velde, projectleider van PersVeilig, initiatief van o.m. de Nederlandse Vereniging van Journalisten: Het liefst heb ik dat PersVeilig eind 2022 opgeheven kan worden.

Jaap Tielbeke, redacteur Groene Amsterdammer: Ik hoop dat we ons bewust blijven van de klimaatcrisis.

Nanda Felix, contentmanager van ROEG!, tv-programma en online platform van RTV Drenthe: Samenwerken met organisaties doet niets af aan je onafhankelijkheid.

Bart Vuijk, onderzoeksjournalist Noordhollands Dagblad: Een groot onderzoek moet je nooit alleen doen.

Raounak Khaddari, verslaggever Het Parool presentator op Radio 1 van vroege ochtendshow : Ik hoop dat we de status quo vaker gaan bevragen.

Douwe Schaaf, docent opleiding Journalistiek Christelijke Hogeschool Ede (CHE); betrokken bij onderzoekscollectief Bureau Spotlight in Ede: Uit offline samenwerking valt veel meer te halen.

René Moerland, sinds 2019 hoofdredacteur NRC: 2022 wordt het jaar van de professionele media.

De Voorspellers. Wat staat de journalistiek in 2022 te wachten?, tekst van Jolanda van de Beld, Sjors Hofstede, Sara Madou, Birte Schohaus, Dorien Vrieling. Illustraties van Alexandra España, Stimuleringsfonds voor de Journalistiek, 9 december 2021: www.svdj.nl/voorspellers-2022

Het Stimuleringsfonds voor de Journalistiek stimuleert de kwaliteit, diversiteit en onafhankelijkheid van de journalistiek door met geld, kennis en onderzoek de vernieuwing van de journalistieke infrastructuur in Nederland te bevorderen. www.svdj.nl

Zie ook: Hoe ziet de journalistiek eruit in Nederland anno 2035?  Blogs Beroepseer, 3 december 2020: https://beroepseer.nl

Illustratie bovenaan is van Alexandra España: ‘Olaf Koens’