De excellente Stephan Sanders, columnist, was onlangs te gast bij de briljantissime Clairy Polak in een door haar gepresenteerd programma van de omroep HUMAN getiteld Het filosofisch kwintet¹⁾. Stephan vertelde, helemaal aan het eind van de uitzending, over Surinaamse mannen die op dorpspleinen wedstrijden houden met hun gekooide zangvogels. Die mannen sjouwen door het dorp met hun kooitje gevuld met zangvogel, gaan op een plein zitten en kijken welk kanariepietje het beste zingt.

Inventarisatie van problemen in onderwijs

Een tijdje terug maakte ik een inventarisatie van de problemen in ons Onderwijs²⁾ en Stephans verhaal deed me denken aan die Surinaamse mannen met hun kooitjes. Die hebben wij ook! Wij zeulen al jaren naar Den Haag, met ons kooitje met ons kwettertje en hopen dat wij nu een keer gaan winnen maar het gebeurt nooit. Waarom niet?
OCW heeft een witte Ara in een gouden kooi met marmeren poot en een stalen ring³⁾. Die wint altijd en staat bij de PO en VO-raad. Het is een wisselbokaal. Zingen kan het kreng niet maar het is het beest van de baas dus er is niets aan te doen binnen de kaders van de wet.

Wij, docenten, zitten daar op het Plein en we kwetteren allemaal voor onze eigen parochie. Ik heb twee kooitjes, één voor Volwassen-onderwijs en één voor de Examens Frans, een ander heeft weer een  kooitje met een Basis, Speciaal of Wetenschappelijk onderwijspietje erin. Allemaal ons eigen zuiltje in ons eigen kooitje en het resultaat is niet om aan te horen. De witte ara in haar gouden kooi luistert niet want ze wint toch. Ze komt niet eens langs. Ik heb collega’s op Twitter die de ministers smeken om een gesprek, om een interventie, een standpunt, een knoop om door te hakken. Niets. Het is helemaal stil vanuit het ministerie voor Onderwijs. De ministers komen zelfs niet als we met duizenden het malieveld vullen, het ministerie heeft malie aan ons op ons Malieveld. Kom eerst maar eens met trekkers hoor je ze denken.

Vandaag is het de Dag van het ondergesneeuwde Onderwijskwettertje, dus noem ik, in willekeurige volgorde, de kooitjes van mijn eveneens ongehoorde medefluiters:

–  zij die willen voorkomen dat de overstap VMBO HAVO binnenkort onmogelijk gemaakt wordt door de nieuwe leerweg VMBO
– zij die willen voorkomen dat het SLO, Stichting Leerplan Ontwikkeling doorjengelt met een curriculumwijziging waar alleen financieel belanghebbenden nog achter staan
– zij die willen voorkomen dat er een nieuw bevoegheidskader komt dat regelt dat ik niet langer docent Frans ben maar docent taal
– zij die knokken tegen nascholingen met Post-it’s en Flipovers, gegeven door mensen die het geen seconde zouden volhouden voor een klas
– zij die willen weten waar al dat extra geld voor Onderwijs is blijven hangen
– zij die willen weten waar al dat extra geld voor Passend Onderwijs is blijven hangen
– zij die niet willen dat kinderen worden gedefinieerd door hun beperking
– zij die willen voorkomen dat scholen doen aan cherrypicking omdat ze geen zin hebben in onrendabele kinderen
– zij die willen zien wat de consequenties zien van het lerarentekort
– zij die recht hadden op de lerarenbeurs
– zij die willen voorkomen dat OCW regelt dat vakinhoudelijke kennis steeds meer naar de achtergrond verdwijnt
– zij die strijden tegen de lumpsum
– zij die vechten voor het afschaffen én terugdraaien van het schuldenstelsel
– zij die geld willen besparen door het afschaffen van de SLO, de Koepels en de Raden
– zij die de exponentiële groei van het schaduwonderwijs willen stoppen
– zij die strijden voor eerlijke kansen voor hoog- of laagbegaafden
– zij die de Nieuwe Leerweg willen voorkomen die stapelen van VMBO naar HAVO zo goed als ONMOGELIJK maakt
– zij die strijden tegen de te vroege schoolkeuze die onze samenleving splijt vanaf het eerste begin
– zij die hopen dat leerrecht zwaarder gaat wegen dan leerplicht
– zij die strijden tegen Laaggeletterdheid
– zij die zien hoe Vroege en Voorschoolse Educatie faalt aan alle kanten
– zij die nog steeds bang zijn voor de zeer dood en begraven curriculumhervormingen
– zij die een rabiate hekel hebben aan prietpraat
– zij die strijden voor het ontmaskeren van zelfsturende, autonome, sectaire, vrije, vrijwillige, zelfstandige, ontdekkende, groepjes, clubjes, regelloos onzin-onderwijs
– zij die maar kiezen voor zingen binnen de zwijgcultuur
– zij die weten hoe gevaarlijk Girfec is, de kansencirkel dan? Een hele enge lobby probeert het onderwijs te infiltreren en dit is levensgevaarlijk zeker nu ons onderwijs zo kwetsbaar is
– zij die zouden willen kunnen rekenen op Veilig Thuis maar dat niet durven omdat zij staan voor alles behalve de bescherming van het kind
– zij die knokken tegen de administratieve druk op de docent

Dit zijn alleen nog de sopranen… Hier komen de tenoren

Een beetje docent moet aandacht hebben voor:

– maatschappelijke ontwikkelingen
– faalangsten
– leerangsten
– fobieën
– aandoeningen
– allergieën
– gevoeligheden
– seksuele en religieuze oriëntaties
– overgevoeligheden
– de dag van het feest
– de dag van de prietpraat en de week van de flauwekul
– de sportdag
– de Koningsdag
– de dag van de hoofdluizen en
– de gesprekken met de ouders die soms maar niet altijd met elkaar spreken, elkaar kennen, elkaars bestaan erkennen, elkaars kind erkennen, als je het kunt verzinnen is het waar.

Wát krijgen we net van beide ministers?

Net zei ik dat we niks horen van ons Ministerie, ik had mijn mond moeten houden want wát krijgen we net van beide ministers? Het verzoek⁴⁾ of wij maandag op school willen stilstaan bij de moord op Samuel Paty. Dat verzoek kwam VRIJDAG 30 oktober, om 17.30 binnen. Samuel is vrijdag 16 oktober onthoofd. Ik heb de onthoofding van Samuel Paty de maandag na de vakantie meteen in de klas besproken; we hadden net samen het boek uitgelezen over de gijzeling en bevrijding van Florence Aubenas die in Irak gegijzeld was geweest omdat zij daar haar werk deed als journaliste.

In Frankrijk was het de bedoeling dat zijn herdenking op maandag, de eerste lesdag na de herfstvakantie, gehouden zou worden, docenten zouden de leerlingen om 10.00 een speciale les geven, die les afsluiten met het voorlezen van een brief van Jean Jaurès gevolgd door een minuut stilte maar dat plan is inmiddels geannuleerd. Om 11.00 lezen alle scholen nog steeds de brief voor gevolgd door de minuut stilte, maar de les zelf mogen de scholen, ergens in november inplannen⁵⁾ en is verplicht voor alle leerlingen, de stof voor de les⁶⁾staat trouwens al online.⁷⁾ Je zal die docent zijn, je moet het met je klas hebben over de intrinsieke normen en waarden van de Republiek, over de vrijheid van meningsuiting en de scheiding van kerk en staat, over hoe je in alles mag geloven wat je wilt maar dat het een privé aangelegenheid is. Als een leerling de waarden van de Republiek niet onderschrijft dan moet de school het gesprek aangaan met de ouders, zij mogen zich niet met onderwijs bemoeien. Als een ouder agressief reageert zal de school daar op moeten handelen.⁸⁾

Ik moet hierom lachen, halve steden in Frankrijk zijn no-go area’s voor gezagsdragers, artsen kunnen alleen nog op huisbezoek met politie-escorte, de auto van de arts en de politie hebben na het consult vaak geen banden meer en er staat met zekere regelmaat een wasmachine die net van het balkon afviel op hun respectievelijke daken, in Dijon ‘helpt’ een deel van de maffia de politie door concurrerende drugshandelaars aan te pakken, zij beschikken namelijk wél over wapens. Of je even een lesje Republikeinse normen en waarden wilt geven. Hoe het ook zij, dat gesprek met de klas is in Frankrijk dus uitgesteld tot nader order. Maar dat zeggen onze ministers er niet bij, dus wij gaan het maandag wel doen. Tuurlijk joh. What could possibly go wrong? Inmiddels zijn er in Frankrijk drie mensen even bruut vermoord in een kerk, zijn er talloze aanslagen geweest overal ter wereld en is er een aardbeving geweest op mijn door Corona murw geslagen wereld. Tout va très bien, madame la Marquise…⁹⁾

Oplosbaar is het allemaal niet zolang we allemaal met ons eigen kooitje blijven zeulen, we maken het zo wel erg makkelijk voor de Raden en de Koepels. Ik zie als enige oplossing een serieuze Onderwijspartij maar in afwachting daarvan treft u in de bijlage het stemgedrag¹⁰⁾ van de Kamer. Dan kunt u in ieder geval met kennis van zaken VVD stemmen in de hoop dat alles zo fantastisch zal blijven gaan.

Mocht u vorige week zondag Buitenhof hebben gemist, dan zou ik als ik u was nog even kijken naar Marcel Levi.¹¹⁾  Jelmer Evers citeert hem als volgt: “Niemand is de baas, er is geen regie en de markt moet het oplossen” Het lijkt wel onderwijs.”^12). We komen letterlijk om in de kooitjes en al die kooitjes maken herrie en houden steeds bozer wordende pietjes gevangen. Die kanariepietjes vallen in drie groepen uiteen;

– pietjes die vanaf hun tractoren politici, desnoods thuis, bedreigen; de gekkies
– pietjes die nooit nadenken en dus nergens druk over maken; de lakonieken
– en pietjes die denken dat als alles kapot is er iemand de regie moet nemen; de strijdvaardigen: Voor Onderwijs benoemt de Commissie Boerenverstand Herman Tjeenk Willink. Hij kan al ons gekwetter tot een snoeiharde symfonie omtoveren. Eentje die in je oor kruipt en er pas uitkomt als het geheel klinkt als een klok. En als hij niet wil dan moet Michelle van Dijk het maar doen.¹³⁾

1) https://www.npostart.nl/het-filosofisch-kwintet/25-10-2020/VPWON_1313044
2) https://sites.google.com/site/blimagegoulmy/
3) Professor Piet de Rooy zei in de Tjipcast dat Den Haag bestuurd werd door een ‘stalen ring van belangenbehartigers rond het parlementaire proces’: https://tjipcast.nl/onderwijs/een-geschiedenis-van-het-onderwijs-in-nederland-tjipcast-078-met-piet-de-rooy/   (Vanaf 33.48)
4) https://www.rijksoverheid.nl/actueel/nieuws/2020/10/30/stilstaan-bij-moord-op-samuel-paty
5) https://www.education.gouv.fr/lundi-2-novembre-reprise-des-cours-et-hommage-samuel-paty-306994
6) https://eduscol.education.fr/cid154946/2-novembre-hommage-m-samuel-paty-unite-autour-des-valeurs-de-la-republique.html
7) https://www.lemonde.fr/societe/article/2020/10/30/hommage-a-samuel-paty-la-rentree-scolaire-ne-sera-finalement-pas-decalee-a-10-heures-lundi_6057964_3224.html
8) https://www.lesechos.fr/politique-societe/societe/professeur-decapite-blanquer-promet-un-cadrage-clair-pour-la-rentree-du-2-novembre-1258923
9) https://www.google.com/search?client=firefox-b-d&q=Tout+va+tr%C3%A8s+bien%2C+Madame+la+Marquise
10) https://docs.google.com/spreadsheets/d/1HLTa0UNQx0fwnBQWq1d-fmzxHrZl6_niwv257uayy7g/edit#gid=0
11) https://twitter.com/Buitenhoftv/status/1320331446029004800?s=20
https://www.vpro.nl/buitenhof/kijk/afleveringen/2020/buitenhof-25-oktober-2020.html
12) https://twitter.com/jelmerevers/status/1320328606380425217?s=20
13) https://michellevandijkschrijft.nl/2020/10/25/word-wakker-minister-slob/?fbclid=IwAR0pvBgNSrdYaBp3SDUWpS2nBxI36mQchnggjPOmlC0zTdjfnr7DdDUV5Zw

Afbeelding bovenaan is van Brett Jordan

Charlotte Goulmy is lerares Frans en voortrekker van Stichting Beroepseer