Interview met sociaal ondernemers Ramon Schleijpen en Loes Leatemia over werken in en met de buurt

In 2012 richtten Ramon Schleijpen en Loes Leatemia Lokale Lente op, een platform van initiatiefnemers in Amsterdam. Ze brachten deze groep bij elkaar “omdat ze allemaal op hun eigen plek in de stad aan het ploeteren waren” en bezig nieuwe vormen te vinden om de leefbaarheid en sociale cohesie van de stad te verbeteren, of dat nu ging om een winkelstraat, een buurthuis of een zorgcoöperatie. Beide voortrekkers werden in maart 2015 geïnterviewd in Tugela85, een culturele wijkonderneming in de Amsterdamse Transvaalbuurt, door Thijs Jansen in het bijzijn van ruim dertig belangstellenden.

Echte betrokkenheid

De doorbraak om te komen tot deze samenwerking bleek een bijeenkomst met Pieter Hilhorst die veel energie losmaakte en waarover nog lang is nagepraat. Partijen zaten op een niet-gepolariseerde manier met elkaar om de tafel. Ramon Schleijpen: “Ik herinner me nog heel goed dat we die avond moesten voorbereiden en dat we tegen alle ambtenaren zeiden: Laat de plannen die je hebt nu in de la liggen. Ga gewoon eens praten met mensen, en luisteren, in plaats van dat je vraagt: Kunnen jullie akkoord zijn met wat wij bedacht hebben?
De toon was gezet met die gedenkwaardige bijeenkomst. De vraag was: Wat moest als eerste worden aangepakt? Een agenda werd samengesteld met bewoners, woningcorporaties en overheid. In de uitvoering trokken mensen samen op. Loes Leatemia: “Door vanaf het begin met al die verschillende partijen op te trekken en ook open te zijn als er frustraties waren, ontstond er echte betrokkenheid met elkaar om het anders te proberen. Zoiets is niet in cijfers uit te drukken”.

Direct verbonden met de omgeving

Veel is niet in cijfers uit te drukken. Toch blijven we het maar doen. Die cijfermatige kijk heeft ertoe geleid dat het Actieplan van Vogelaar, hoewel bedoeld voor de lange termijn, ophield. Ramon: “Je kunt verbetering van perspectief van jongeren niet in een paar jaar meten. Wat in deze buurt tot stand is gekomen, is het enorme netwerk van mensen die betrokken zijn bij deze buurt en een bijdrage leveren op een duurzame manier. Ook de professionals die zich langdurig aan deze buurt verbinden zijn een factor van belang. Ze gaan niet weg en blijven. Ook als er geen geld is. Dat is een enorme opbrengst: een netwerk waarin alle partijen elkaar kunnen blijven vinden en elkaar kunnen aanspreken”.
Het kantoor van Lokale Lente is gevestgd in een oude winkel in de Transvaalbuurt. Passanten kunnen vanaf de straat de twee sociaal ondernemers aan hun bureau zien werken. Ze zitten midden in de wijk, zichtbaar, direct verbonden met de omgeving.

Ondernemerschap

Wat maakt hen beiden tot sociaal ondernemers? Waar zit het ondernemende in? Het zit hem in mensen en verschillende belangen bij elkaar brengen, in de overtuiging dat dat maatschappelijk zinvol is en meerwaarde kan opleveren: “Als die waarde erkend wordt, kun je daar business op maken”. Dat is volgens hun ondernemerschap. Met verschillende partijen nadenken over verschillende perspectieven. Hun inzet met elkaar is geweest dat ze de praktijk gingen versnellen: “We hebben het tempo versneld door dat we met elkaar onze ervaringen en kennis zijn gaan delen. We hebben bijvoorbeeld gesprekken gevoerd met bewoners en ondernemers over collectief vastgoed aankopen in de Jan Evertsenstraat en over het gebruik van een pand”.

Meerwaarde of toegevoegde waarde. Hoe toon je de waarde aan bij het indienen van een plan of de aanvraag voor financiële steun? Het was in Nederland altijd gebruik gevarieerde of plurale maatschappelijk initiatieven te financieren, maar nu hangt toezegging af van toegevoegde waarde.
Volgens Thijs Jansen kan dat helemaal niet: “Als alles afgemeten zou moeten worden aan toegevoegde waarde, gebeurt er niets. Het gaat erom of je je schaart achter initiatiefnemers die zich inzetten voor een betere wereld, die de maatschappij willen veranderen. Dat is een geloof, dat hangt niet af van toegevoegde waarde”.

Lees het hele interview met Ramon Schleijpen en Loes Leatemia over Werken in en met de buurt, met reacties en opmerkingen van de dertig deelnemers tijdens een levendige discussie onder leiding van Pieter Hilhorst en een reflectie van Gabriël van den Brink: https://beroepseer.nl

Op de foto van links naar rechts: Thijs Jansen interviewt Ramon Schleijpen en Loes Leatemia