Rapport over onderzoek naar burn-out op de werkvloer in Europese landen

Burn-out is een onderwerp dat al langere tijd in de belangstelling staat bij het grote publiek en in de media. In de afgelopen jaren zijn er talrijke artikelen en televisie-uitzendingen aan het onderwerp gewijd. Terwijl in sommige media het bestaan ervan in twijfel wordt getrokken, worden in andere de verschillende stadia behandeld, alsmede de factoren die tot een burn-out leiden en de waarschuwende signalen die eraan voorafgaan.

Vele vragen

De European Foundation for the Improvement of Living and Working Conditions (Eurofound) begon het onderzoek met een vraag aan het Eurofound’s Network of Correspondents – een netwerk van correspondenten van de 28 Europese lidstaten plus Noorwegen – naar de relevantste nationale onderzoeken en beleidsdebatten over burn-out.  Op basis van de reacties van de correspondenten stelde men een standaardvragenlijst op. Hoe vaak komt burn-out voor? Is burn-out een medische ziekte, een beroepsziekte of een syndroom? Welke aan het werk gerelateerde factoren – psychosociale en fysieke – factoren zijn beslissend voor een burn-out? Wat voor invloed heeft de intensiteit van het werk, of de organisatie waar men werkt? Wat zijn de gevolgen van een burn-out? Hoe zijn de sociale partners omgegaan met burn-out? In de verschillende landen? Welke preventieve maatregelen worden er getroffen?

De uitkomsten staan in het op 10 september 2018 verschenen rapport Burnout in the workplace – A review of data and policy responses in the EU met een vergelijkend overzicht van gegevens en  beleidsmaatregelen t.a.v. burn-out.

Verschillen in definities

Over het algemeen bevestigen de antwoorden dat onderzoek naar burn-out toeneemt, vooral kleinschalig onderzoek onder de beroepsbevolking. Hoewel er veel onderzoek wordt gedaan, blijkt het vaak fragmentarisch. Men bedient zich van verschillende middelen om burn-out te meten. Ook wordt het onderzoek niet altijd gedaan door gezaghebbende organisaties, zoals overheidsinstellingen en gezondheidszorgorganisaties. Een correspondent zei : “Burn-out is een populair onderwerp van promotie-onderzoek en masterscripties”.

De antwoorden onthullen ook dat er verschillende definities van burn-out bestaan. Vanwege die verschillen zijn gegevens moeilijk met elkaar te vergelijken. Dat geldt ook voor de verschillen per land.

Preventieve maatregelen

Als burn-out niet gedetecteerd en adequaat behandeld wordt, worden de symptomen – slapeloosheid bijvoorbeeld – chronisch en daarmee een risico voor de gezondheid. Zo’n toestand kan wel acht jaar duur duren.
Preventieve maatregelen zijn controlelijsten, hulpmiddelen voor tijdige detectie, trainingsprogramma’s voor beroepsbeoefenaren met een hoog risico, methoden om mensen bewust te maken van de risico’s en richtlijnen ter vermijding van een burn-out.
Onderzoeksmanager en auteur Agnès Parent-Thirion legde er tijdens de presentatie van het rapport de nadruk op dat blootstelling aan hoge risico’s gedurende een lange periode onvermijdelijk de kans op een burn-out doet toenemen: “De manier waarop wij werken kan worden aangepast en anders en beter worden georganiseerd. In plaats van te reageren als werknemers het moeilijk hebben, zou er meer aandacht moeten zijn op preventie en het aanpakken van de negatieve gevolgen van het werk. Dit behoort ons allemaal aan te gaan”.

Het rapport heeft niet de pretentie de kwestie burn-out op te lossen, maar laat de noodzaak zien van een effectieve aanpak van het verschijnsel burn-out.

Download hier het rapport Burnout in the workplace: A review of data and policy responses in the EU. The European Foundation for the Improvement of Living and Working Conditions (Eurofound), 48 p., 2018, Publications Office of the European Union, Luxembourg: https://www.eurofound.europa.eu/sites/default/files/ef_publication/field_ef_document/ef18047en.pdf

Europe’s frayed ends: Understanding the challenges of 21st century burnout, Eurofound, 10 september 2018: https://www.eurofound.europa.eu

Lysanne van Schaik wint BZK scriptieprijs 2017: Professionaliteit als uitdaging tegen burn-out, Blogs Beroepseer, 20 december 2017: https://beroepseer.nl