Marleen Stikker, Liesbeth Bik en Meta Knol schreven een pleidooi om creativiteit, kunst en cultuur een sleutelrol te geven bij het vormgeven van de toekomst van Nederland. Ze deden dat namens Kunsten ‘92, Akademie van Kunsten (KNAW), Waag Future Lab en de Federatie Creatieve Industrie. Penvoerder is Meta Knol van het bestuur van Kunsten92. me@metaknol.nl

Onze samenleving staat voor grote uitdagingen die om diepgaande heroriëntatie vragen. In deze tijd van polycrises moeten we samen de toekomst opnieuw uitvinden. Daarbij hebben we eigenschappen nodig zoals omdenken, openheid, experimenteerlust, voorstellingsvermogen en maakkracht. Juist in de creatieve en culturele sector zijn deze eigenschappen overvloedig aanwezig. Kunstenaars en creatieve makers kunnen een waardevolle bijdrage leveren aan het vormgeven van onze toekomstige samenleving. Hun creativiteit kan in alle domeinen (wetenschap, economie, onderwijs, zorg, etc) worden ingezet. Maar dan moeten wel eerst de wissels worden omgezet.

Gelijkwaardig waarderen van feit en verbeelding

Het is de hoogste tijd voor een herwaardering van de kunstenaars-mindset, door vrije ruimte voor nieuwsgierigheidsgedreven, artistiek en ontwerpend onderzoek toe te laten in alle maatschappelijke lagen en domeinen. Door het gelijkwaardig waarderen van feit en verbeelding kunnen we samen groeien en bouwen aan een duurzame toekomst. Creativiteit, kunst en cultuur verdienen een sleutelrol bij het vormgeven van de toekomst van Nederland. De tijd is er rijp voor, de kansen zijn groot en de impact ervan zal ons allen ten goede komen.

Wat is ervoor nodig om de kracht van culturele makers en denkers in te zetten ten behoeve van toekomstgerichte, maatschappelijke ontwikkelingen?

• It takes two to tango. Het is tijd voor verandering, en die verandering begint met wederkerigheid.
• Creëer ruimte voor verandering. Maak ruimte voor maakkracht, innovatie en ontwerpend onderzoek én voor de impact van gevoelens, gedachten en ervaringen
• Stimuleer samenwerking. ‘Wicked problems’ vragen om discipline-overstijgende samenwerkingen.
• Sluit iedereen in. Neem kunst & cultuur als vast onderdeel op in het concept van brede welvaart en creëer kansen voor iedereen om mee te doen op een gelijkwaardige basis.

Kunst en cultuurvakken vast onderdeel onderwijsprogramma’s

In het pleidooi staan zeven concrete vragen, waaronder deze vier:

• Stel een nieuw programma in dat de samenwerking tussen kunst en wetenschap stimuleert.
• Herzie de toegangs- en toekenningseisen bij inter- en transdisciplinair georiënteerde rijkscultuurfondsen en wetenschappelijke financieringsprogramma’s (zoals NWO, NWA, Click.nl) zodat kunstenaars, wetenschappers en maatschappelijke partners op gelijke voet kunnen samenwerken.
• Neem kunst- en cultuurvakken weer op als vast onderdeel in het onderwijscurriculum voor basis- en voortgezet onderwijs, om leerplezier te bevorderen én de creatieve vaardigheden te stimuleren die nodig zijn voor het bouwen aan een duurzame toekomst.
• Laat het Ministerie van OCW een visie ontwikkelen op de sámenwerking tussen onderwijs, wetenschap en cultuur, en stimuleer op basis daarvan interdepartementale afstemming.

Het pleidooi is getiteld Zet creativiteit in voor de toekomst van Nederland. Downloaden via Kunsten ‘92: https://www.kunsten92.nl

Zet creativiteit in voor de toekomst van Nederland, Kunsten ’92, 28 augustus 2023: www.kunsten92.nl/zet-creativiteit-in-voor-de-toekomst-van-nederland/

Akademie van Kunsten: https://akademievankunsten.nl/default.aspx

Waag Future Lab: https://waag.org/nl/

Federatie Creatieve Industrie: http://dutchcreativeindustries.nl/