Zes bezwaren tegen de nieuwe inlichtingenwet. Organisaties beginnen een rechtszaak tegen de Staat
Er komt een rechtszaak tegen de Staat vanwege schenden van het privéleven door de nieuwe inlichtingenwet, ook wel aftapwet genoemd. De eerste Kamer ging dinsdagavond 11 juli 2017 akkoord met een per 1 januari 2018 ingaande wet die die veiligheid moet verbeteren. Dat betekent niet dat de wet er zomaar komt. Een aantal organisaties is van plan de staat voor de rechter te dagen. Het betreft de Wet op de Inlichtingen- en Veiligheidsdiensten (WIV), die de Algemene Inlichtingen- en Veiligheidsdienst (AIVD) en de Militaire Inlichtingen- en Veiligheidsdienst (MIVD) meer macht geeft.
Tegen de wet stemden D66, SP, GroenLinks en de Partij voor de Dieren.
Bauke Schram interviewde voor Elsevier Weekblad directeur Vincent Böhre van Privacy First*), een van de organisaties die bezwaren tegen de wet hebben die niet alleen het privéleven betreffen maar ook een reeks burgerrechten aantasten zoals het recht op vertrouwelijke communicatie en het recht op informatievergaring.
Böhre zegt overigens niet tegen invoering van de wet te zijn: “We willen de scherpste kanten van deze wet halen. De wet laten aanpassen”. Veiligheid en privacy behoren in balans te zijn. Het kan niet zo zijn dat deregering doorslaat en de balans zoek is.
Onder leiding van Boekx Advocaten was er in maart 2017 al een concept-dagvaarding bij de Eerste Kamer ingediend, opgesteld voor de organisaties Privacy First, Nederlandse Vereniging van Journalisten (NVJ), Nederlandse Vereniging van Strafrechtadvocaten (NVSA) en het Platform Bescherming Burgerrechten. Daarin wordt een kritische reactie geciteerd van Amnesty International die goed weergeeft wat er op het spel staat:
“In een democratische rechtsstaat zoals Nederland kan het nooit noodzakelijk zijn om de gehele bevolking onder communicatie-surveillance te plaatsen. Het wetsvoorstel breekt met een wereldwijde trend om meer waarborgen op te nemen in de bevoegdheden van inlichtingen-en veiligheidsdiensten om niet-noodzakelijke en disproportionele inbreuken op mensenrechten te voorkomen of te compenseren. Ook is het maar de vraag of het stelsel van waarborgen zoals voorgesteld in de Wiv 20XX aan mensenrechtenstandaarden voldoet, zoals bijvoorbeeld in het Europees Verdrag tot bescherming van de rechten van de mens en de fundamentele vrijheden is vastgelegd.”
Het Advocatenblad schreef na afloop dat de Senaat gefaald heeft in het garanderen van mensenrechten, daarbij Jelle Klaas citerend van PILP – Public Interest Litigation Project – een project van het Nederlands Juristen Comité voor de Mensenrechten: “De senaat heeft gefaald om onze mensenrechten te garanderen, dus het is nu aan de rechter. Privacy is ook een mensenrecht”.
Rechtszaak tegen staat: ‘Aftapwet hoort thuis in een militaire dictatuur’, door Bauke Schram, Elsevier Weekblad, 12 juli 2017: www.elsevierweekblad.nl
Inlichtingenwet door de Eerste Kamer, door Peter Olsthoorn, Netkwesties, magazine over maatschappij en internet, 13 juli 2017: www.netkwesties.nl
Concept-dagvaarding tegen de WIV – NGO’s v. de Nederlandse Staat, 30 maart 2017, Boex Advocaten: www.privacyfirst.nl
Noot
*) Privacy First is een onafhankelijke stichting met als doel behoud en bevordering van het recht op privacy. Privacy is een universeel mensenrecht ende basis van onze democratische rechtsstaat. De stichting is in 2008 opgeircht en bestaat grotendeels uit professionele vrijwilligers: www.privacyfirst.nl
U P D A T E
3 internetrechten die op sterven na dood zijn, Computerworld, 14 juli 2017: http://computerworld.nl