Over de keerzijde van medische vooruitgang, de rol van de dokter en werken met moed en vertrouwen

Wat is medicalisering en wanneer vormt ze een probleem? Hoe dragen de medische beroepsgroep en de individuele arts hieraan bij? Welke artsgebonden factoren maken dat medicalisering op de loer ligt? En wat kan een arts zelf doen om het probleem aan te pakken?

Op de NTvG Dag, de jaarlijkse bijeenkomst van het Nederlands Tijdschrift voor Geneeskunde, dat tot thema had Verbeteren of verzieken? Medicalisering en de rol van de dokter, is vanuit verschillende perspectieven het ontstaan van medicalisering onder de loep genomen. De NTvG Dag vond plaats in de Rode Hoed in Amsterdam op 3 november 2018 en was georganiseerd in samenwerking met Optimale zorg-Dappere dokters, een initiatief van huisartsen en specialisten die de zorg zinniger wil maken door de patiënt centraal te stellen.
Het Nederlands Tijdschrift voor Geneeskunde is een weekblad voor en door artsen en medisch wetenschappers en is opgericht in 1857. Het behoort daarmee tot de oudste tijdschriften van Nederland.

Onder de acht sprekers bevond zich Thijs Jansen, directeur van Stichting Beroepseer. Zijn onderwerp was Werken met moed en vertrouwen, het motto van de stichting.
Andere sprekers waren onder anderen Bart Meijman over Optimale zorg-Dappere dokters en Niek de Wit over Medicalisering in maat en getal. Jolita Bekhof stelde de vraag of huilbaby’s in het ziekenhuis horen en Paul Schnabel gaf de NTvG-lezing over Geloven in gezondheid.

In het nieuwe nummer van het NTvG dat gaat over medicalisering staat een artikel van Thijs Jansen en Corné van der Meulen, getiteld Werken met moed en vertrouwen dat gaat over de verschuiving van het maatschappelijk aanzien van professies en haar beoefenaars.
In het verleden werden professies beschouwd als beroepen van ‘een beter soort’ die voornamelijk draaiden om ‘dienst aan de mensheid’. De afgelopen decennia is er echter steeds meer aandacht gekomen voor de negatieve gevolgen die professies op een samenleving zouden kunnen hebben. Het imago van de professie als ‘beter soort beroep’ heeft geleidelijk plaatsgemaakt voor het beeld van de professional als beroepsbeoefenaar die zich enkel onderscheidt door zijn specifieke kennis. Een te sterke autonome positie van professionals zou makkelijk gebruikt kunnen worden voor eigen gewin, zowel ten opzichte van managers en beleidsmakers als ten opzichte van patiënten.
Zoals Andrea Frankowski het omschrijft in het boek Het alternatief voor de zorg, is er sprake van een verschuiving ‘van erkend professional naar potentiële overtreder’.
Het verminderde maatschappelijke vertrouwen in beroepsbeoefenaren heeft bij veel professionals tot ‘beroepszeer’ geleid.

Werken met moed en  vertrouwen, door Thijs Jansen en Corné van der Meulen in themanummer Medicalisering van NTvG no 51/52,  2018: www.ntvg.nl/artikelen/werken-met-moed-en-vertrouwen

Zie hieronder de video met de toespraak van Thijs Jansen op de NTvG Dag. Duur 16 min.