Een groep Canadese universitaire hoogleraren en onderzoekers vindt dat de Covid-19-pandemie dé gelegenheid zou kunnen zijn de resultaten van wetenschappelijk onderzoek te betrekken bij nieuw beleid. Twee van hen zijn een petitie gestart om hiervoor aandacht te vragen: Simon Viviers van de Franstalige Université Laval in Quebec en Stéphanie Demers van de Université du Québec en Outaouais. In de digitale krant La Presse roepen zij de regering op besluiten aangaande organisatie en management van openbare diensten te baseren op wetenschappelijke kennis. Doel daarbij is vooral de sectoren onderwijs, gezondheidszorg en het sociaal domein uit de door de Covid-19 zichtbaar geworden crisis te halen.

De publieke dienstverlening werd geconfronteerd met een ‘personeelstekort’. De Canadezen zagen hoe hun premier de werkers in de gezondheidszorg smeekte op hun post te blijven, terug te keren van ziekteverlof, vakanties te annuleren en vervolgens in allerijl – met alle risico’s van dien – verpleegkundigen op te leiden voor de verzorging van ouderen in de instellingen.
Bekend is ook hoe onderwijsinstellingen probeerden ongekwalificeerde ‘leraren’ in dienst te nemen en ook hoe de tragische ontoereikendheid van de middelen in de geestelijke gezondheidszorg, de jeugdzorg en de vrouwenzorg aan het licht kwam.

Was de crisis bij de openbare diensten te vermijden geweest? Het antwoord is ja. Had men de crisis kunnen oplossen? Het antwoord is eveneens ja.

Lessen uit Covid-19-pandemie

Wat volksgezondheid betreft heeft de regering lessen kunnen trekken uit de Covid-19-pandemie en zou zij haar besluiten moeten baseren op de beschikbare wetenschap ter verkrijging van inzicht in het ontstaan van de crisis en de weg die bewandeld dient te worden om eruit te komen. Doel van wetenschappelijk onderzoek houdt immers in het begrijpen van de betekenis van verschijnselen die het leven van de mens vormgeven of beïnvloeden. Vooral ook gaat het om verklaringen vinden voor de dynamiek van oorzaak en gevolg en het anticiperen op de gevolgen.

De resultaten van onderzoek dienen als basis voor besluiten en maatregelen ter verbetering van het welzijn en de levenskwaliteit van mensen en ecosystemen, en om beter te kunnen reageren op onvoorziene situaties. Zulke uiteenlopende kennis wordt vaak in samenwerking met belanghebbenden opgebouwd en is geworteld in hun ervaringen, waarnemingen en belangstelling.

Meer doen met minder

Wat de publieke diensten betreft, onderzoekers en andere betrokkenen luiden daarover al geruime tijd de noodklok. Het ene na het andere onderzoek toont niet alleen de achteruitgang van de publieke diensten aan, maar ook de onaanvaardbare aanvallen op personeel en ambtenaren die voor deze organisaties werken, waardoor de uitvoering van hun taken nogal theoretisch wordt.

Hoe kan men zich voorstellen dat diensten waarop elke burger recht heeft, in staat zijn te beantwoorden aan toenemende behoeften, als ze genoodzaakt worden een beroep te doen op particuliere ondernemingsmodellen die gebaseerd zijn op economisch gewin en betrokkenen er uiteindelijk toe verplichten “meer te doen met minder”?

Wetenschappelijk onderzoek en getuigenissen van mensen die werken in de publieke dienstverlening  wijzen al drie decennia lang op de rampen die voorkomen hadden kunnen worden als de elkaar opvolgende regeringen hadden geluisterd.
Uitputting en afhaken, verlies van deskundigheid op cruciaal gebied, het tegenhouden van kwaliteit door efficiency-maatregelen, ontoegankelijke, ingeperkte of zelfs afgeschafte diensten… we zien vandaag de dag beroepsbeoefenaren, de mensen op de werkvloer een hoge prijs betalen – sommigen met hun leven – voor de weigering van regeringen op waarschuwingen te reageren.

Kortom, de samenleving kan de rampzalige gevolgen zien van de weigering te luisteren naar degenen wier voornaamste taak bestaat uit het verlenen van openbare diensten.
Beide auteurs van het artikel in La Presse nodigen hun collega’s uit met hen de openbare diensten te verdedigen door te wijzen op het belang van het baseren van politieke besluiten op de resultaten van het door hun verrichte onderzoek.

Les sciences à la défense des services publics, door Simon Viviers en Stéphanie Demers, La Presse, 23 mai 2021: www.lapresse.ca/debats/opinions/2021-05-23/les-sciences-a-la-defense-des-services-publics.php
La Presse is de belangrijkste onafhankelijke Franstalige digitale krant van Canada.

Lijst met namen van professoren en onderzoekers die de petitie hebben ondertekend. Liste complète des signataires et cosignataires. Sciences à la défense des services publics (lettre ouverte La Presse): https://docs.google.com/document/d/1XwZOAzavrC0pykmbDSNqH_PLsAlp18dQmomqsiSk86E/edit