“Als we op de universiteiten opeens volgens contract gaan werken, veertig uur per week, loopt het binnen vier weken spaak. Het systeem draait op onze overuren”, aldus Ingrid Robeyns, hoogleraar Ethiek aan de Universiteit van Utrecht in het televisieprogramma Buitenhof op 11 februari 2018. Ze is in debat over werkdruk en bureaucratie op de universiteiten met Elmer Sterken, rector magnificus van de Rijksuniversiteit van Groningen.

In het boek Goed werk voor academici dat gaat over spanningen in het werk van Nederlandse academici staat een hoofdstuk dat is gewijd aan de onderzoeksresultaten van een kwantitatief onderzoek. In het voorjaar van 2014 organiseerde het Ministerie van Financiën een interdepartementaal beleidsonderzoek (IBO) om vast te stellen of de middelen voor wetenschappelijk onderzoek in Nederland op de juiste wijze worden ingezet. Men hield een uitgebreide enquête onder het personeel aan Nederlandse universiteiten en andere academische instellingen, waarop door ruim 4.000 respondenten werd gereageerd.

Voor het hoofdstuk Goed werk voor academici per vakgebied ii is enkel de respons gebruikt van de 2.774 medewerkers van universiteiten. De vragen die aan deze respondenten werden voorgelegd besloegen vele facetten van de wetenschapsbeoefening in Nederland. Een aantal belangrijke uitkomsten van dit onderzoek werd reeds twee jaar terug gepubliceerd en vormde mede de basis voor Wetenschapsvisie 2025 die het Ministerie van OCW in november 2014 publiceerde. De gegevens konden onder meer aan het functieniveau van de respondenten gerelateerd worden, waardoor een nauwkeuriger beeld van de bestaande wenselijkheden en spanningen ontstond. In die publicaties werd evenwel niets gezegd over de vraag in hoeverre die wenselijkheden of spanningen aan een specifiek wetenschapsvakgebied te relateren zijn. Terwijl gegevens daarover in de IBO-enquête wel bijeengebracht waren.
Het Rathenau Instituut was bereid om de rechte tellingen per vraag beschikbaar te stellen.

Vraagstukken In de enquête:

– doelen en prioriteiten die in het academisch leven aan de orde zijn (paragraaf 1);
– de aansturing van medewerkers (paragraaf 2);
– de wijze van beoordelen (paragraaf 3);
– de wijze van belonen (paragraaf 4);
– twee soorten rendement (paragraaf 5);
– structureel overwerken (paragraaf 6);
– onenigheid over de beoordeling (paragraaf 7);

Paragraaf 8 bevat een samenvattend overzicht naar vakgebied.

Klik hier voor downloaden van het hoofdstuk Goed werk voor academici per vakgebied II. Een kwantitatief onderzoek op basis van een survey, door Gabriël van den Brink & Bas Mali.

Wetenschapsvisie 2025: keuzes voor de toekomst, Rijksoverheid, 25 november 2014: https://beroepseer.nl/wp-content/uploads/2018/02/wetenschapsvisie_2025_rijksoverheid.pdf