Skip to main content

Onacceptabel

Vrouw met mondkap en beschermingskleding tegen besmetting coronavirus

Maandag 23 maart 2020. Bij het opstaan voelde ik een bonkende hoofdpijn. Niet nieuw, deze hoofdpijn bestond al een week. Dodelijk vermoeid stapte ik uit bed. Mij wel vaag bewust van het drukkende gevoel op mijn borstkas die ook al een week bestond. Stress en oververmoeidheid leek mij een logische conclusie hoewel ik al een week mijn zuurstof in het bloed en temperatuur meet. Steeds keurig binnen de normaalwaarden en geenszins koorts. Maar tijdens het spreekuur werd ik steeds beroerder. Mijn spieren begonnen bij de minste inspanning te trillen en mijn hartslag sloeg steeds harder zonder inspanning. Zuurstof in het bloed daalde. Ik vloekte inwendig. Temperatuur 37.9. Hartslag 120. Ik besloot het hardop te zeggen. De huisarts en praktijkmanager keken mij geschokt aan. Stilte.

Bel de GGD maar zei mijn collega zachtjes. Tranen branden achter mijn ogen.

‘Heeft u onbeschermd contact gehad met COVID patiënten?’ vroeg de vriendelijke GGD-medewerkster. We weten allebei het antwoord. Wekenlang moesten we ons houden aan het kader van de RIVM-richtlijn bij verdenking corona. We hebben heel veel patiënten gezien die voldoen aan alle symptomen maar niet in de omschreven gebieden zijn geweest. Brabant en Limburg hebben nooit in de richtlijn gestaan. Duitsland ook niet.

‘U moet naar huis, mevrouw’. Maar dat kan niet, er staan hele zieke mensen op mijn middagspreekuur. Er is niemand die het kan overnemen. En eigenlijk wilde ik ook gewoon ontkennen dat ik ziek was. Het voelde desastreus. Naar huis ging ik niet direct, eerst de zieke voor COVID verdachte patiënten zien. Mijn benauwdheid nam toe in het GAMMA FFP1 mondkapje. Na de laatste patiënt rukte ik het mondkapje af. Blauwe lippen, happend naar adem. Ik  herpakte me,  zuchtte een paar keer diep door en reed naar huis, tranen over mijn wangen. Wanhopig. Niet bang. De patiënten van die bewuste middag bleken achteraf allemaal positief te zijn geweest.

‘Je moet getest worden’, zei mijn collega. Omwille van de patiënten, omwille van ons personeel, omwille van jouw psyche.  Maar de testdeuren bleven gesloten voor iedereen buiten het ziekenhuis.

Via andere wegen kon ik de test alsnog laten doen. Echter een uitzonderingspositie voor mij zou geen recht doen aan alle zorgverleners die hetzelfde ondergaan. Het zou niets veranderen aan het wanbeleid en schoffering naar alle collega’s. Vanuit mijn netwerk zorgde ik voor een brief richting het ministerie van VWS. Het gaat hier om het grote geheel. Het gaat om bescherming van onze kwetsbaren. Hoe kunnen we een muur bouwen om alle kwetsbare mensen heen als het personeel de open poorten zijn?  Er waren geen beschermingsmiddelen en beleid in zorgorganisaties ontbrak. Als een medewerker niet getest kan worden maar wel verplicht wordt te werken, druist dit in tegen elk gevoel van humaniteit.

14 april 2020. Zorgmedewerkers mogen nu een week getest worden. Nog steeds gaat dit niet zonder slag of stoot. Sommigen laten zich wel testen,  sommigen niet. Kastjes en muurtjes en testen zonder dat een medewerker klachten heeft. Toch komen er zomaar cijfers uit de hoed. 25% van de geteste medewerkers is positief. Onacceptabel zegt de beroepsvereniging. Maar wat is nu precies onacceptabel? De niet-kloppende cijfers? De zorgverleners die nooit getest zijn? De zorgmedewerkers die zonder klachten getest zijn? De werkgevers die mensen wel of niet laten doorwerken? Het aantal dodelijke slachtoffers in verpleeghuizen? Of die van onze eigen collega’s? Of is het onacceptabel dat onze eigen inspectie de bescherming had afgeschaald maar hier plotseling geen actieve herinnering in lijkt te hebben? Of is het onacceptabel dat zorgmedewerkers geen persoonlijke bescherming hebben of hadden? Al deze vragen duiden een smalle betekenis dat wordt gegeven aan een beleid dat zwak is ingezet. Evalueren en leren van een beleid vraagt meer dan cijfers en boosheid van een beroepsvereniging. Het benutten van mensen dichtbij de context en hun praktische ervaring, wijsheid en intuïtie is hierin cruciaal. Dat dit niet gebeurt is een patroon dat al pijnlijk zichtbaar was voor het coronavirus. Nu komt het aan de oppervlakte drijven.

Zelden werd voor veel terecht kritische (vak)mensen zo duidelijk dat jarenlang denken vanuit schaarste en daarnaar handelen, enkel en alleen schaarste creëert. Ontzettend opvallend is dat in het coronadebat (waar de terecht kritische vakmensen niet aan mogen deelnemen) en in uitingen van vrijwel alle koepels/instituten rondom de zorg “onacceptabel” een loos woord is geworden. Maar is het niet zo, lieve mensen van deze koepels, instituten en politiek, dat wat u allen duldt uiteindelijk  de norm is geworden en blijft?

(Met mij is het goed gekomen zonder al teveel restschade en dankzij de goede zorgen van mijn werkgever en de medewerkers van de huisartsenpost. Mijn zorgen over de toekomst zijn echter groot. Speciale aandacht is hard nodig voor de (kwetsbare) patiënten bij wie voorbij het medisch domein gekeken dient te worden. Ook is er meer aandacht nodig voor onze zorgmedewerkers waarbij duidelijk is geworden dat de professionaliteit en intrinsieke motivatie in volle sterkte aanwezig is. Zet hun welzijn voorop en laat ze de ruimte, die altijd al van hun was maar nooit toegekend vanuit bestuurlijke hoek).

www.parool.nl/nederland/8000-zorgmedewerkers-besmet-met-coronavirus-dit-is-onze-frontlinie-bescherm-hen~be6aa26b/?referer=https%3A%2F%2Fwww.google.com%2F

www.venvn.nl/nieuws/v-vn-nog-steeds-te-weinig-tests/

https://nu91coronadossier.nl/zorgprofessionals-te-weinig-getest/

 

Nienke Ipenburg is verpleegkundig specialist

Reacties (2)

Geef een reactie

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *

Deze site gebruikt Akismet om spam te verminderen. Bekijk hoe je reactie-gegevens worden verwerkt.