Monitor Brede Welvaart & Sustainable Development Goals 2022: ‘Houdbaarheid welvaart onder druk’

Ook in 2021 beheerste het coronavirus ons leven, met allereerst grote gevolgen voor de volksgezondheid en de zorgsector. Bij 12 procent van de sterfgevallen in 2020 en bij 11 procent in 2021 was COVID-19 de doodsoorzaak. Al met al overleden in Nederland vanaf het begin van de pandemie in maart 2020 tot en met december 2021 bijna veertigduizend mensen aan COVID-19. In eerste instantie nam de overheid maatregelen om verspreiding van het virus tegen te gaan zodat de gezondheidszorg niet overbelast zou raken. Naarmate de pandemie voortduurde, kwam er meer oog voor de economische effecten van de maatregelen. Delen van het bedrijfsleven hadden het zwaar; denk aan de horeca, de kappers en de cultuursector. Maar waar non-food winkels het moeilijk hadden, zag de detailhandel in voedingsmiddelen de omzet juist fors toenemen. Bij fysieke winkels en webwinkels groeide vooral de omzet uit online-activiteiten.

Luister beter naar burgers en weeg hun belangen meer mee.

De maatregelen om het virus te remmen beperkten het aantal contacten tussen mensen: mensen die nog konden werken werkten thuis, kinderen en studenten kregen onderwijs online, winkelen of uitgaan was er niet meer bij. Daardoor steeg het risico op toenemende kansenongelijkheid, eenzaamheid en psychische problemen. In de laatste maanden van 2021 kwam er meer aandacht voor sociaal-maatschappelijke ontwrichting als gevolg van de lockdownmaatregelen. Steeds nadrukkelijker klonk de roep om te komen tot een bewust afwegingskader, met ook meer oog voor de langere termijn. Een voorbeeld is het gezamenlijk advies van het Sociaal en Cultureel Planbureau en de Raad voor Volksgezondheid en Samenleving aan het Kabinet: stuur bij de bestrijding van de pandemie niet meer alleen op de medische gevolgen van corona maar luister beter naar burgers en weeg hun belangen meer mee.
Ook op de langere termijn staat de Nederlandse samenleving voor fundamentele keuzes waarin brede welvaart centraal staat. Deze keuzes worden met name in de SDG-agenda (Sustainable Development Goals) beschreven: fundamentele principes zoals het uitgangspunt van ‘leave no one behind’, de aandacht voor onze voetafdruk elders in de wereld en de vijf p’s (people, planet, peace, prosperity & partnerships) zijn allemaal zeer relevant voor onze kwaliteit van leven en de toekomstbestendigheid daarvan.

Monitor Brede Welvaart

In de in mei 2022 gepubliceerde Monitor Brede Welvaart & de Sustainable Development Goals 2022 beschrijft het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS) de kwaliteit van leven ‘hier en nu’, maar ook de druk die hierdoor wordt gelegd op volgende generaties (‘later’) en op mensen in andere landen (‘elders’). De monitor gaat ook in op de voortgang die wordt geboekt bij de 17 SDG’s, de duurzaamheidsdoelen van de Verenigde Naties die in 2030 behaald moeten zijn. Op basis van de ontwikkelingen in de periode 2014-2021 wordt nagegaan hoe Nederland op weg is naar een duurzame samenleving.

Inhoud

In het overkoepelende hoofdstuk 1, Brede-welvaarttrends, worden de indicatoren bij de welvaartsthema’s ‘hier en nu’, ‘later’ en ‘elders’ in samenhang met verdeling en schokbestendigheid van brede welvaart en met de SDG’s beschreven. Dit kernhoofdstuk gaat ook kort in op de relatie met uitkomsten uit de Natuurlijk Kapitaalrekeningen over het gebruik van de – in Nederland schaarse – ruimte en de samenhang tussen circulaire economie en de SDG’s. Dit deel vormt dan ook de basis van de Monitor Brede Welvaart & de SDG’s 2022.
De andere hoofdstukken bieden verdieping.

Hoofdstuk 2 gaat in op de achtergrond van de Monitor Brede Welvaart & de SDG’s en hoe we brede welvaart en duurzame ontwikkeling meten.

Brede welvaart ‘hier en nu’ is niet gelijk verdeeld over de bevolkingsgroepen en de regio’s binnen Nederland. Zie voor meer detail hoofdstuk 3 Verdeling van brede welvaart en de Regionale monitor brede welvaart.

Hoofdstuk 4, Duurzame ontwikkelingsdoelen (SDG’s) in de Nederlandse context, gaat dieper in op afzonderlijke thema’s binnen de brede welvaart, gegroepeerd naar de 17 duurzame ontwikkelingsdoelen van de VN.

Hoofdstuk 5, ten slotte, gaat verder in op de vraag hoe schokbestendig de onderliggende systemen van onze brede welvaart zijn, nu en in de toekomst.

De uitkomsten van de Monitor Brede Welvaart & de Sustainable Development Goals 2022 kunnen niet zonder meer vergeleken worden met de cijfers uit voorgaande edities. Bijvoorbeeld omdat voorlopige cijfers vervangen zijn door definitieve, andere bronnen zijn gebruikt, of tijdreeksen zijn gereviseerd.

De Monitor verschijnt op Verantwoordingsdag, de derde woensdag in mei en wordt door de minister van Economische Zaken en Klimaat samen met een kabinetsreactie aan de Tweede Kamer aangeboden. Dit jaar viel Verantwoordingsdag op woensdag 18 mei 2022. Het CBS publiceert de Monitor Brede Welvaart jaarlijks op verzoek van de Tweede Kamer.

Publicatie Monitor Brede Welvaart & de Sustainable Development Goals 2022, CBS, 18 mei 2022: www.cbs.nl/-/media/_pdf/2022/20/2022ll11_mbw_2022.pdf

Meer info op: Monitor brede welvaart, CBS, 19 mei 2022: www.cbs.nl/nl-nl/longread/diversen/2022/monitor-brede-welvaart-de-sdg-s-2022
en CBS, 18 mei2022: www.cbs.nl/nl-nl/publicatie/2022/20/monitor-brede-welvaart

Lees ook Laagste brede welvaart bij laagopgeleiden en mensen met migratieachtergrond, Zorgkrant, 19 mei 2022: https://zorgkrant.nl

Hieronder video van presentatie Monitor Brede welvaart en SDG’s, 19 mei 2021: