Jongeren in de jeugdhulp*) geven al jaren aan dat zij behoefte hebben aan ervaringsdeskundigen. Om die reden is platform ExpEx van start gegaan, waar Experienced Experts, getrainde jongeren die zelf ervaring hebben in de jeugdhulp zich inzetten als maatje van jongeren en/of adviseur van instellingen en overheden.
Doel is het verbeteren van de jeugdhulp vanuit het perspectief van de jongeren zelf en dat men de inzet van ervaringsdeskundigen in de jeugdhulpverlening vanzelfsprekend gaat vinden. Het gaat erom dat jongeren net zo’n stevige positie kunnen innemen als de volwassenen in het veld.

Code rood voor de jeugdzorg

Een van deze ervaringsdeskundigen is de twintiger Jason Bhugwandass. Hij was aanwezig bij de demonstratie op het Lange Voorhout in Den Haag op maandag 3 september 2018. Daar kwamen circa 2500 jeugdhulpverleners uit heel Nederland bij elkaar, niet om meer loon, maar omdat ze dagelijks zien hoe de jeugdzorg lijdt onder bezuinigingen die zijn opgelegd sinds de jeugdzorg in 2015 overgeheveld is van het Rijk naar de gemeenten. Daardoor zijn werkdruk en administratieve rompslomp sterk gestegen en lijden gemeenten aan ‘aanbestedingswaanzin’.
Volgens Maaike van der Aar van vakbond FNV, organisator van de demonstratie, is het code rood voor de jeugdzorg. Zij noemt het de ‘hoogste tijd’ dat de verantwoordelijke minister Hugo de Jonge van Volksgezondheid in actie komt. De FNV eist 750 miljoen euro extra voor de jeugdzorg. Deels om de bezuiniging van 450 miljoen euro terug te draaien die sinds 2015 is opgelegd. Plus een extra investering van 300 miljoen om aan de toegenomen vraag naar zorg te kunnen voldoen. De Jonge biedt 108 miljoen, maar dat is volgens Van der Aa ‘een druppel op een gloeiende plaat’. In 2017 kregen 550.000 jongeren jeugdzorg. Ook wil de FNV  dat de ‘aanbestedingswaanzin’ van gemeenten stopt.

Bhugwandass droeg een gedicht voor en hield een krachtig pleidooi voor betere jeugdzorg: “In juni kwam het jaarbericht Kinderrechten van Unicef en Defence for Children uit, en zij kwamen met het choquerende feit dat er in 2017 een recordaantal jongeren gesloten zat. 2710. Ik ben daar zo van geschrokken, ik vond dat zo schrijnend, dat ik dat getal op m’n arm heb laten tatoeëren. Dit is wat mij betreft dus geen pleidooi voor méér jeugdhulp, wel voor betere jeugdhulp.

Niet alle problemen in de jeugdzorg zijn opgelost met een zak geld. Daar wil ik het een andere keer met jullie over hebben, ik heb mijn visitekaartjes mee. Maar één ding weet ik zeker, en daarom sta ik hier ook: Hoeveel problemen er ook spelen in de jeugdzorg, bureaucratie hoeft daar géén van te zijn, en geld zou daar geen van mogen zijn.

Jeugdzorg wordt gezien als een kostenpost. Maar jeugdzorg is geen kostenpost. Jeugdzorg is een investering. Het kan prijzig zijn iemand op de rit te krijgen, maar het is nog duurder om ons te laten vallen.

Toen ik in de jeugdzorg zat, en ik zat gesloten, ben ik een jaar niet naar school geweest. VWO-lesstof inkopen was te duur. Duur genoeg om een grondrecht van mij te schenden. Want recht op onderwijs hadden we allemaal toch? Hoeveel rechten van jongeren zullen structureel geschonden worden vanwege een gebrek aan geld?”

Jeugdzorg gaat ons allemaal aan, zegt Bhugwandass aan het slot van zijn verhaal. Het is geen ver-van-ons-bed-show.
Lees de hele toespraak: Jeugdzorgrevolutie, Expex, 3 september 2018: https://www.expex.nl/jeugdzorgrevolutie/

Jeugdzorgmedewerkers in actie: ‘Wie niet hard schreeuwt, krijgt geen zorg’. Omroep West, 3 september 2018: www.omroepwest.nl

*) Met de invoering van de Jeugdwet op 1 januari 2015 spreekt men in plaats van jeugdzorg van jeugdhulp. Hierbinnen vallen jeugdzorg, gehandicaptenzorg, ggz- en verslavingszorg, welzijn en maatschappelijke dienstverlening, thuisbegeleiding, thuiszorg en jeugdgezondheidszorg (maatwerkdeel). Jeugdzorg was tot 1 januari 2015 een apart te onderscheiden sector, waarbinnen o.a. de indicaties voor geïndiceerde zorg werden gesteld en het gedwongen kader werd uitgevoerd. Jeugdhulpverleners zijn professionals die werkzaam zijn in de jeugdhulp en jeugdbescherming

Foto boven: Jason Bhugwandass, te zien op groot scherm, houdt een toespraak tijdens de demonstratie van jeugdhulpverleners in Den Haag op 3 september 2018