Enquête naar academische zelfcensuur en vrijheid en veiligheid van onderzoekers

Pogingen binnen de wetenschap om via inclusief taalgebruik een veilig en inclusief klimaat voor de uitwisseling van gedachten te creëren, hebben het tegenovergestelde effect, aldus Ewald Engelen. In een interview met nieuwssite voor hoger onderwijs Science Guide legt de financieel geograaf en columnist uit dat we te maken hebben met een doorgeschoten focus op inclusieve taal van de academie en de zogenaamde ‘cancelcultuur’.

Welke relatie ziet hij met een verarming van het publieke debat, en hoe moet het worden tegengegaan?

Werken aan ons incasseringsvermogen

Engelen:
“De academische vrijheid staat onder druk. Niet alleen vanwege wokeness, oftewel de taalpolitie die in de gaten houdt of je wel de juiste modieuze termen gebruikt bij het aanduiden van kwetsbare groepen. Het staat ook onder druk vanwege rechts-conservatieve bewegingen, die vinden dat links-progresieve wetenschappers geen politieke uitspraken mogen doe en terug in hun ivoren toren moeten. Beiden zijn verschijnselen van hetzelfde fenomeen: in het publieke debat lijken we steeds langere tenen en overgevoeligheid voor kleine kwetsuren te krijgen.
Wat je in een weerbare democratie eigenlijk zou willen, is dat iedereen zich veilig genoeg voelt om zonder een teveel aan gevoeligheid andere opvattingen te kunnen aanhoren en incasseren. We moeten dus werken aan ons incasseringsvermogen, maar dat doen we nou juist niet. We zoeken veiligheid in het vinden van de correcte bewoordingen en het vermijden van onwelvoeglijke uitspraken en sluiten ons op in onze eigen, veilige bubble. Dat is de dood in de pot voor een levendig publiek debat”.

Engelen stoort zich ook aan de manier waarop burgers reageren op uitspraken van wetenschappers.. Van collega’s hoort hij vaak dat mensen de universiteit benaderen om te klagen over iemands uitspraken en te pleiten voor totalitaire maatregelen zoals iemands ontslag: “Dat is van een kinderachtigheid waar ik met mijn hoofd niet bij kan. Mijn werkgever, de Universiteit van Amsterdam, doet daar verder niet zoveel mee, maar het is een teken aan de wand dat de vrijheid van meningsuiting, en daarmee ook de academische vrijheid, onder vuur ligt”.

Lees het hele interview met Ewald Engelen: Zowel links als rechts verantwoordelijk voor academische zelfcensuur, Science Guide, 16 juni 2021: https://www.scienceguide.nl/2021/06/zowel-links-als-rechts-verantwoordelijk-voor-academische-zelfcensuur/

Enquête Vrijheid en veiligheid van wetenschappers

Science Guide is begonnen met een onderzoek naar de vrijheid en veiligheid van wetenschappers en nodigt onderzoekers uit die werkzaam zijn aan Nederlandse universiteiten, hogescholen of onderzoeksinstituten, mee te doen en een vragenlijst in te vullen.

Onderwerp is de de vrijheid en veiligheid die nodig is om je als onderzoeker zonder angst in het publieke debat te kunnen uitspreken. Wat Science Guide wil weten is hoe onderzoekers die vrijheid en veiligheid zowel binnen en buiten hun instelling ervaren, en hoe zij met die ervaringen omgaan.

Het beantwoorden van de vragen duurt tussen de tien en vijftien minuten.

Gegevens worden volledig anoniem verwerkt.

Ga voor de vragenlijst en meer info over deelname naar: https://nl.surveymonkey.com/r/onderzoekscienceguide (niet meer actief)