De rechtsstaat in Nederland functioneert niet goed. Presentatie van rapport ‘De gebroken belofte van de rechtsstaat’

Op 10 juni 2024 overhandigde de Staatscommissie rechtsstaat haar adviesrapport De gebroken belofte van de rechtsstaat aan burgers, en aan regering, parlement en rechtspraak. De staatscommissie had opdracht om vanuit het perspectief van de burger het functioneren van de rechtsstaat te analyseren, en voorstellen te doen voor versterking ervan.

De staatscommissie heeft onderzoek gedaan naar het functioneren van de rechtsstaat. Daarbij is gekeken naar het functioneren van de wetgevende, uitvoerende en rechtsprekende machten afzonderlijk en naar de onderlinge wisselwerking. Vanuit burgerperspectief stond de burger en zijn relatie met de rechtsstatelijke instituties centraal in het onderzoek. Een goede bescherming van burgers tegen besluiten van de overheid en effectieve rechtsbescherming van burgers waren daarbij belangrijke aandachtspunten.

De gebroken belofte van de rechtsstaat – tien voorstellen ter verbetering

De belofte van de rechtsstaat wordt voor een aanzienlijke groep burgers niet ingelost. Dit is het gevolg van politieke besluitvorming of het uitblijven ervan. Te vaak is de rechtsstaat niet leidend in het handelen van politici, bestuurders en medewerkers van de overheid. De overheid is te ingewikkeld geworden en de rechtsbescherming schiet tekort. Het is aan het parlement en de regering om tempo te maken met het repareren van de rechtsstaat.

De rechtsstaat vraagt permanent onderhoud. De komende jaren zijn doortastende juridische en politiek-bestuurlijke maatregelen nodig tegen de verwaarlozing van de rechtsstaat voor burgers in een kwetsbare positie. Die maatregelen moeten de belofte van de rechtsstaat ook voor hen inlossen. Hiertoe doet de Staatscommissie rechtsstaat – vanuit burgerperspectief – tien voorstellen aan het parlement, de regering, de rechtsprekende macht en overheidsorganisaties met burgercontact.

Het onderhouden van de rechtsstaat is niet gratis. En het kost ook geld om te herstellen wat er mis is gegaan. Een goed functionerende rechtsstaat voor iedereen vereist dus financiële investeringen. Bijvoorbeeld in een betere toegang van de burger tot het recht. In beter contact tussen burger en overheid. En in een sterkere rechtsstatelijke cultuur.

Downloaden De gebroken belofte van de rechtsstaat, Staatscommissie rechtsstaat, juni 2024: https://beroepseer.nl

Downloaden achtergronddocument rapport De gebroken belofte van de rechtsstaat, Staatscommissie rechtsstaat, juni 2024: https://beroepseer.nl

Bericht Adviesrapport De gebroken belofte van de rechtsstaat, Staatsscommissie rechtsstaat, 10 juni 2024: www.staatscommissierechtsstaat.nl/onderwerpen/rapport

Bericht  De gebroken belofte van de rechtsstaat – tien verbetervoorstellen met oog voor de burger, Staatscommissie rechtstaat, 10 juni 2024: www.staatscommissierechtsstaat.nl

Brieven aan de Staatscommissie rechtsstaat. Werkt de rechtsstaat in Nederland goed? Lukt het burgers goed te beschermen?, Blogs Beroepseer, 22 augustus 2023: https://beroepseer.nl/blogs

Hieronder video met de belangrijkste bevindingen uit het rapport van de staatscommissie.