De Jonge Akademie opent ‘Iedereen professor Jaar’. Geef universitair (hoofd)docenten en hoogleraren gelijke rechten rondom promotietrajecten

Hoewel universitair (hoofd)docenten tijdens een promotietraject grotendeels dezelfde plichten als hoogleraren hebben, hebben zij niet dezelfde rechten. De Jonge Akademie^*) pleit er met Iedereen professor! voor deze rechten los te koppelen van het functieprofiel hoogleraar en deze toe te kennen aan alle universitair (hoofd)docenten.

Je eigen promovendus tot doctor benoemen is een bijzonder moment voor alle wetenschappers. Maar op dit moment is die eer alleen weggelegd voor hoogleraren en een klein aantal universitair hoofddocenten. En dat is niet het enige: verschillende rechten rondom (promotie)plechtigheden zijn op dit moment gekoppeld aan het functieprofiel hoogleraar.

Dit moet anders, vindt De Jonge Akademie, want universitair (hoofd)docenten hebben in een promotietraject wel dezelfde plichten, maar niet dezelfde rechten als een hoogleraar. Terwijl ze in veel gevallen wél de meeste verantwoordelijkheid en leiding nemen in promotietrajecten en expert zijn op het betreffende onderzoeksgebied. Daarom opent De Jonge Akademie op 28 maart 2023 het Iedereen professor Jaar, met als doel het gesprek over Iedereen professor!  binnen universiteiten te bevorderen en er zo voor te zorgen dat jonge universitair (hoofd)docenten meer slagkracht en zelfstandigheid kunnen verkrijgen en minder afhankelijk zijn van een hoogleraar.

Wat is ‘Iedereen professor!’?

Iedere universitair docent, universitair hoofddocent of hoogleraar mag voortaan:

• een toga dragen;
• de titel professor voeren;
• in leescommissies in eigen en andere universiteiten optreden;
• meestemmen over cum laude;
• en, indien passend, eigen promovendi promoveren tot de graad ‘doctor’.

Sociale veiligheid

Toga’s, promotierecht, titel: hoewel dit ‘cosmetische’ verschillen zijn, werken ze door in de dagelijkse praktijk van een academische loopbaan en zijn ze zelfs van invloed op de sociale veiligheid. Deze verschillen dragen namelijk bij aan de sterk hiërarchische structuur van de Nederlandse academie. Het opheffen van deze verschillen kan ertoe leiden dat veelal jongere academici zich makkelijker durven uitspreken, vaker zelfstandige promotietrajecten initiëren en begeleiden en eerder gehoord worden bij besluit- en beleidsvorming.

Let wel, Iedereen professor! is geen pleidooi voor algehele nivellering of het ontbreken van bevorderingsmogelijkheden of carrièrepaden. De Jonge Akademie zegt: behoud functieniveaus en laat mensen daarin doorgroeien op basis van transparante en onafhankelijke beoordelingen.
Iedereen professor! moedigt universiteiten, faculteiten en de academische gemeenschap aan om na te denken over bevorderingsmogelijkheden en hoe de takenhiërarchie en verantwoordelijkheidshiërarchie vorm te geven.

Het ‘Iedereen professor Jaar’

Op 28 maart 2023 zijn de nieuwe leden van De Jonge Akademie geïnstalleerd en over een jaar is er weer een nieuwe lichting geïnstalleerd. Tegen die tijd hoopt De Jonge Akademie dat er concrete stappen gezet zijn binnen universiteiten om Iedereen professor! te initiëren. De Jonge Akademie vindt het nu de tijd om het gesprek binnen de Nederlands academie te voeren en om te zetten in acties. Daarvoor nodigt De Jonge Akademie de hele academische gemeenschap uit.
Vragen en op- of aanmerkingen zijn van harte welkom, stuur daarvoor een mail naar dja@knaw.nl

Noot
*) De Koninklijke Nederlandse Akademie van Wetenschappen besloot in 2005 tot oprichting van De Jonge Akademie.
De Jonge Akademie functioneert zelfstandig binnen de KNAW, met een eigen werkplan en verantwoordelijkheid voor haar activiteiten en standpunten. De Jonge Akademie en de ‘klassieke’ Akademie werken vooral samen op het gebied van inhoud en interdisciplinariteit.

Downloaden Iedereen professor! Titel, toga en promotierecht voor universitair docenten, universitair hoofddocenten en hoogleraren, De Jonge Akademie, maart 2023: https://beroepseer.nl/wp-content/uploads/2023/03/dja_iedereen_professor_jaar_2023.pdf

Iedereen professor!, De Jonge Akademie: www.dejongeakademie.nl