Controle op uitgaven van regering kan beter. Het belang van artikel 3.1 Comptabiliteitswet

“We pakken de problemen aan, we gaan er meer geld aan uitgeven”.  We horen het bewindslieden vaak zeggen. Bij een belangrijk onderwerp wordt er al gauw gezegd dat er meer geld nodig is. Maar, de vraag naar de effectiviteit daarvan wordt minder vaak gesteld. Noch vooraf, op het moment dat extra geld ter beschikking wordt gesteld, noch achteraf, als het tijd is om de effectiviteit van beleid onder de loep te nemen, bijvoorbeeld op Verantwoordingsdag, de derde woensdag in mei waarop de minister van Financiën namens het kabinet verantwoording aflegt over het beleid en de financiën van het afgelopen jaar.

Nu is voorgeschreven dat ministers en staatssecretarissen voor elk voorstel dat zij doen aangeven wat het doel ervan is en de doelmatigheid en doeltreffendheid beargumenteren. Dat staat voorgeschreven in de Comptabiliteitswet. Voor de Kamer is deze verplichting een belangrijk hulpmiddel om de regering te controleren. Wat belooft een bewindspersoon en welke argumenten worden aangevoerd wat betreft de kosten? Hoe beter omschreven in de plannen, des te beter de Kamer het kabinet kan controleren. Dat vergemakkelijkt ook de evaluatie van beleid door de departementen.

Veel ruimte voor verbetering

Twee Tweede Kamerleden, Joost Sneller (D66) en Bart Snels (GroenLinks), hebben de afgelopen tijd onderzocht of de departementen aan de eisen voldoen en of de Kamer op haar beurt bij behandeling van voorstellen voldoende aandacht schenkt aan die eisen. “Want als wij Kamerleden er niet naar kijken en vragen, waarom zouden de bewindspersonen het dan opschrijven?” vroegen zij zich af. Het duo heeft vijf casussen onderzocht. Het blijkt dat er veel ruimte is voor verbetering, zo vertelden zij tijdens de overhandiging van hun rapport Onderbouwing van beleid aan Kamervoorzitter Khadija Arib op 11 september 2019. Het duo deelde tevens kaartjes uit, een soort ‘creditcard’, bedoeld om bij iedere uitgave bij de hand te houden. Op het kaartje staat een passage uit de Comptabiliteitswet gedrukt.

”Op deze manier worden wij bij elke beoogde uitgave herinnerd aan de zorgvuldigheid die wij moeten betrachten bij het uitgeven van belastinggeld en de rol die wij hier als parlement in hebben”, zei Kamervoorzitter Arib. Vooral op Prinsjesdag komen er weer veel beleidsvoorstellen die de Kamer moet controleren.

Lees hier het hele rapport Onderbouwing van het beleid.

Controle Rijksuitgaven beter, Tweede Kamer, 11 september 2019: www.tweedekamer.nl

Comptabiliteitswet 2016: https://wetten.overheid.nl/BWBR0039429/2019-01-01

Foto bovenaan: Tweede Kamerleden Snels (links) en Sneller overhandigen Kamervoorzitter Khadija Arib het rapport ‘Onderbouwing van beleid’