Oudere werknemers willen zinvol werk en vakmanschap inzetten

Joop Zinsmeister, docent Human resource management aan de Hogeschool van Amsterdam, deed onderzoek naar de mogelijkheden om oudere werknemers langer zinvol aan het werk te houden. De resultaten daarvan stemmen hem niet optimistisch. Op 29 augustus promoveerde hij aan de Radboud Universiteit Nijmegen.

Zinvol werk. Dat is wat oudere werknemers willen. Hun vakmanschap inzetten, kwaliteit leveren. Maar daar is weinig vraag (meer) naar, meent arbeidsdeskundige Joop Zinsmeister: “Vraag je een directeur van een bouwbedrijf wat het doel is van dat bouwbedrijf, dan krijg je als antwoord ‘geld verdienen’. En niet: ‘goede gebouwen neerzetten’. Maar als geld het doel is, verdwijnt zinvol werk achter de horizon”.

Behoefte aan autonomie
De pensioenleeftijd gaat omhoog en de overheid wil graag dat oudere werknemers langer aan het werk blijven. Maar veel oudere werknemers hebben niet de ervaring dat ze zo gewild zijn: uit Zinsmeisters eigen onderzoek blijkt dat slechts 5 procent van de bedrijven en organisaties in de regio Amsterdam nog 40-plussers uitnodigt voor sollicitatiegesprekken.
En ‘zittend personeel’ voelt zich evenmin gekoesterd, constateert Zinsmeister: “Oudere werknemers zijn ervaren, willen graag hun vakmanschap inzetten voor de organisatie, en hebben daarvoor behoefte aan een zekere autonomie. Maar daar is de aansturing niet op gebaseerd: in steeds meer sectoren wordt gewerkt met protocollen, keurmerken, rapportages enzovoort. Iedereen heeft het razend druk met het uitvoeren van de regels, niet met het uitoefenen van een vak. Het beste wat de oudere, ervaren werknemer nog voor elkaar kan krijgen is, cynisch genoeg, dat hij genoeg ruimte weet te creëren om de regels te ontduiken, zijn werk te doen zoals hij vindt dat het gedaan moet worden, en dat te maskeren”.

Kosten gaan voor duurzaamheid
Waarderen werkgevers of middenmanagers het vakmanschap van oudere werknemers dan niet? Misschien wel, meent Zinsmeister: “Maar het is niet iets waarop wordt afgerekend. Kostenreductie gaat voor duurzaam ondernemerschap. Werkgevers worden niet aangespoord, laat staan verplicht om te investeren in het aan de slag houden van oudere werknemers. Natuurlijk zou ik dat liever anders zien. Maar zeker op dit moment, nu er sowieso te weinig werk is, ben ik niet optimistisch”.

Joop Zinsmeister (Rotterdam, 1958) studeerde politicologie en economische en organisatiesociologie aan de Vrije Universiteit Amsterdam. Daarnaast volgde hij de eerstegraads opleiding maatschappelijke vorming. Hij werkte onder andere als docent, lopende bandwerker, P&O-er, stuwadoor, drukker en muzikant. Sinds 1988 is hij docent aan de Hogeschool van Amsterdam; tegenwoordig geeft hij vooral les bij de opleiding Human resource management (HRM). Hij promoveerde op 29 augustus aan de Radboud Universiteit Nijmegen op zijn proefschrift Oud is wijs genoeg. Een studie naar de inzet van de arbeidsvermogens van oudere werknemers. Zie voor proefschrift: https://repository.ubn.ru.nl/handle/2066/111761

Samenvatting proefschrift Oud is wijs genoeg, Hogeschool van Amsterdam, 29 augustus 2012: www.hva.nl