Ethiek nodig bij begrijpen en oplossen van complexe maatschappelijke vraagstukken
Dascha Düring en Ingrid Robeyns hadden op 5 oktober 2015 de eer om te mogen aanschuiven als “tafelwetenschappers” bij de Avond voor Wetenschap en Maatschappij, een jaarlijks terugkerende bijeenkomst in de Ridderzaal in Den Haag. Op het Academische filosofieblog Bij nader inzien doen zij verslag van de bijeenkomst waarvoor… “wetenschappers en de elite van Nederland uitgenodigd worden om over het belang van de wetenschap voor de samenleving te praten.
Per tafel zitten er zo’n 12 tafelgasten uit de politiek, het bestuur, bedrijfsleven, media, cultuur en wetenschap. Twee tafelwetenschappers – doorgaans een hoogleraar die dan een energieke en getalenteerde promovendus mag meebrengen (charmant betiteld als “side-kick”), krijgen 10 minuten de tijd om een stelling te verdedigen, waarna de tafelgasten erover kunnen discussiëren.
De vraag die we gevraagd werden te beantwoorden, was welke grote vraag ons vakgebied de komende 20 jaar zal beantwoorden? Ons antwoord op deze vraag is dat er niet zo’n vraag bestaat, maar dat heeft ons er niet van weerhouden om een direct hieraan gerelateerde stelling te verdedigen. Wie ons verhaal wil horen, leze verder!”
Klik hier voor verder lezen van de blog Grote maatschappelijke problemen: niet zonder de ethiek! Academisch filosofieblog Bij nader inzien, 12 oktober 2015: http://bijnaderinzien.org
De stelling van beide schrijfsters is dat de uitdagingen van onze tijd een normatieve component hebben, en dat daarom voor het begrijpen en oplossen ervan ook de inbreng van de morele filosofie of ethiek nodig is. Een belangrijke opdracht die de ethiek de komende 20 jaar dan ook op zich moet nemen, is om haar expertise in te zetten bij het ontwikkelen van perspectieven op wat wij kunnen en moeten doen in het licht van complexe maatschappelijke vraagstukken die even complexe maatschappelijke antwoorden vereisen.
Een uitdaging voor onze tijd bijvoorbeeld is het beantwoorden van de vraag: Wat is een menswaardig leven?
De schrijfsters stippen ook het verschil tussen een filosofisch standpunt en een mening aan. Een filosofisch standpunt is gestoeld op redenen en argumenten waarvan wij moeten kunnen denken dat ze voor iedereen overtuigend zijn. Een mening is niet op zo’n manier begrensd, maar kan op van alles berusten – bijvoorbeeld ook op een onderbuikgevoel – en is in die zin subjectief.