Zowel het Zorginstituut als de Nederlandse Zorgautoriteit (NZa) zijn in feite geen onafhankelijke instituten maar een verlengstuk van het Ministerie van Volksgezondheid (VWS), schrijft Bart Kiers in zijn blog Aan de leiband van het ministerie. Zorginstituut Nederland bevordert de kwaliteit van onze gezondheidszorg en adviseert over de inhoud van de verplichte zorgverzekeringen. De NZa houdt toezicht op de zorgmarkten, d.w.z. op het gedrag van alle zorgaanbieders en zorgverzekeraars.
Kiers is redacteur van Zorgvisie, het online platform voor beleid en management in de zorg. Een recent voorbeeld voor het aan de leiband lopen is het aanvankelijke advies van het Zorginstituut tegen een harde bezettingsnorm. Een landelijke norm voor zorgverleners is ‘niet realiseerbaar en niet realistisch’ aldus de Kwaliteitraad. Elk verpleeghuis is immers weer anders. Voor een minimale bezettingsnorm ontbrak wetenschappelijk bewijs. Verpleeghuizen zouden de vrijheid moeten krijgen om zelf hun bezetting te bepalen.

Extra geld verpleeghuizen

De wetenschappelijke experts van het Zorginstituut volgden met dit advies keurig de lijn die hoge ambtenaren van VWS hen achter de coulissen influisterden, vervolgt Kiers. Er was immers geen extra geld beschikbaar voor al het extra personeel dat nodig zou zijn. Totdat de politiek, met de verkiezingen in zicht, opeens wel extra geld in het vooruitzicht stelde. Partijen struikelden over elkaar heen om extra middelen uit de hoge hoed te toveren. De VVD spande de kroon met maar liefs 2 miljard euro. Staatssecretaris Martin van Rijn van VWS stelde per direct 100 miljoen euro beschikbaar en eiste dat verpleeghuizen nog dit jaar gaan voldoen aan een voorlopige minimale bezettingsnorm.

Zorginstituut staat in zijn hemd

De inkt van het advies van het Zorginstituut was dus nog niet droog of de politiek verklaarde de argumenten irrelevant. De experts van het Zorginstituut gedroegen zich als de spreekbuis van hun financier, het ministerie, maar stonden even later in hun hemd. Want een bezettingsnorm kan dus wel en die komt er ook gewoon. Door aan de leiband te lopen van VWS zet het Zorginstituut zijn eigen reputatie op het spel. De organisatie zegt het allemaal te doen voor de burger, maar uit de daden van het Zorginstituut, dat strikt onafhankelijk moet bepalen wat kwaliteit is, blijkt wat anders.

Lees de hele blog van Bart Kiers Aan de leiband van het ministerie, in Zorgvisie van 8 maart 2017, waarin aan het slot blijkt dat ook de NZa in de praktijk alles behalve een onafhankelijk overheidsinstituut blijkt te zijn: www.zorgvisie.nl