Wees ongehoorzaam om ethische, professionele doelen te realiseren als stompzinnige regels dit beletten

Lenette Schuijt begint haar blog op Managementsite met de vraag: Hoeveel ruimte moet een organisatie bieden voor professionele ongehoorzaamheid? Schuijt is organisatieadviseur en directeur van het bureau voor managementtraining Crystal River. Haar blog is een pleidooi voor professionele ongehoorzaamheid en buiten de lijntjes kleuren. Na het voorbeeld van een verpleeghuis waar maar liefst 48 hygiënenormen gelden merkt ze op dat “naarmate organisaties meer verantwoordelijkheid laag in de organisatie leggen, zodat medewerkers bepalen hoe ze hun klanten het beste kunnen bedienen, zij vaker in botsing komen met regels, protocollen en systemen, die dat juist onmogelijk maken.
Weten wat een patiënt nodig heeft, maar hem dat niet mogen voorschrijven. Weten dat een bewoner graag uitslaapt, maar hem volgens protocol voor negen uur moeten wassen. Soms is het volgen van een regel onwenselijk voor de patiënt, zoals ouderen met een verhoogd risico op incontinentie alvast maar een incontinentieluier aantrekken.
Een professional met hart voor de zaak en voor de cliënt, komt onder druk te staan. Moet je de regels volgen, ook als het belang van de cliënt in het geding is, of als de regel strijdig is met professionele expertise en gezond verstand? Hoeveel ruimte moet een organisatie geven voor afwijken van regels, zonder dat het een anarchie wordt?”

Moed ontwikkelen

Schuijts antwoord op die vraag: “Als professionals grotere verantwoordelijkheid krijgen, zonder dat de regelruimte wordt opgerekt, rest hen niets anders dan professionele ongehoorzaamheid”. Immers, Een cultuur waar normen en regels belangrijker zijn dan gezond verstand, leidt ertoe dat medewerkers niet meer aan de bel trekken als dat nodig is.

Lees de hele blog van Lenette Schuijt, waarin ze nog een vraag stelt, namelijk of we de moed kunnen ontwikkelen om een regel niet op te volgen wanneer deze in strijd is met een hoger belang, zoals de waarden en missie van de organisatie, of de veiligheid van een cliënt, of met morele maatstaven als rechtvaardigheid? Kun je leren afwegen wanneer je je professionele ethiek moet volgen om dat te doen wat nodig is voor je cliënt, zelfs als dat ingaat tegen je bureaucratische plicht om te doen wat hogerop in de organisatie is bepaald?

Een pleidooi voor professionele ongehoorzaamheid, door Lenette Schuijt, Managementsite, 6 december 2016: www.managementsite.nl