Goed werk voor Nederlandse ambtenaren

“Several months before national elections, the Dutch coalition government resigned in January 2021 over what has come to be known as the ‘allowance scandal”.

Hans Wilmink heeft een artikel gepubliceerd op de site van The Good Project dat gaat over de Kindertoeslagaffaire en de politieke consequenties ervan: Good Work for Dutch Civil Servants. Hij legt uit wat het Nederlandse toeslagensysteem inhoudt en hoe ambtenaren, politici en rechters gefaald hebben. Dat falen heeft geleid tot onherstelbare schade voor tienduizenden Nederlandse gezinnen alsmede de val van het Kabinet Rutte III in januari 2021.

In Nederland heeft, aldus Wilmink, het schandaal enkele gebreken bij de overheid aan het licht gebracht. De vraag is nu welke mogelijkheden er zijn de gebreken te repareren om falen in de toekomst te voorkomen.

Wilmink doet twee aanbevelingen:
1) Wetten en beleid moeten discretionaire ruimte laten voor uitvoerders. Immers, niet alle unieke omstandigheden en contextuele factoren kunnen in de echte wereld worden voorzien.
2) Bij de uitvoering van sociaal beleid moet het evenredigheidsbeginsel in acht worden genomen. Dit beginsel houdt in dat een bestuursorgaan moet trachten tot besluiten te komen die recht doen aan alle relevante belangen, zodat die besluiten in de ogen van de betrokken burgers rechtmatig en rechtvaardig zijn.

Aan het slot van Wilminks artikel besteedt The Good Project aandacht aan Stichting Beroepseer: About the Professional Honor Foundation.

Stichting Beroepseer streeft naar bevordering van ‘vakmanschap’ van ambtenaren en hanteert daarbij zes uitgangspunten voor goed ambtelijk werk. Die zijn gebaseerd op de uitkomsten en inzichten van het Good Work project dat uitgevoerd werd onder leiding van de Amerikaanse professor Howard Gardner van de Harvard Graduate School of Education. Met zijn team heeft Gardner tussen 1995 en 2006 een ambitieus onderzoeksproject opgezet waarin hij op zoek ging naar wat  integere, bekwame professionals in verschillende beroepsgroepen onderscheidde. Daaruit kwam onder andere het inzicht voort dat deze professionals drie eigenschappen wisten te combineren: vakmanschap, morele verantwoordelijkheid en persoonlijke betrokkenheid, de drie pijlers waarop Goed werk is is gebaseerd.

Howard Gardner scheef een commentaar op Wilminks artikel:

“This is an important and thoughtful essay. Many of us in the United States look up to the Netherlands as an example of a fair and well-functioning society. But even such a society can veer off course, and that is clearly what happened here”.

Lees het hele artikel Good Work for Dutch Civil Servants, door Hans Wilmink, The Good Project, 22 februari 2021: www.thegoodproject.org/good-blog/2021/2/22/good-work-for-dutch-civil-servants

Hans Wilmink is voortrekker van Stichting Beroepseer en lid van het Alternatieven-kabinet. Voordat hij met pensioen ging   was hij werkzaam in diverse functies op meerdere beleidsterreinen bij het Ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties (BZK). In 2020 verscheen van zijn hand het Beroepseer-essay: Voorbij boos en achteloos. Rechtsstatelijk besef als kompas voor overheid en burger: https://beroepseer.nl

Eindverslag onderzoek kinderopvangtoeslag gepresenteerd: ‘Ongekend onrecht’, Blogs Beroepseer, 18 december 2020: https://beroepseer.nl

Verslag Start Alternatieven-kabinet, door Corné van der Meulen, Blogs Beroepseer, 6 juni 2018: https://beroepseer.nl