Scenario voor nieuwe inrichting Nederlandse economie, met plaats voor gezonde publieke sector en fatsoenlijke lonen

Een andere economie is nodig. De manier waarop Nederland is ingericht, is achterhaald, vindt econoom Dirk Bezemer: Onze publieke sector is versleten terwijl er geld genoeg is.
Bezemer is hoogleraar aan de Rijksuniversiteit Groningen waar hij onderzoek doet naar de gevolgen van financiële structuren voor het functioneren van de economie. Daarnaast is Bezemer lid van het Sustainable Finance Lab, gericht op onderzoek naar verduurzaming van de financiële sector. Eind augustus 2020 verscheen van zijn hand het boek Een land van kleine buffers waarin hij stelt dat we het geld dat er is verkeerd besteden.

In het interview van Daan Ballegeer met Dirk Bezemer in Het Financieele Dagblad over zijn nieuwe boek zucht de hoogleraar dat de manier waarop Nederland de afgelopen decennia is ingericht de houdbaarheidsdatum voorbij is. De overheid zou zich teveel richten op het stimuleren van financiële stromen die amper neerdalen bij de werkenden: “Daar kunnen we echt niet mee verder. De koopkracht van teveel Nederlanders is achtergebleven, zij deelden dus niet in de economische groei. We hebben teveel schulden, zijn te kwetsbaar. Aan de andere kant investeren we niet genoeg, en is er te weinig productiviteitsgroei”.

Wat wél blijft toenemen, zijn de financiële vermogens, en dat dus ten koste van innovatie, veerkracht en draagvlak. “Nederland heeft hoge private schulden, kleine buffers bij met name grote bedrijven, en een financieel versleten publieke sector”.
Volgens Bezemer doen we onszelf tekort. Er is genoeg geld, maar we gebruiken het verkeerd.

Verkeerde ideologie

Hoe kan de situatie verbeteren? Nu is het zo dat het geld zich ophoopt bij aandeelhouders, de staat en in de financiële markten ten koste van lonen en financiële buffers bij huishoudens. Volgens Bezemer heerst er een verkeerde ideologie in het land. Die luidt dat de overheid een last is voor de economie en dat een grote publieke sector alleen maar schadelijk kan zijn: “Studenten economie krijgen een soort anti-overheidsfilosofie aangeleerd, waarin de overheid een kwade kracht is die het marktevenwicht komt verstoren. Dat raken ze vaak hun leven lang niet meer kwijt”.
In plaats van deze ideologie, zouden we overheidsdiensten – de publieke sector – moeten zien als investeringen, niet als lasten.
Bezemer wijst op de inconsequente, hypocritische oproep van premier Rutte aan de werkgevers tot loonsverhoging in 2018: “Een vreemde actie als je zelf de grootste werkgever bent en niet doet waartoe je oproept. Ik wil geen boos populisme oproepen, maar wel tonen in welk systeem we leven, en met welke onvruchtbare ideologie we te maken hebben”.

De coronacrisis en de gevolgen daarvan op de economie biedt een mooie gelegenheid voor diepgaande hervorming van onze economie. Bezemers boek is actueel en biedt een visie op de toekomst. Het eindigt met een terugblik vanuit 2030 op het bijzondere decennium na de Grote lockdown.

Lees het hele interview van Daan Ballegeer met Dirk Bezemer: ‘Onze publieke sector is versleten terwijl er geld genoeg is’, Het Financieele Dagblad, 14 september 2020: https://fd.nl/economie-politiek/1356577/onze-publieke-sector-is-versleten-terwijl-er-geld-genoeg-is

Video

Bezemer presenteerde zijn boek tijdens een webinar in Pakhuis de Zwijger in Amsterdam op 11 september 2020 waar hij in gesprek ging met Barbara Baarsma, directievoorzitter Rabobank Amsterdam en Jasper Lukkezen, hoofdredacteur van vakblad voor economen ESB. Zie video hieronder: