Tegenspraak geven en incasseren
Waarom luisteren leiders niet naar tegenspraak? Volgens organisatie-adviseur Aart G. Broek voorkomt deugdelijke tegenspraak bedrijfs- en beleidsfiasco’s. Tegenspraak is een profijtelijke uitdaging. Toch houden toezichthouders, directie en management niet van kritische dwarsliggers. Het spreekwoord wil anders, maar in de praktijk geldt: beter ten hele gedwaald dan ten halve gekeerd.
De schok die bij tegenspraak ontstaat, is een kwestie van schaamte: het pijnlijke gevoel dat we krijgen wanneer we worden vernederd of dreigen te worden vernederd.
Door kritische tegenspraak bevinden we ons plots niet meer ín de groep, maar staan juist te kijk vóór de groep waartoe we behoren. We verlangen bewondering. We haten het buitengesloten te worden. We zijn bang van schaamte.
Accepteren dat je door je ondergeschikten en gelijken kritisch wordt tegengesproken is een ware opgave. Het is ook een opgave om je meerderen of gelijken daadwerkelijk tegen te spreken. Daar is moed voor nodig. Tóch is het haalbaar om plek in te ruimen in de organisatie voor het integreren van gefundeerd tegenspreken.
Centraal staat de beheersing van schaamte-ervaringen. Er staat ons een half dozijn praktische opties ter beschikking om tegenspraak mogelijk te maken. Rails worden sterk door dwarsliggers. Organisaties ook.
In het voorjaar van 2013 verschijnt van de hand van Aart G. Broek het boek Dwarsliggers – Tegenspraak onder schaamteloos leiderschap (uitgeverij In de Knipscheer).