Howard Gardner over waarheid, schoonheid en goedheid

Op 1 december 2011 gaf  Howard Gardner een ruim anderhalf uur durende, op video opgenomen, openbare lezing op de Graduate School of Education aan de Harvard-universiteit in de V.S. Gardner is daar hoogleraar Cognitie- en onderwijswetenschappen. Titel van de lezing was Truth, Beauty, and Goodness Reframed, ontleend aan zijn in april van dit jaar verschenen nieuwe boek met dezelfde titel.¹)

Waar gaat het naar toe met het onderwijs in de 21ste eeuw? Wat moeten de studenten leren in dit post-moderne en relativistische tijdperk? Hoe gaan we om met de – potentieel ontwrichtende – nieuwe digitale media? Hoe reageren wij op vragen en opmerkingen als: wie maakt uit wat waar is? Wie beslist wat goed is? Schoonheid is iets uit het verleden.
Wat te zeggen van het antwoord dat verslaggever Ron Suskind kreeg van een lid van de regering Bush: “Zo werkt dat niet meer in onze wereld. We zijn nu een imperium en als wij handelen, dan scheppen we onze eigen wereld”.
Is waarheid slechts wat we er zelf van maken, en heeft waarheid geen enkele onafhankelijke geldigheid meer?

Gardner geeft in zijn lezing antwoorden en doet suggesties aan de hand van de kwaliteiten waarheid, schoonheid en goedheid, drie bakens in een snel veranderend tijdperk. Ze kunnen dienen als materiaal bij het bouwen aan een menselijke wereld. Je kunt er je houding mee bepalen in “het wilde Westen van de digitale wereld” en je kunt ze toepassen op je werk, op school, in je eigen omgeving.

Nu alle informatie met één klik beschikbaar is, is het nodig dat we ons concentreren op methoden, aldus Gardner. Elk beroep, elke discipline heeft zijn eigen methode om in de praktijk vast te stellen en te herzien wat waarheid is. De journalist weet hoe hij een verhaal moet schrijven. De ingenieur weet hoe hij huizen of een veilige brug moet bouwen. De chirurg weet het beste hoe je een tumor moet wegsnijden. Het is ook nodig krachtige, uitnodigende mensen als voorbeeld te stellen. Ze kunnen model  staan voor anderen.
Het gaat erom een goed mens te zijn, een goede werker en een goede burger en jongeren te helpen bij het ontwikkelen van ethische “spieren” en vertrouwen, en hen te inspireren om angst te overwinnen en hebzucht te weerstaan.

Als contrast noemt Gardner hoe bekende “twitterende comedians” als Jon Stewart en Stephen Colbert met hun grappen over het dagelijkse nieuws in hun televisieshows meer vertrouwen genieten van het  – voornamelijk jonge – Amerikaanse kijkerspubliek dan nieuwslezers en televisiejournalisten. En bij populaire, publieke persoonlijkheden gaat het veel minder om wat zij zeggen, dan om hoe zij het zeggen. Zulke mensen kunnen zó overtuigen dat wat zij zeggen waar lijkt, maar in feite bekommeren ze zich weinig om de feiten. Als voorbeeld van dit soort “truthiness” – “waarheidigheid” – noemt Gardner Sarah Palin. Het woord “truthiness” is in 2005 bedacht door de komiek Stephen Colbert en werd verkozen tot “woord van het jaar 2006”.

Tegen het slot stelt Gardner voor een “commons” te maken, een meent of gemeenschappelijk gebied waar bijvoorbeeld studenten, leraren en bestuurders kunnen samenkomen om na te denken over dilemma’s, hoe ze het beste op te lossen en lessen te leren uit ervaringen. Een plek waar oud en jong samenwerken om de moderne uitdagingen het hoofd te bieden.

Gardners lezing duurt 103 minuten,  gevolgd door 22 minuten beantwoorden van vragen van het publiek. De lezing is een stimulans om aan de slag te gaan met waarheid, goedheid en schoonheid. Een mooie opsteker voor komende jaren is: “Slimme mensen gaan de wereld niet redden, maar wel mensen met goede waarden die moeite doen ernaar te leven”.

¹) Volledige titel: Truth, Beauty, and Goodness Reframed – Educating for the Virtues in the Twenty-First Century (uitgeverij Basic Books, New York).

Zie ook andere video´s met Howard Gardner op deze site:
Howard Gardner over goed werk.
Wat is jouw roeping?

Lees ook het verslag over de opening van de Goed Werk Hub. Klik hier.