Eva Knies kreeg in 2022 bericht dat haar project People management: te veel van het goede? een Vidi-financiering^*) krijgt van ongeveer 800.000 euro voor het opzetten van een onderzoeksgroep en de ontwikkeling van een eigen onderzoekslijn. Eva Knies is hoogleraar Strategisch Human Resource Management aan de Universiteit Utrecht.
In het Tijdschrift voor HRM schreef zij met Sandra de Kruijf en Jasmijn van Harten het artikel De schaduwkant van HRM.
HRM, Human Resource Management, houdt zich bezig met de personeelszaken van een bedrijf. Daarbij gaat het niet zozeer om de persoon als werknemer op zich. De nadruk ligt meer op vaardigheden, kennis en motivatie van de werknemer.
Jasmijn van Harten is als universitair hoofddocent verbonden aan het departement Bestuurs- en Organisatiewetenschap (USBO) aan de Universiteit Utrecht. Sandra de Kruijf is promovenda aan het USBO.

Het blijkt dat HRM een schaduwkant heeft: valkuilen, hindernissen en risico’s van bestaande of nieuwe (beleids)praktijken met betrekking tot personeel. Zij schrijven:
”Er is door velen – getuige onder meer vele publicaties over dit onderwerp in het Tijdschrift voor HRM – onderzoek gedaan naar de vraag of HRM meerwaarde oplevert voor verschillende belanghebbenden. De mogelijkheid dat HRM tegelijkertijd ook een schaduwkant kan hebben, is echter in veel mindere mate onderwerp van discussie. Wij denken dat HRM-ondersteuning – hoe goed bedoeld ook – ‘te veel van het goede’ kan zijn. Dit levert juist risico’s op voor de prestaties en het welzijn van medewerkers. Deze schaduwzijde is nog onderbelicht. Meer inzicht is nodig in de risico’s hiervan en hoe er optimale ondersteuning aan medewerkers kan worden geboden”.

Hoewel de schaduwkant van HRM niet systematisch in kaart is gebracht, zijn er wel enkele studies die negatieve effecten van HRM op prestaties of welzijn van medewerkers laten zien. Dit zijn lang niet altijd onderzoeken die zijn gedaan om de schaduwkant van HRM te bestuderen. Regelmatig zijn negatieve HRM-effecten een nevenbevinding. Eén van deze studies is het promotieonderzoek van Jasmijn van Harten. Zij zag dat medewerkers die veel ondersteuning krijgen van hun leidinggevende bij hun functioneren in het dagelijkse werk minder open staan voor verandering. Jasmijn noemt dat het verwende werknemereffect. Deze bevinding geeft te denken: is meer ondersteuning vanuit de organisatie en de leidinggevende altijd beter? Ons voorlopige antwoord is: ‘nee, niet altijd’.

Social exchange

Voor onze argumentatie gaan we terug naar een klassieke theorie uit de jaren ’60: de Social Exchange Theorie van socioloog Peter Blau en het principe van wederkerigheid van Alvin Gouldner; het kernidee dat wanneer mensen positieve acties van anderen ervaren, ze het gevoel hebben dat ze bij de ander in het krijt staan en hun ‘schuld’ terug moeten betalen. De Social Exchange Theorie wordt veelvuldig gebruikt om positieve bijdragen van HRM, op bijvoorbeeld prestatie, te verklaren. Wij betogen dat dit een eenzijdige toepassing is en dat hetzelfde mechanisme ook tot minder positieve resultaten kan leiden. Als medewerkers veel ondersteuning krijgen kunnen zij het gevoel hebben dat zij zich bovenmatig moeten inzetten om dit terug te betalen in de vorm van bijvoorbeeld langer doorwerken om het werk af te krijgen, collega’s helpen of extra taken oppakken. Dit creëert een potentieel risico voor het welzijn van medewerkers. Zij kunnen over hun eigen grenzen gaan in hun pogingen de wederkerigheidsbalans te herstellen, met een grotere kans op bijvoorbeeld stress en burn-out. Het omgekeerde is ook denkbaar en sluit aan bij de verwende werknemers van Jasmijn. In dat geval profiteren medewerkers wel van de ondersteuning die ze krijgen, maar zal die niet tot optimale prestaties leiden. In dit geval krijgt de organisatie onvoldoende return-on-investment”.

Alertheid geboden

De auteurs eindigen hun verhaal met uitleg over het project De donkere kant van people management: “De komende jaren zullen wij met een team – bestaande uit experts op het gebied van HRM, arbeids- en organisatiepsychologie en bestuurskunde – onderzoek doen naar de schaduwkant van HRM, in het bijzonder in de onderwijs- en zorgsector. Dit onderzoek zal inzicht geven in het vóórkomen van negatieve effecten van goedbedoelde ondersteuning en de omstandigheden waaronder de risico’s daarop het grootst zijn. Denk bijvoorbeeld aan een situatie waarin een re-integrerende medewerker de mogelijkheid wordt geboden om een opleiding te volgen. Deze medewerker zal zich waarschijnlijk gezien en gewaardeerd voelen door het aanbod. Tegelijkertijd bestaat er ook een risico dat deze medewerker door het volgen van de opleiding in de gegeven situatie te veel hooi op de vork neemt tijdens het re-integratieproces. In nauwe samenwerking met de praktijk zullen we tevens komen tot handvatten voor leidinggevenden en medewerkers om te voorkómen dat de negatieve effecten van HRM optreden. Het wederzijds afstemmen van onuitgesproken verwachtingen speelt daarbij een belangrijke rol. In de tussentijd is alertheid geboden: meer ondersteuning kan ook te veel van het goede worden. Sterker nog: het kan datgene wat het probeert op te lossen juist verergeren. Het is van belang de juiste HRM-dosering te vinden (niet te veel, niet te weinig) om zo optimale resultaten te boeken.

Lees het hele artikel De schaduwkant van HRM, door Eva Knies, Sandra de Kruijf & Jasmijn van Harten, Tijdschrift voor HRM, 15 april 2024: https://tijdschriftvoorhrm.nl/de-schaduwkant-van-hrm/

Onderzoeksproject naar de schaduwkant van people management, Universiteit Utrecht: www.uu.nl/nieuws/vidi-beurs-eva-knies-voor-onderzoek-naar-schaduwkant-people-management

In najaar 2023 verscheen het boek The dark side – waarover er gezwegen wordt op de werkvloer,  door Peggy De Prins bij de Vlaamse uitgever Pelckmans. Brenda Vermeeren schreef voor het Tijdschrift voor HRM een recensie van het boek (23 januari 2024): https://tijdschriftvoorhrm.nl/the-dark-side-waarover-er-gezwegen-wordt-op-de-werkvloer/

Noot
^*) Een Vidi-financiering of beurs maakt samen met de Veni- en Vici-beurzen deel uit van het Talentprogramma van NWO – Nederlandse Organisatie voor Wetenschappelijk Onderzoek. Vidi is gericht op ervaren onderzoekers die na hun promotie al een aantal jaren succesvol onderzoek hebben verricht. www.nwo.nl/calls/nwo-talentprogramma

Oude ambachten zijn steeds minder populair onder de jongere generatie, terwijl de maatschappij ervan afhankelijk is. Denk daarbij aan de schoenmaker of de restaurateur van de Domtoren in Utrecht. Het televisieprogramma Stand van Nederland – Generatie Next besteedde zaterdag 13 april 2024 op NPO2 aandacht aan oude ambachten die dreigen verloren te gaan en onderzocht hoe de aanwas van ambachtslieden gewaarborgd kan blijven. Jongeren kiezen tegenwoordig voor thuiswerk, internet, kantoorbanen.

Lars van Veldhoven is derde generatie schoenmaker. Samen met zijn vader runt hij een schoenmakerij in het centrum van Arnhem. Hij heeft het erg druk en zegt dat het moeilijk is om aan personeel te komen. Hij merkt op dat de jongere generatie te weinig geduld heeft voor een opleiding van jaren. Zolang duurt het voordat je volleerd bent. In het verleden waren er in de regio Arnhem circa vijftig schoenmakers, nu nog twee. Aan het woord in de reportage komt ook goudsmid Lisa Spikkert die het ervoor over had dagelijks zes uur per trein en bus te reizen voor haar studie.

Op de vraag van de door Stand van Nederland gehouden enquête of men wel eens iets door een ambachtsman of -vrouw heeft laten maken maken, antwoordde 80 procent van de ondervraagden met een Ja. Een andere vraag was of men het belangrijk vond dat ambachtelijke beroepen blijven bestaan? Bijna honderd procent antwoordde met Ja (96,8 procent).
Maar vraag je aan Ralf Pieters die bezig is met de restauratie van de Domtoren in Utrecht waarom er zo weinig leerlingen zijn in zijn vak, dan zegt hij: Ik denk dat mensen niet meer met hun handen willen werken. Terwijl het eigenlijk het mooiste werk is dat je kunt doen. Er zijn te weinig mensen en te weinig opleidingen voor ambachten.

Als het ambacht verdwijnt…

“Als het ambacht verdwijnt, verdwijnt er heel veel moois uit ons leven. Dan hebben we ook heel veel noodzakelijke dingen niet meer. Ambachten als orthopedisch schoenmaker of instrumentenmaker zijn onderdelen van zorg. Die kunnen we niet missen. Dat is maatwerk”. Aan het woord is Elrie Bakker-Derks, voorzitter van Ambacht Nederland, een organisatie waarin verschillende ambachten zich verenigd hebben.
Ze gaat in op de vraag of er nu onvoldoende leerlingen zijn of onvoldoende opleidingen: “Het is allebei. De opleidingen zijn er veelal niet. En over het algemeen is er een slecht imago. Je bent laag opgeleid. Als je met je handen werkt, ben je ‘dom’ in de ogen van veel mensen. Terwijl ambachtslieden, ik ken er veel, heel intelligente mensen zijn. Die leren bij wijze van spreken door hun handen heen. Die leren op een andere manier, die kijken op een andere manier. Die ontwikkelen zich op een andere manier. Mensen hebben vaak het perspectief niet Ze hebben niet het idee, daar kan ik ook een carrière in maken. Daar kan ik me ook in gaan ontwikkelen”.

Wat kan hieraan worden gedaan? Leermeester René Onwezen in het meubelmakersvak geeft het advies: “Aantrekkelijk maken. Promoten. De jeugd laten zien dat er niets verkeerd is aan met je handen te werken. Dat het heel erg bevredigend is dat je mooie dingen kunt maken”.
Wat het ambacht zo mooi maakt is het maken van een tastbaar product. Van begin tot het eind. Onwezen: “Je ziet wat je doet. Je begint met een hele stapel hout, en je eindigt weer met een hele stapel hout, maar als je die assembleert komt er een mooie kast uit. Het leuke is dat je materiaal in handen hebt, je ziet het groeien onder je handen. De fijnheid van het werken, weten wat het materiaal aan kan. Dat is het ambacht, het maken van begin tot eind en dat je ziet wat je doet”.

Te weinig vlieguren

Wat de beroepsopleiding betreft, merkt Elrie Bakker-Derks op: “Dat is een probleem. We kennen in Nederland de ROC’s^*), beroepsonderwijs zeg maar. Maar die zijn heel breed. Over het algemeen is het zo dat een leerling die van het ROC komt nog niet het vak zodanig beheerst dat je zegt: je bent een volwaardig vakman of vrouw. In feite krijg je een startkwalificatie. Het begint er dus echt mee dat wij in Nederland mensen de mogelijkheid geven om op vakmanschap te ontwikkelen. Dat je daar ook loopbaanperspectief in hebt”.

In totaal zijn er zo’n 500.000 leerlingen op het MBO. In 2024 meldden zich 11 studenten aan op de opleiding schoenhersteller, 28 mensen hadden interesse voor de goudsmidschool en er waren 17 potentiële natuursteenbewerkers. Voor de meeste ambachten is er nog maar één plek in heel Nederland waar je het vak kunt leren. En ook daar loopt het niet bepaald storm.
Er moet zeker wat gebeuren. Zorgen voor goede vervolgopleidingen na bijvoorbeeld een MBO-opleiding zodat men zich kan specialiseren in een vak. Om het vak in je vingers te krijgen, is veel oefening nodig.  Onwezen: “Degenen die van het ROC komen hebben wel veel kennis, ze hebben van alles wat gedaan, maar hebben heel weinig ‘on the job’ gedaan. Ze hebben te weinig vlieguren gemaakt“.

Eigenlijk wil ik iets anders

Een aantal jaren geleden heeft Ambacht Nederland de Ambachtsacademie opgericht voor zij-instromers Daar blijkt veel belangstelling voor te zijn. Rutger van Rossum: “Ik heb in de horeca gewerkt na een horeca-opleiding. Maar daarvoor had ik al een technische achtergrond. Ik ben veel met hout bezig geweest, met thuis meubels maken, kleine dingetjes. Na tien jaar was het tijd voor iets anders en kwam ik via een kennis bij Ambacht Nederland voor een omscholingstraject Zodoende ben ik nu meubelmaker, en dat bevalt goed”.

Veel jongeren zijn in het verleden gestimuleerd om bijvoorbeeld economie te gaan studeren, gingen naar de HEAO^**). Elrie Bakker-Derks: “Zeker voor mijn generatie, en de generaties daarna. Nu zie je wel dat veel mensen bij zichzelf denken: Eigenlijk wil ik iets anders”.

Terwijl er aan de ene kant ambachten verdwijnen, komen er ook weer ambachten op. Bier brouwen bijvoorbeeld. In de jaren tachtig waren er in Nederland nog slechts vijftien bierbrouwers. Tegenwoordig heeft ieder gehucht wel zijn eigen lokale bier.
Hetzelfde gaat op voor de barbier, of de tattooshop. Of je begint een ambacht dat nog niet bestaat. Zoals dat van Dani Bruno die oude sneakers schoon maakt en poetst, en ze weer zo goed als nieuw maakt.

Noten
^*) ROC staat voor Regionaal Opleidingscentrum. Hier worden MBO-opleidingen aangeboden (middelbaar beroepsonderwijs) aangeboden.
^**) HEAO = Hoger Economisch en Administratief Onderwijs

Hieronder: Terugkijken Oude ambachten. Aflevering 14 van serie De stand van Nederland – Generatie Next, uitgezonden op NPO2 op 13 april 2024 om 22.00 u. Duur 20 min. https://npo.nl

Ambacht Nederland: www.ambachtnederland.nl

Nieuw opgericht en van start gegaan: de Ambachtsacademie, Blogs Beroepseer, 7 februari 2018: https://beroepseer.nl

Zijn ambachtelijk werken en zakendoen voorbode van een betere toekomst? Blogs Beroepseer, 30 juli 2018: https://beroepseer.nl

Job Buiting promoveert dinsdagmiddag 16 april 2024 aan de Radboud Universiteit in Nijmegen op het proefschrift De autonomie van de leraar. De leraar speelt een sleutelrol bij het geven van onderwijs en het afnemen en beoordelen van examens. Hij is de vakdeskundige die als geen ander weet hoe het onderwijs in zijn vakgebied gegeven moet worden. Op basis van de meeste onderwijswetten kan de leraar aanspraak maken op vakinhoudelijke, vakdidactische en pedagogische autonomie; dit is echter geen rustig bezit. Het is namelijk aan het bevoegd gezag om – op basis van de vrijheid van onderwijs – de school nader in te richten, verantwoordelijkheid te nemen voor de kwaliteit van het onderwijs en de leraar instructies te geven.

Ook de leerling heeft eigen verwachtingen van het onderwijs, en leerlingen én ouders zijn in de loop van de tijd steeds mondiger geworden. De autonomie van de leraar – die bedoeld is om het onderwijs te kunnen toespitsen op de behoeften van zijn leerlingen – is beperkt juridisch geborgd. Zo heeft hij bijvoorbeeld geen eigen beroepsgroep die via een professionele standaard nader invulling geeft aan het beroep.

Aanspraak maken op autonomie

In het proefschrift wordt onderzocht binnen welke kaders de leraar in het primair, voortgezet, middelbaar beroeps- en hoger onderwijs aanspraak kan maken op autonomie bij het geven van onderwijs en het afnemen en beoordelen van examens. Op de examens wordt in het bijzonder ingegaan; de diploma’s die hieruit voortvloeien, maken dergelijke beslissingen van bijzonder belang voor de maatschappij, het bevoegd gezag en de leerling.

Voor leraren en schoolbestuurders geeft De autonomie van de leraar inzicht in de verhoudingen binnen de school en is de uiteenzetting van de rechtspositie van de leraar waardevol. Er wordt uitgebreid stilgestaan bij de rechtsbescherming van de leerling en de student. Dit geeft bijvoorbeeld inzicht in de wijze waarop zij in rechte kunnen opkomen tegen examenbeslissingen. Interessant voor beleidsmakers is dat vanuit historisch perspectief geschetst wordt hoe het beleid en de regelgeving omtrent de leraar en de examens zich hebben ontwikkeld en op welke punten dit beleid nog tekort schiet.

Over Job Buiting

Job Buiting (1990) behaalde in 2016 zijn masterspecialisaties Staats- en bestuursrecht en Burgerlijk recht aan de Radboud Universiteit Nijmegen (RUN). In 2019 begon hij als buitenpromovendus met het schrijven van zijn proefschrift aan de RUN Sinds 2022 is hij senior wetgevingsjurist bij het Ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport (VWS).
In 2022 richtte Job Buiting Lex Scholaris op met als doel het toegankelijk maken voor een groot publiek van artikelen over onderwijs & recht. Meer info op Lex Scholaris: www.lexscholaris.nl/nieuws/uitnodiging-verdediging-proefschrift-de-autonomie-van-de-leraar

Het proefschrift is in boekvorm uitgegeven door  Wolters Kluwer, De autonomie van de leraar. https://shop.wolterskluwer.nl/De-autonomie-van-de-leraar-sNPAUTLERA/#pdp-description

Vanaf 17 april 2024 is het proefschrift als open acces beschikbaar via Radboud Repository. https://repository.ubn.ru.nl/handle/2066/304457

Promotie

Dinsdag 16 april 2024 om 14.30 verdedigt Mr J.S. Buiting aan de Radboud Universiteit zijn proefschrift over de autonomie van de leraar. De verdediging is voor iedereen toegankelijk en is ook via livestream te volgen.

Datum en tijd: Dinsdag 16 april 2024, om 14:30 uur
Locatie Aula, Comeniuslaan 2, Nijmegen
Promotor(s): prof. dr. B.P. Vermeulen, prof. mr. dr. P.J.J. Zoontjens
Organisatie: Faculteit der Rechtsgeleerdheid, Onderzoekcentrum voor Staat en Recht (SteR)

Meer info op Radboud Universiteit: www.ru.nl/over-ons/agenda/autonomie-van-de-leraar

Na de verschijning van mijn boek Help, de psycholoog verzuipt! deden nieuwe aanbieders van commerciële eHealth-ketens zoals Mindler hun intrede in de GGZ-markt dankzij de loyale steun van overheid, zorgverzekeraars en toezichthouders. Helaas staat ook nu de patiënt niet centraal, maar het geld. Omdat de kosten worden betaald vanuit het totale GGZ-budget, heeft dat grote gevolgen voor de investeringen in Specialistische GGZ, zodat het aanbod voor patiënten met complexe problematiek verder verschraalt. Desondanks breidt de kortdurende online-hulp zich uit als een olievlek. Bij hun promotie op populaire sociale media maken deze grote aanbieders net als eerder bij PsyQ Parnassia weer gebruik van reclamecampagnes en influencers. Daarbij worden mensen die psychische hulp zoeken vaak op het verkeerde been gezet. De juichende reacties op Zorgkaart waarop Mindler een 9 scoort worden niet bevestigd op andere platforms zoals Trustpilot (2,6) en Google (2,7).

Kamerlid Jimmy Dijk stelde al eerder kritische kamervragen over Mindler. https://www.openkamer.org/kamervraag/2023Z19004/

GGZ-aanbieder Centiv (VIGO)

Onlangs heeft het platform Follow the Money een reeks artikelen gepubliceerd over Stichting Vigo, waarvan GGZ-aanbieder Centiv een onderdeel is. Een citaat uit een recent artikel:

“Het geld dat Stichting Vigo investeerde in digitale zorg, werd bespaard door het aantal bedden in haar ggz-instellingen af te bouwen. Dit beleid staat in lijn met wat de afgelopen kabinetten van zorgorganisaties hebben geëist. Jolande Tijhuis (voorzitter raad van bestuur bij VIGO) heeft een overeenkomst gesloten met zorgverzekeraar CZ om de besparingen te investeren in oplossingen voor de wachtlijsten en het personeelstekort in de ggz. Minister Conny Helder heeft lovende woorden gesproken over dit project”.
https://www.ftm.nl/artikelen/belangenverstrengeling-bij-e-health-tak-vigo

Op 19 maart 2024 publiceert Follow the money een nieuw artikel over Vigo: “Zo kwam het bestuur van ggz-koepel Vigo weg met vriendjespolitiek, geldsmijterij en een dure reis naar Ibiza”. Daarin is te lezen dat  Tijhuis bv’s heeft opgericht zoals Centiv en Vincent van Gogh, evenals de stichting Viviq, die lichtere vormen van GGZ en digitale behandelingen aanbieden.

Een paar jaar geleden kwam Centiv negatief in het nieuws op sociale media. Psychiater Menno Oosterhoff schreef in Arts en auto dat deze instelling patiënten onder druk zette om zogenaamde ROM-lijsten in te vullen. Patiënten zouden 45 euro moeten betalen als ze dit niet deden, omdat Centiv gekort kon worden door de zorgverzekeraar als ze onvoldoende ingevulde ROM-lijsten konden overleggen.
https://www.artsenauto.nl/spuit-elf-geeft-modder/

Later doken er ook verhalen op via sociale media dat Centiv aan ex- patiënten boekenbonnen ter waarde van 45 euro aanbood voor ingevulde ROM-lijsten.

Wouter Hoge, directeur van Centiv, basis GGZ organisatie en onderdeel van de VIGO-zorggroep is regionaal VVD lijstrekker en schrijver van het boek Betere zorg met minder doekoe. In de samenvatting is het volgende te lezen:
“Wil je ook dat jouw organisatie meer gebruik maakt van de intelligentie en capaciteiten van de mensen op de werkvloer? En dat dat leidt tot: Kostenbesparingen voor de maatschappij • Een spectaculaire omzetgroei (1.000% in 5 jaar) • Een laag werkgerelateerd ziekteverzuim • Een zeer hoge klanttevredenheid • Een epische medewerkertevredenheid • Minder bureaucratie • Baanbrekende innovaties • Minder zinloze vergaderingen • Goede relaties met stakeholders • En hele relaxte managers die tijd over hebben. Dan is dit boek iets voor jou!”
https://www.bol.com/nl/nl/f/betere-zorg-met-minder-doekoe/9300000037141404/

Na protesten vanuit de actiegroep ‘Stop Benchmark met ROM’, oordeelde de rechter dat de landelijk verzamelde ROM-data van alle GGZ-aanbieders vernietigd moesten worden wegens schending van de privacy van patiënten. Het Parool beschreef later dat dit GGZ-project “tientallen miljoenen later totaal mislukt” was.
https://www.parool.nl/nederland/tientallen-miljoenen-later-is-dit-ggz-project-totaal-mislukt~b021ca273/

De Nederlandse Zorgautoriteit (Nza) toont zich niet erg hardleers. Ondanks deze mislukking wil de NZa dat psychologen en psychiaters gegevens van 800.000 patiënten aan hen aanleveren omdat ze denken daarmee de GGZ efficiënter te kunnen inrichten, de wachtlijsten terug te dringen en degenen die de zorg het hardst nodig hebben, voorrang te geven. Dit keer moeten ze gebruik maken van een andere vragenlijst, de HONOS, maar deze dreigt hetzelfde lot te ondergaan als de ROM. De actiegroep “Vertrouwen in de GGZ” is een rechtszaak begonnen tegen de NZa om deze gegevensverzameling te stoppen.
(Bron: https://beroepseer.nl/blogs/de-mens-is-geen-datapakket/)

Kansrijke initiatieven zonder centrale dataverzameling zoals Narratieve Evaluatie https://4vitae.nl/samen-evalueren/ worden door grote GGZ-aanbieders en zorgautoriteit genegeerd en hoge investeringskosten worden niet van belang gevonden.

Organisaties zoals Centiv, Mindler en Parnassia werken actief mee aan een marktgericht zorgstelsel en rechtvaardigen dit vaak door te wijzen op kostenbesparingen, zonder de hoge investeringskosten te noemen. Jeugd en GGZ- zorgorganisaties Pactum en Vincent van Gogh rapporteerden rode cijfers in 2023, volgens interne documenten in handen van Follow the Money. Deze documenten onthulden ook dat de afgelopen jaren miljoenen euro’s zijn besteed aan opdrachten van VIGO aan bedrijven van bestuursadviseur en voormalig directeur Batian Nieuwerth, waarbij het gaat om bedrijven die een digitaal zorgplatform bouwen en volledig gefinancierd worden door de VIGO-groep. (Bron: Follow the Money).

Centiv heeft in jaarverslagen ronkende cijfers gepresenteerd op Zorgkaart en CQ-index, terwijl iedereen weet dat deze cijfers onbetrouwbaar en invalide zijn, behalve de bestuurders van zorgverzekeraars, toezichthouders en commerciële keurmerken. In 2017 ontving Centiv zelfs een gouden randje van het Keurmerk Basis-GGZ (KiBG) voor hun inzet om allerlei patiëntgegevens aan te leveren.

Op 21 maart 2024, slechts twee dagen na een kritisch artikel op Follow the Money, werd directeur Hoge van Centiv nog eens extra in het zonnetje gezet door het Ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport (VWS). Centiv ontving erkenning als koploper in de gezondheidszorg van 2024, vanwege haar uitmuntende organisatiecultuur en voortreffelijke resultaten.

Keurmerk Basis-GGZ

In een interview uit oktober 2022  beweerde de voorzitter van het Keurmerk Basis GGZ KiBG, Mireille Bijlsma-de Jager: “Ik denk dat wij 10-15 jaar geleden echt niet wisten dat we in 12 sessies iets konden bereiken. En nu is dat heel vanzelfsprekend dat je in minder sessies toch meer kan bereiken dan we dachten. Ik ben daarom ook echt trots op wat er is neergezet in de Basis GGZ”.

Dit is onjuist en misleidend, aangezien vrijgevestigde eerstelijnspsychologen al vanaf jaren tachtig van de vorige eeuw actief waren met kortdurende hulp in de eerste lijn.  Zie o.a.  https://www.henw.org/artikelen/psychologie-de-eerste-lijn

Naast mevrouw Bijlsma-de Jager maakt ook Martin de Heer van Mentaal Beter deel uit van het bestuur van KiBG. Deze commerciële GGZ-aanbieder heeft in het verleden met steun van zorgverzekeraars een groot aantal vrijgevestigde eerstelijnspsychologen gerekruteerd voor zijn eigen GGZ-bedrijf. Mentaal Beter is in 2013 verkocht aan NPM Healthcare, eigendom van de miljardair Fentener van Vlissingen. https://www.bnnvara.nl/joop/artikelen/psychologen-en-geld

In 2021 werd Mentaal Beter voor € 190 miljoen verkocht aan investeerder Apax. In 2023 ontving Mentaal beter een ‘gouden randje’ van KiBG.

Deze lijst is niet uitputtend. In mijn boek Help, de psycholoog verzuipt!  beschreef ik ook de totstandkoming van Mirro door samenwerking van Achmea en Parnassia en andere GGZ-instellingen met steun van minister Schippers, evenals de financiële advisering aan GGZ-instellingen door de echtgenoot van minister Schippers.

In tegenstelling tot veel kleine praktijken hebben genoemde GGZ-aanbieders geen last van omzetplafonds.

In bovengenoemde gevallen lijkt het te gaan om mensen die elkaar kennen, op lokaal of op nationaal niveau, en een exclusief netwerk vormen dat anderen uitsluit. De leden zijn zeer loyaal en solidair en laten geen kritiek toe. Dat staat haaks op de beginselen van de democratie, zoals openheid, transparantie, eerlijkheid en toegankelijkheid. De netwerken ontstaan onbewust en organisch, over lange tijd, waarin ze steeds sterker worden en dat heet volgens Willeke Slingerland, lector weerbare democratie aan Saxion Hogeschool, ‘netwerkcorruptie’!

Frits Bosch, Gz-psycholoog, niet praktiserend; auteur van ‘Help, de psycholoog verzuipt!’

Congres:  Gehoord, Gezien, Zingeving

Op 18 april 2024 spreekt Frits Bosch op het allereerste Wereldpaden Academycongres in Vijlen, Zuid-Limburg. Een dag met lezingen en workshops voor zorgverleners en zorgvragers. Alles gericht op je gehoord voelen, gezien worden en het vinden van zingeving.
Centraal staat de vraag: Waar gaat het in de GGZ  over en waar zou het in de GGZ  over moeten gaan?

Volledig programma en aanmelden op Wereldpaden: www.wereldpaden.nl/academy/het-wereldpaden-academy-congres-2024/

De afbeelding bovenaan is van Mohamed Hassan