EenVandaag berichtte op 9 oktober 2015 dat de wijkverpleegkundige in veel gemeenten de pijler van het nieuwe zorgbeleid moet gaan worden. Maar gebleken is dat het werven van wijkverpleegkundigen een behoorlijk lastige klus is.
Toch is het zo dat een op de tien verpleegkundigen belangstelling heeft om als wijkverpleegkundige aan de slag te gaan in de thuiszorg. Dat blijkt uit het onderzoek onder verpleegkundigen zelf: Naar een toekomst met meer wijkverpleegkundigen? van het Nederlands instituut voor onderzoek van de gezondheidszorg NIVEL Het onderzoek is verricht op verzoek van de organisatie ZonMw voor gezondheidsonderzoek en zorginnovatie.

Momenteel is er een tekort aan wijkverpleegkundigen. Dit tekort wordt kleiner als HBO-opgeleide verpleegkundigen vaker kiezen voor het werken in de wijk en MBO-opgeleide verpleegkundigen doorstromen naar een HBO-Verpleegkunde opleiding.

Eén op de tien verpleegkundigen heeft belangstelling voor een overstap naar de thuiszorg
Van de verpleegkundigen die nu niet in de thuiszorg werkzaam zijn, zou ongeveer een tiende (11%) wel in de thuiszorg willen werken. Omdat er veel verpleegkundigen elders werkzaam zijn, is er dus een potentieel aan nieuwe wijkverpleegkundigen. Dertig procent van de MBO-opgeleide verpleegkundigen werkzaam in de thuiszorg heeft belangstelling om door te stromen naar een HBO-Verpleegkunde opleiding.

Werken in de thuiszorg
De meerderheid van de verpleegkundigen die binnen én buiten de thuiszorg werken, vindt de variatie aan cliënten in de thuiszorg aantrekkelijk. Zoals de verschillende leeftijden, ziektebeelden en culturele achtergronden waarmee een verpleegkundige te maken krijgt. Zij waarderen de aandacht voor zelfredzaamheid, gezondheidsbevordering en het signaleren van problemen. In complexe situaties heeft de wijkverpleegkundige de regie. Verpleegkundigen zien ook minder aantrekkelijke kanten aan het werken in de thuiszorg die vooral te maken hebben met arbeidsomstandigheden, zoals de werktijden, salariëring, onregelmatigheid, scholings- en doorgroeimogelijkheden.

Doorstroom naar een HBO-Verpleegkunde opleiding
Gemiddeld heeft ongeveer twintig procent van de MBO-opgeleide verpleegkundigen belangstelling voor een HBO-V opleiding. In de thuiszorg ligt dit percentage met dertig procent hoger dan in andere zorgsectoren (16%). Doorstroom van MBO naar HBO kan worden bevorderd als men een vergoeding van de opleidingskosten krijgt en een verkort opleidingstraject mogelijk is. Daarnaast helpt aandacht voor de combinatie werk-studie-privé, een goede aansluiting van de HBO-V opleiding op wat men al kan en een perspectief op een baan.

Benut het potentieel
Door het huidige potentieel aan zij-instromers en doorstromers te benutten kunnen de tekorten aan wijkverpleegkundigen verminderen. De onderzoekers hebben samen met een adviesgroep bestaande uit vertegenwoordigers van diverse zorgorganisaties acht aanbevelingen opgesteld om te stimuleren dat verpleegkundigen als wijkverpleegkundigen gaan werken. De veldpartijen zijn nu gezamenlijk aan zet, waarbij aanbevolen wordt ook reeds lopende initiatieven te versterken.
De adviesgroep bestaat uit vertegenwoordigers van de organisatie van zorgondernemers ActiZ, de organisatie voor zorgaanbieders in thuis- en kraamzorg BTN, de beroepsvereniging voor verpleegkundigen en verzorgenden V&VN, het Landelijk overleg opleidingen verpleegkunde LOOV, de MBO-raad voor het middelbaar beroepsonderwijs en ZonMw

Het onderzoek
Het  rapport is gebaseerd op een literatuuronderzoek en een online vragenlijst onder 922 (respons 52%, n=484) verpleegkundigen uit verschillende zorgsectoren, die deelnemen aan het landelijke NIVEL Panel Verpleging & Verzorging. Deelnemers van het panel zijn werkzaam in de directe cliëntenzorg. In de vragenlijst voor het panel zijn vragen gesteld over de aantrekkelijkheid van het werken als wijkverpleegkundige, doorstroom naar een HBO-V opleiding, en de ingeschatte eigen competenties om te werken als wijkverpleegkundige. Aanvullend zijn telefonische interviews gehouden met zes verpleegkundigen over de doorstroom van MBO-V naar HBO-V.

Rapport Naar een toekomst met meer wijkverpleegkundigen? door Anke J.E. de Veer, Karlijn A.M. Verkleij, José M. Peeters, Anneke L. Francke, NIVEL, 2016: www.nivel.nl/wijkverpleegkundigen

Potentieel aan nieuwe wijkverpleegkundigen, NIVEL, 19 februari 2016: www.nivel.nl