“NU’91 wint rechtszaak over uitbetaling onregelmatigheidstoeslagen (ORT) tijdens verlof! Ziekenhuizen en andere zorginstellingen zijn hun verpleegkundigen en verzorgenden zeker tientallen miljoenen euro’s aan onregelmatigheidstoeslagen verschuldigd.”
Ik kreeg dit bericht medio juni 2015 te lezen toen ik mijn brievenbus opende. Het is afkomstig van de beroepsorganisatie van verpleegkundigen en verzorgenden NU’91 waarvan ik lid ben. NU’91 behartigt de belangen van 24.000 gezondheidszorgers.

In opstand komen heeft wel degelijk zin

Natuurlijk was ik blij, niet omdat ik er wijzer van word – ik ben met pensioen – maar omdat duidelijk wordt dat werkgevers aantoonbaar op onrechtmatige wijze geld hebben ingehouden van werknemers. En dat het dus mogelijk is dat in opstand komen wel degelijk zin kan hebben.
Nu weet ik natuurlijk niet hoe het juridisch zit. Of oude mensen in verpleeghuizen recht hebben op professionele, humane zorg- en dienstverlening, op basis van concrete criteria, en of het mogelijk is om dat bij de rechter af te dwingen.

Samenwerken en gezamenlijk optrekken

Toen de Vereniging Verpleegkundigen en Verzorgenden mij in 2014 het volgende berichtte: “V&VN hoort dagelijks van haar leden in deze sector verhalen over tekortschietende zorg , hoge werkdruk, weinig personeel of laag geschoold”, vond ik dat zorgelijk, en dacht ik: hoe heeft het zover kunnen komen?
Waarom hebben de beroepsverenigingen deze ontwikkeling niet kunnen tegenhouden en waarom is dit nog steeds niet tot een goed einde gebracht?
Deze ongehoorde situatie lijkt mij een een aardige reden om verpleegkundig en verzorgend Nederland op zijn kop te zetten. Wellicht zijn er allerlei redenen waarom voor deze nijpende situatie voor beroepsverenigingen geen reden is om gezamenlijk verpleegkundig en verzorgend Nederland op zijn kop te zetten en wel op een wijze die zoden aan de dijk zet. En nogmaals, ik weet ook niet of een gang naar de rechter zoden aan de dijk zet.

Wat ik wel weet is dat als beroepsverenigingen van verpleegkundigen en verzorgenden zouden samenwerken en gezamenlijk zouden optrekken, zij veel sterker zouden staan dan nu. Nu is het toch veel van iedere beroepsvereniging voor zich en God voor ons allen. Bij mijn afscheid, na vijftig jaar werkzaam geweest te zijn binnen de gezondheidszorg, presenteerde Stichting Beroepseer mijn boek: De beroepstrots van verpleegkundigen en verzorgenden – Pleidooi voor een sterke beroepsorganisatie. Een sterke beroepsvereniging kan meer bereiken in de onderhandelingswereld dan versnipperde organisaties. U weet wel: verdeel en heers.

Wanneer ik vanuit de leefwereld redeneer van bewoners in verpleeghuizen, zie ik een potentie van heb ik jou daar. De potentie namelijk om met vereende kracht van bewoners (of hun vertegenwoordigers), mantelzorgers en vrijwilligers, professionals en behandelaren er professionele en humane zorg en begeleiding te geven op basis van concrete uitgangspunten. Het eist inderdaad samenwerken, voor elkaar willen instaan en niet alleen blindstaren op de eigen specifieke situatie.

Hoe zou de verpleeghuiszorg zijn, vraag ik me soms af, als…

Hoe zou de verpleeghuiszorg zijn, vraag ik me soms nog af als de leefwereld eensgezind in actie zou komen als blijkt dat de zorg op basis van concrete criteria onvoldoende is? Als managers met een bestuur boven zich een gezonde, deskundige en sterke tegenmacht ervaren? Als bestuurders en de leefwereld niet ieder voor zich bezig zijn, maar gezamenlijk. Waar niet het bestuur beslist, maar er gezamenlijk beslissingen genomen worden?
Dan moet het toch mogelijk zijn dat tekortschietende zorg, hoge werkdruk, weinig en ook nog eens onvoldoende geschoold personeel, tot het verleden gaat behoren. Ook binnen de gezondheidszorg gaat het om macht. Macht
zonder tegenmacht leidt tot blindstaren vanuit het eigen bolwerk op het eigen gelijk. Florence Nightingale maakte dat al duidelijk.

Ik ben blij met de overwinning in de kwestie ORT tijdens verlof. Hoe mooi zou het zijn als verpleegkundigen en verzorgenden verder gaan en eisen dat zij hun beroep naar eer en geweten kunnen uitoefenen, zonder te weinig en ongeschoold personeel. Dat het eindelijk eens stopt met de tekortschietende zorg, waarbij ook de professionals naar behoren worden betaald en niet op een of andere wijze onrechtmatig gekort worden door hun werkgevers.

Bij deze wil ik wijzen op mijn nieuwe boek: Verpleeghuisbewoners en hun leefwereld betalen de rekening, uitgegeven door Eigen Boek, 2015. Verkrijgbaar via de boekhandel.
Hierin wordt aandacht besteed aan het opkomen voor verpleeghuisbewoners en aangegeven dat daarbij de macht van de leefwereld een belangrijke factor is, maar dat de macht wel bevochten behoort te worden. Door het opkomen voor de verpleeghuisbewoners wordt tevens duidelijk dat verpleegkundigen en verzorgenden veel meer zijn dan uitvoerders en ook al om die reden naar behoren beloond behoren te worden en niet door werkgevers misleid.

Het is echt fantastisch wat NU’91 heeft bereikt. Hoe mooi zou het zijn met V&VN samen, en al die andere organisaties, de verpleeghuizen in Nederland op hun kop te zetten voor professionele, humane zorg- en dienstverlening.

NU’91: www.nu91-leden.nl

‘Uitspraak onregelmatigheidstoeslag heeft grote gevolgen’, OR Net, 16 juni 2015: www.ornet.nl

Recht op ORT met terugwerkende kracht, NU’91, 30 juni 2015: http://www.nu91.nl/news/Q&A__Recht_op_ORT_met_terugwerkende_kracht&id=1268 (Niet  meer beschikbaar op NU’91)