Michael van Balken, uroloog in het Rijnstate Ziekenhuis in Arnhem schrijft in zijn blog Pek en veren op de website van Artsennet over het schuldgevoel van de arts, dat “overal doordringend knagend” is, over diep door het stof gaan en dat zelf weten dat je iets fout hebt gedaan  genoeg is. Dat hoeven anderen niet nog extra in te wrijven. Dit naar aanleiding van het initiatiefwetsvoorstel van de Tweede Kamer alle door tuchtcolleges opgelegde maatregelen, ook de zg. “lichtere” maatregelen als de waarschuwing, de berisping en de geldboete openbaar te maken.

Michael van Balken: “Alle tevreden patiënten poetsen niet weg die ene man van enkele jaren terug, waarbij ik ondanks alle tijd en aandacht aan hem geschonken toch echt gemist heb dat er iets lelijks speelde. Niet aan gedacht. Geen seconde. Invoelbaar want zeldzaam. En niet volgens normaal patroon. En door eerdere collega’s ook niet vermoed. Maar toch: niet aan gedacht. Met uiteindelijk desastreuze gevolgen. De zitting voor de klachtencommissie, na zijn overlijden, was een emotionele. Van beide kanten. Zoon en dochter vanwege verdriet om mogelijk onnodig leed en later verlies van vader. Mijn collega en ik vanwege een intens schuldbesef van dat verdriet mede de oorzaak te zijn.

Een tuchtzaak werd het niet. Open communicatie en een kwetsbare opstelling leiden niet vaak tot een laten-boeten-insteek van wie onbedoeld leed overkwam. Maar het had gekund. En ik weet zo net nog niet wat voor maatregel dat had opgeleverd.

Schade en schande
Maar stel nu dat een waarschuwing? een berisping? mij ten deel was gevallen. Was ik daarmee acuut gediskwalificeerd als goede dokter? Zou u als patiënt gauw een ander nemen als u hiervan wist? Zou u denken: dat is dan degene die bekend is, maar hij zal er nog wel veel vaker een potje van gebakken hebben? Of zou u denken: mooi zo, deze dokter is door schade en schande hardhandig wijzer geworden en zal nu extra goed op mij passen om dit niet weer te laten gebeuren. Zou u het eigenlijk echt willen weten?

Openbaar
Want dat is namelijk nu nèt wat er per 1 juli voor u geregeld is. Anders dan voorheen, toen alleen schorsingen of verwijderingen uit het BIG-register kenbaar werden gemaakt, geldt nu bij wet dat alle maatregelen, op de waarschuwing na, openbaar zijn geworden.

Het is echter maar zeer de vraag of niet-medici voldoende in staat zijn uitspraken van de Tuchtrechter op waarde te schatten. Nu al niet begrijpt de buitenwacht hoe een arts zijn titel kwijt kan raken door het schenden van een wezenlijke beroepsnorm ook als het handelen geen ernstig lichamelijk letsel (of erger) tot gevolg had, terwijl een andere dokter door wiens fout iemand is overleden, ‘wegkomt’ met ‘maar’ een waarschuwing.

En zoals Mr. van der Kolk-Heinsbroek fraai verwoordde: “Al met al kan het uiteindelijk toch niet de bedoeling zijn dat een patiënt een onervaren beginnend specialist, zonder geregistreerde tuchtmaatregelen, verkiest boven een zeer ervaren specialist, die ooit in zijn dertigjarige carrière eenmaal een berisping heeft gekregen, omdat hij bij het behandelen van een moeilijke casus een fout heeft gemaakt”.

Schandpaalfunctie
Groot probleem is dat de zogenaamde lichtere Tuchtmaatregelen, die kwaliteitsbewaking tot doel hebben, maar door de zorgverlener al heftig als straf wordt ervaren, nu ook door de schandpaalfunctie van openbaring tot buitenproportionele ‘strafgevolgen’ gaan leiden. Daarmee zijn patiënt en dokter niet gediend, maar ook de nagestreefde kwaliteit en transparantie niet. Reeds in aanloop naar behandeling van het voorstel in de Kamer toe waarschuwde het Tuchtcollege  al voor de zorg dat ondanks gegrondverklaringen van klachten, maatregelen dan wel eens minder snel zouden kunnen worden opgelegd.

Schuldgevoel
Schuldgevoel is knagend. Ik ben er een betere dokter van geworden, geen slechtere. Maar helaas: ook in de toekomst kan ik nog eens tegen zoiets oplopen. En als ik pech heb ga ik via deze hamerstuk(!)-in-de-Eerste-Kamer-wet, of via nog strengere wetgeving die bijvoorbeeld de VVD voorstelt  op de mestkar het zorgdorp door. Wat nou nog een kans: One strike = out!

Iemand nog een goede tip hoe je pekvlekken kunt verwijderen? En veren?

Pek en veren, blog van Michael van Balken, Artsennet, 8 maart 2013: www.artsennet.nl (Blog niet meer beschikbaar op Artsennet/Medisch Contact)

Zie ook: Eerste Kamer stemt in met openbaarmaking van medische tuchtmaatregelen op de site van Holla Advocaten: www.holla.nl (Niet meer beschikbaar op site van Holla Advocaten)

Blunders van artsen voortaan openbaar, Trouw 2 juli 2012: www.trouw.nl

‘Openbaarmaking beïnvloedt tuchtrechter’, door Sophie Broersen, Medisch Contact, 22 oktober 2010: www.medischcontact.nl

VVD: Patiëntveiligheid moet beter, BSL, 6 december 2012: https://mijn.bsl.nl/patientveiligheid/690412?redirect=1