Follow The Money, het onafhankelijke multimediale platform voor onderzoeksjournalistiek heeft onderzoek gedaan, om de vraag Hoever strekt de machtige arm van de zorgverzekeraar? te kunnen beantwoorden. Na maanden onderzoek luidt de conclusie: nog lang niet ver genoeg, als het aan de overheid en verzekeraars ligt.

“Ik ben per 1 januari gestopt met mijn praktijk. Ik was het helemaal zat,’ zegt mijn oude fysiotherapeut Jaap Funke. Hij leerde me 25 jaar geleden hoe ik letters correct moest schrijven, iets dat mijn gebrekkige oog-hand coördinatie op zevenjarige leeftijd niet vanzelf toeliet. Inmiddels schrijf ik niet meer in spiegelbeeld, maar over de zorg. En is mijn oude fysiotherapeut er helemaal klaar mee, met die zorg. Het bordje op zijn praktijk aan huis leest in sierlijke letters slechts nog ‘J.J. Funke’ – de toevoeging ‘praktijk fysiotherapie’ is al verwijderd. Niet omdat hij 65 is geworden vorig jaar, hij had onder andere omstandigheden nog graag een tijdje door gewerkt. ‘Maar er valt gewoon niet meer te werken op de manier die zorgverzekeraars voorschrijven, het is echt niet leuk meer. En ze worden steeds strenger. Het is drie keer niks – en het wordt vier keer niks. Schrijf dat maar op.”

De bittere woorden van de fysiotherapeut resoneren met de toon die tientallen andere zorgverleners de afgelopen maanden lieten horen aan de keukentafel, in de praktijk en aan de telefoon; het is onmacht. Machteloosheid tegenover een systeem waarin de zorgverlener voelt dat zijn professionele autonomie afneemt en de zorgverzekeraar het meer en meer voor het zeggen heeft.

De macht van de zorgverzekeraars; na tien jaar Zorgverzekeringswet is die bijna spreekwoordelijk geworden. Niet alleen onder duizenden zorgprofessionals, ook de miljoenen verzekerden ervaren de zorgverzekeraar als steeds machtiger. Weg met de zorgverzekeraars, was dan ook de belangrijkste uitkomst van de Regionale Zorgenquête die een aantal Wegener Dagbladen in januari hield onder 24000 lezers. ‘Nederland verlangt massaal terug naar het ziekenfonds,’ is een van de hoofdconclusies van de enquête; ‘Er bestaat een grote afkeer van de machtspositie van zorgverzekeraars.’

Aan de tafels van de vermeende machthebbers zelf, klinkt verrassend genoeg ook een gevoel van onmacht. In gesprekken met bestuursvoorzitter Ruben Wenselaar van Menzis en divisievoorzitter Zorg Norbert Hoogers en directeur zorginkoop Olivier Gerrits van Achmea uiten zij frustratie over het (deels) moeten betalen voor zorg die ze niet ingekocht hebben en de publieke opinie die als een drempel werkt voor het snel en zakelijk zetten van volgende stappen. ‘Als het in de media over macht van zorgverzekeraars gaat, gaat het over beelden die niet kloppen met onze realiteit. Spookbeelden.’

Twee werkelijkheden die totaal los van elkaar zijn komen te staan en samen de disbalans illustreren die de Nederlandse zorg tien jaar na invoering van de Zorgverzekeringswet tekent. Het gat tussen beide werd pijnlijk zichtbaar toen de vrije artsenkeuze in december ‘gered’ werd door drie senatoren die tegen de wijzigingen in de Zorgverzekeringswet stemden waarmee minister Edith Schippers van Volksgezondheid, Welzijn en Sport (VWS) de verzekeraars meer slagkracht wilde toebedelen in het selectief inkopen van zorg. ‘

Hoe kan het dat de zorgverzekeraars en zorgaanbieders zo ver van elkaar verwijderd zijn geraakt? Hoe ziet de macht van die zorgverzekeraar er eigenlijk concreet uit? En waar liggen de grenzen van de invloed die zij uit kunnen oefenen op de zorg in Nederland?

Lees het hele verhaal De machtige arm van de zorgverzekeraar is nog niet op volle sterkte door Eelke van Ark op site Follow the Money, 21 februari 2015: www.ftm.nl

Lees ook: De grootste beroepsvereniging LHV komt niet op voor belangen huisartsen, 21 februari 2015, Blogs Beroepseer: https://beroepseer.nl