Cliënten- en ouderorganisaties hebben handen ineengeslagen voor verbetering privacy jeugdhulp
Zes verschillende cliënten- en ouderorganisaties hebben de handen ineengeslagen om de privacy in de jeugdhulp te verbeteren. LOC Zeggenschap in zorg, Ieder(in), LPGGz, Ouderkracht voor ‘t Kind, UW Ouderplatform en Zorgbelang Nederland hebben de ministeries van VWS en VenJ een rapport toegestuurd waarin zij aanbevelingen doen om de gegevensuitwisseling binnen de jeugdhulp te verbeteren.
Privacy in het nieuws
Deze gegevensuitwisseling blijkt immers keer op keer niet goed op orde. In Amersfoort kwamen de gegevens van 1900 mensen op straat te liggen na een foute e-mail, Bestuurders in de jeugdhulp constateren dat gemeenten niet met duidelijke regels werken en de Autoriteit Persoonsgegevens concludeerde dat geen enkele gemeente goed met privacy omgaat. Daarnaast ontvangen de cliënten- en ouderorganisaties zorgelijke signalen uit de eigen achterban.
Nieuwe regeling voor privacy
Sinds de zomer van 2015 werkt de overheid aan een regeling waarin de privacy binnen de jeugdhulp geborgd moet worden, naar aanleiding van verschillende incidenten. Deze regeling is in concept klaar, maar de inbreng van betrokken cliënten- en ouderorganisaties is daarin niet meegenomen. Daarom hebben zij de bewindspersonen en de Eerste en Tweede Kamer verbeterpunten voor de huidige regeling gestuurd, onderbouwd met juridische argumenten.
Heldere kaders voor gemeenten en hulpverleners
Op dit moment is onduidelijk welke gegevens opgevraagd kunnen worden bij hulpverleners, wie toegang heeft tot bepaalde gegevens van jongeren en ouders en hoe het gebruik van persoonsgegevens bij controle van hulpverleners wordt geborgd. Omdat heldere wettelijke kaders ontbreken, hanteren gemeenten verschillende regels. Zo vraagt de ene gemeente alle oude medische dossiers op, terwijl de andere dit niet nodig acht. In 2013 waarschuwde hoogleraar Ido Weijers al voor de gevolgen van de Jeugdwet, omdat deze op het gebied van privacy te veel open einden kent.
Privacy gaat niet alleen over informatieverwerking bij declaratie en controles
De concept-regeling van de overheid is bedoeld om de privacy in de jeugdhulp te verbeteren, maar alleen op de aanlevering van informatie bij declaratie het declaratieverkeer en op de verplichte medewerking aan controles binnen de jeugdhulp. Om privacy voldoende te beschermen, en daarmee te voldoen aan verschillende wetten en verdragen, is het ook nodig om bij de toegang van de jeugdhulp de privacy te waarborgen. Gegevensuitwisseling rondom een hulpvraag van een gezin is soms noodzakelijk, maar vertrouwelijkheid voor kinderen en hun ouders staat hierbij voorop. Ouders en kinderen moeten zich veilig kunnen voelen en de garantie hebben dat zorgvuldig wordt omgegaan met de soms gevoelige informatie die in hun dossier is opgenomen.
Dit is een randvoorwaarde om goede hulp aan jongeren en ouders te kunnen bieden. Genoemde cliënten- en ouderorganisaties roepen de politiek dan ook op om hun zorgen serieus te nemen en om zich hard te maken voor het waarborgen van privacy in de jeugdhulp.
Gemeente Amersfoort lekt zorggegevens, door Iris van den Boom en Leo de Vries, Algemeen Dagblad, 12 april 2016: www.ad.nl
‘Privacy van kinderen in de jeugdzorg in groot gevaar’, door Mathijs Pennings, Omroep Brabant, 14 augustus 2015: www.omroepbrabant.nl
Persoonlijke gegevens niet in goede handen bij gemeenten, door Enzo van Steenbergen, NRC, 19 april 2016: www.nrc.nl
Beantwoording Kamervragen over de schending van privacy door gemeenten in de jeugdzorg, Rijksoverheid, Ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport, 29 februari 2016: www.rijksoverheid.nl