De Raad voor Volksgezondheid en Samenleving (RVS) presenteerde op 30 september 2015 tijdens een bijeenkomst in Utrecht De werkagenda voor de periode 2015 – 2019. In deze werkagenda staan visie, missie, werkvormen en vier kernthema’s voor de komende vier jaar  beschreven:

• verantwoord sturen
• de belofte van wetenschap en technologie
• de levensloop, levenslang en levensbreed
• veranderende verzorgingsstaat

De Raad voor Volksgezondheid en Samenleving (RVS) is ontstaan uit een fusie van de Raad voor Maatschappelijke Ontwikkeling (RMO) en de Raad voor de Volksgezondheid & Zorg (RVZ) en 1 januari 2015 van start gegaan.
De kernthema’s geven richting aan de adviezen en activiteiten van de RVS. Binnen deze kernthema’s heeft de Raad in het voorjaar drie adviesonderwerpen gekozen waaraan nu al wordt gewerkt. Daarnaast geeft de Raad hier vast een blik op mogelijke onderwerpen voor 2016 en erna.

Een atypisch werkprogramma

De relaties tussen volksgezondheid en andere domeinen in de samenleving veranderen. Er ontstaan nieuwe sociale verbanden, die soms de gevestigde orde van zorg, welzijn, wonen en werken uitdagen. Bestaande functies, taken en rollen veranderen of verdwijnen, terwijl er ook weer nieuwe bijkomen. Ook technologische innovaties en initiatieven van burgers beïnvloeden de inrichting van de samenleving. Dit alles heeft belangrijke gevolgen voor de verhoudingen tussen burgers, professionals, maatschappelijke organisaties en overheden. Lokale overheden hebben meer verantwoordelijkheden gekregen, van burgers wordt meer eigen verantwoordelijkheid verlangd, professionals dienen zowel specialisten als generalisten te zijn.

“Dit is een atypisch werkprogramma van een atypische raad. Ik verheug me zeer op de verbreding”, aldus Erik Gerritsen, secretaris-generaal van het ministerie van Volksgezondheid op de site van Zorgvisie.
Voorzitter Pauline Meurs van RVS: “Het eerste halfjaar was een zoektocht naar een eigen profiel. De RVS wil zelf het wiel uitvinden met de nieuwe raad. Eigenaarschap is een voorwaarde voor goed resultaat”. De brede opdracht die ze heeft gekregen noemt ze ‘een onrustig bezit’.

De RVS gaat anders te werk dan haar voorgangers. De raad wil niet meer alleen een geschreven advies opleveren als sluitstuk van een adviestraject maar nadrukkelijk andere communicatievormen inzetten, zoals bijvoorbeeld sociale media en webplatforms. Ook bij de totstandkoming van adviezen wordt veel meer interactie gezocht.
Meurs: “We willen veel mensen van buiten betrekken bij onze domeinen. Wat kan Volksgezondheid bijvoorbeeld leren van het buitenland of van sociale zaken of infrastructuur?”. Dit betekent ook dat de RVS meer gaat samenwerken met andere adviesinstituten zoals het Sociaal Cultureel Planbureau, de organisatie voor gezondheidsonderzoek en zorginnovatie ZonMw, het Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu RIVM en de Gezondheidsraad.

Lakmoesproef voor de verzorgingsstaat

“De integrale blik die de RVS op de kwetsbare mens richt vormt een lakmoesproef voor de verzorgingsstaat”, aldus Erik Gerritsen, geciteerd op het online platform Skipr: “Waar een adviesorgaan vroeger een rapport schreef met het idee dat het aan de politiek en samenleving is om er wat mee te doen, wil de RVS mee verantwoordelijkheid nemen voor een beweging die ze zelf creëert. Als de RVS de verandering die ze wil, kan voorleven is de raad een succes”.

RVS-lid Paul Frissen zei dat de RVS ervoor moet waken geen aanjager van bureaucratische regeldruk te worden: “Elke adviesraad heeft te maken met de druk om met een advies iets op de politieke agenda te krijgen en dat betekent meestal: politiek doe er iets mee!”
Zulke slecht begrepen politieke dadendrang leidt volgens Frissen meestal tot nieuwe bureaucratische regels en controlereflexen. Wat hem betreft onthoudt de RVS zich als ‘slimme organisatie voor de terugtocht’ waar mogelijk van dit spel.

De Raad wil zelf bovenal …”overheden, organisaties en burgers aan het denken zetten en hen andere perspectieven aanreiken”.

Ruime opdracht voor vernieuwde RVS, door Eric Bassant, Zorgvisie, 1 oktober 2015: www.zorgvisie.nl

Nieuwe raad wil antenne voor onderbelichte kwesties zijn. Met Pauline Meurs aan het woord in een video, Skipr, 30 september 2015: www.skipr.nl

RVS moet geen aanjager van nieuwe regeldrukte zijn, door Simon Broersma, plus video met Paul Frissen, 1 oktober 2015: www.skipr.nl

De werkagenda, Raad voor Volksgezondheid en samenleving, 30 september 2015: http://werkagenda.raadrvs.nl