Het hardnekkige probleem: Pesten op de werkvloer. Het kan iedereen overkomen

26% van de werknemers meldt pestgedrag niet omdat ze de situatie niet goed kunnen inschatten. Pesten op kantoor heeft zeer zwaar wegende gevolgen. Tweehonderd zelfmoorden per jaar zijn direct te herleiden naar pesten op het werk.
Voor Viking Direct was het tijd voor een onderzoek om meer informatie in te winnen en het probleem aan te kaarten. Viking Direct is een internationale, ook in Nederland, gevestigde leverancier van kantoor gerelateerde artikelen, opgericht in Engeland in 1960. De uitkomst van het onderzoek staat vermeld op Viking blog

In december 2017 is via IPSOS een enquête onder 707 werkende Nederlanders verspreid. Het blijkt dat bedrijven te vaak weinig tot geen aandacht aan het probleem besteden. Van de respondenten gaf eenderde namelijk aan dat hun werkgever geen enkele maatregel heeft getroffen om pesten op kantoor bespreekbaar te maken.
Dit terwijl pestgedrag op het werk overal kan voorkomen. Een op de tien werknemers is slachtoffer van pesten, of je nou vanaf de fabrieksvloer of vanuit een bureaustoel je werk doet. Zo liet het onderzoek zien dat 18 tot 34 jarigen vrijwel even vaak aangeven gepest te worden (9%). Van de 50-plussers is dat 12%. Ook de verschillen tussen lager-opgeleiden (12%) en hoger-opgeleiden (10%) en mannen (10%) en vrouwen (11%) zijn miniem.

“Op kantoor werken ‘professionals’ en bedrijven vinden het moeilijk om onder ogen te zien dat hun professionele medewerkers elkaar zouden kunnen pesten”, zegt Laura Willemse van stichting Pesten op de Werkvloer. “Werkstress is bijvoorbeeld ook een probleem dat op kantoren voorkomt, maar daar wordt gemakkelijker over gepraat. Hard werken is namelijk een goede intentie. Pesten daarentegen wordt geassocieerd met kinderlijk gedrag”.

Sociaal probleem

Maar wat is pesten op kantoor nu eigenlijk? Fysiek geweld kan een vorm van pesten zijn, maar pestgedrag neemt ook subtielere vormen aan zoals roddelen, buitensluiten, intimideren en negeren. Het grootste verschil tussen pesten en plagen is dan ook niet de vorm, maar de regelmaat waarmee het gebeurt. Bij plagen is iedereen namelijk wel eens aan de beurt. Het gaat om een geintje hier of daar. Bij pesten gaat het om structureel dezelfde persoon.

Pesten op het werk is een ander probleem dan bijvoorbeeld seksuele intimidatie dat zich tussen twee individuen afspeelt. Pesten is namelijk een groepsproces. Patricia Bolwerk van stichting stop Pesten Nu: “Pesten is groepsproblematiek. De pester en de gepeste zijn daarbij de kleinste groep. De grootste groep zijn de meelopers en omstanders. De collega’s die het zien, maar er niets aan doen. Pestgedrag komt voor tot in de hoogste niveaus. Op de werkvloer is het vaak fysiek pestgedrag, maar hoe hoger de functie, hoe onzichtbaarder het wordt”.

De cijfers liegen niet

Het taboe dat nog steeds rondom dit onderwerp ligt verklaart mogelijk waarom 77% van de respondenten aangeeft dat pesten op kantoor geen probleem is. Maar de cijfers liegen er niet om. Laura Willemse: “Tweehonderd zelfmoorden per jaar zijn direct te herleiden naar pesten op het werk”. Pas in de laatste drie jaar wordt er werk gemaakt van het probleem. De politiek kwam in 2015 in beweging met de campagne Herken Pesten van minister Lodewijk Asscher van Sociale Zaken en werkgelegenheid.

55% van de respondenten van het onderzoek zegt de pester op zijn gedrag aan te spreken of de gepeste persoon te ondersteunen. Opvallend is dat maar een op de vier werknemers naar een manager of HR stappen als ze zagen dat er iemand op kantoor gepest werd.

Conclusies

Werkgevers treffen nog veel te weinig maatregelen tegen het pesten en het bespreekbaar maken van pesten. Werknemers, zowel degenen die worden gepest als degenen die daarvan getuige zijn, behoren duidelijker instructies te krijgen voor het rapporteren van pesterijen.
Van de werknemers zegt 69% bij een bedrijf weg te gaan als er een structurele pestcultuur heerst.

Pesten op de werkvloer: het kan iedereen overkomen, Viking Blog, 25 januari 2018: http://blog.vikingdirect.nl

Naar de nor voor pesten op kantoor, door Melvin Captein, BNR Nieuwsradio, 20 september 2012: www.bnr.nl

Kwart van de werknemers ooit gepest. Asscher start campagne, Rijksoverheid, 31 mei 2015. Zoek in sitearchief op titel van nieuwsbericht. Schrijf titel in zoekveld van grijze linkerkolom: https://rijksoverheid.sitearchief.nl/

Stichting Pesten op de Werkvloer: www.pestenopdewerkvloer.nl

Stichting Stop Pesten Nu: www.stoppestennu.nl

Posicom, professionele aanpak van pesten: www.posicom.nl/