Voor het eerst beschreven: Beroepsprofiel van de sociaal werker

Wat kenmerkt de sociaal werker? Voor het eerst in de geschiedenis is er een profiel geschetst van het beroep: Beroepsprofiel van de Sociaal Werker.  Het boek is uitgegeven door de Beroepsvereniging van Professionals in Sociaal Werk (BPSW).  Jan Willem Bruins, directeur van BPSW schrijft in het Voorwoord  dat het sociaal werk veel beroepsvarianten kent met soms eigen expertise- of competentieprofielen, maar een beroepsprofiel dat beschrijft wat alle beroepsvarianten van het sociaal werk gemeenschappelijk hebben, was er nog niet.

‘Vele takken en één stam’

De verhouding tussen het beroep sociaal werk en de beroepsvarianten wordt goed weergegeven door de metafoor ‘vele takken en één stam’. Met dit beroepsprofiel beschrijft de BPSW de brede stam, de kern van de professie sociaal werk. Of je nu werkt in de jeugdzorg, een wijkteam, de ggz, het bedrijfsmaatschappelijk werk, in een ziekenhuis of verpleeghuis, in de gehandicaptenzorg, het opbouwwerk of de reclassering, de ambitie van dit profiel is dat het gemeenschappelijke van alle varianten adequaat wordt beschreven in 15 bekwaamheden.

Ankerpunt voor beroepsontwikkeling

Sinds jaar en dag dragen beroepsverenigingen zorg voor de kwaliteit van het beroep. Een goede beschrijving van de bekwaamheden van de professie hoort daarbij. Juist nu het aantal beroepsvarianten en functienamen van de sociaal werker sterk toenemen, is een beschrijving van wat alle varianten gemeenschappelijk hebben, van groot belang. Een beroepsprofiel draagt bij aan de profilering en positionering van het beroep en is een ankerpunt voor de beroepsontwikkeling, zowel in de opleiding als in de praktijk.

Professionals uit alle beroepsvarianten hebben actief meegewerkt aan het profiel. Bruins schrijft dat zonder hun inzet en meedenken dit profiel niet van en voor professionals was geworden.  De auteur van het profiel is Laura Koeter. Zij schreef eerst een basistekst, die vervolgens meerdere keren besproken is met professionals en andere kenners van het vak.

Het beroepsprofiel geeft taal aan wat zo’n 150.000 sociaal werkers dagelijks doen om van betekenis te zijn voor mensen en gemeenschappen die, tijdelijk of blijvend, ondersteuning en begeleiding nodig hebben. Zodat iedereen in Nederland mee kan doen en niemand aan zijn lot wordt overgelaten.

Indeling

Het boek is verdeeld in drie hoofdstukken met paragrafen:

1. Sociaal werkers bevorderen sociaal functioneren
2. Sociaal werk in de maatschappelijke praktijk
3. Bekwaamheden van sociaal werkers

Hoofdstuk 1 beschrijft de variaties in sociaal werk en de kern van sociaal werk. De diversiteit binnen sociaal werk is zichtbaar, maar sociaal werk is het kernberoep. Dit beroepsprofiel laat zien wat alle sociaal werkers gemeen hebben.
Hoofdstuk 2 belicht de gezichtsbepalende kenmerken van hedendaags en toekomstig sociaal werk in Nederland. Het is een verkenning van de huidige maatschappelijke context waarin sociaal werk vorm krijgt. Uitgewerkt zijn de standaard vereiste vakbekwaamheden van sociaal werkers.
Hoofdstuk 3 gaat over de bekwaamheden waarover sociaal werkers dienen te beschikken om sociaal functioneren van (kwetsbare) mensen adequaat te kunnen bevorderen. In de eerste paragrafen van dit hoofdstuk wordt een toelichting gegeven op de bekwaamheden.

Beroepsprofiel van de sociaal werker, door Laura Koeter, is een uitgave van de Beroepsvereniging van Professionals in Sociaal Werk, 2022. Downloaden op PSWB: https://www.bpsw.nl/publicaties/beroepsprofiel-van-de-sociaal-werker/
Er is ook een gedrukt exemplaar beschikbaar dat kan worden besteld voor een bedrag van € 10,- voor BPSW-leden en € 20,- voor niet-leden: https://www.bpsw.nl/publicaties/beroepsprofiel-van-de-sociaal-werker/

Podcast

Podcast over het beroepsprofiel met Hans van Ewijk, oud-lector sociaal beleid & sociaal werk aan Hogeschool Utrecht. Te beluisteren op Soundcloud. Duur 28 min. (september 2022): https://on.soundcloud.com/fy4p9