Vlaamse zorgambassadeur Candice De Windt: ‘Je moet werken in de zorg promoten’

De media staan bol van berichten over het gebrek aan personeel in de gezondheidszorg, niet alleen in Nederland maar ook in België. Medio 2022 berichtten de Vlaamse kranten dat personeelstekort de Vlaamse ziekenhuizen en woonzorgcentra dwong het zorgaanbod af te bouwen. Eind december 2022 kwam het bericht dat er 2.300 ziekenhuisbedden leeg stonden door personeelstekort. “De zorgsector zit met de handen in het haar. Het vinden van voldoende medewerkers is sinds lang een belangrijke kopzorg”.
Volgens een recent Nederlands onderzoek, verricht in opdracht van het ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport (VWS) wordt het tekort aan zorgpersoneel op lange termijn alleen maar groter. In 2031 loopt het naar verwachting op naar 135.000 werknemers.

Communicatiecampagne

Ondanks het ernstige personeelstekort in de gezondheidszorg… “zijn er organisaties waar mensen op een wachtlijst staan om er te mogen werken”. Volgens de Vlaamse zorgambassadeur Candice De Windt is er een probleem met beeldvorming rond zorg- en welzijn. Daarom start ze een nieuwe communicatiecampagne die de troeven van een loopbaan in zorg- en welzijnssector in de kijker zet. De communicatie richt zich in eerste instantie op zes beroepen: verpleegkundige, zorgkundige, verzorgende, persoonsbegeleider, kinderbegeleider en logistiek medewerker in de zorg.

De Windt in een interview met Lisa Develtere voor Sociaal.net: “We weten dat de eerste zaadjes voor de keuze voor een bepaald beroep al rond de leeftijd van tien jaar geplant worden. Maar vandaag komen zorg en welzijn helemaal niet aan bod in de lagere school”.
De Windt ziet evenwel tal van kansen: een EHBO-les, een bezoek aan een woonzorgcentrum of een uitstap met bewoners van een voorziening voor personen met een beperking. “Hoe sneller je kinderen in contact brengt met zorg en welzijn, hoe makkelijker ze er later voor zullen kiezen”.
Ook voor jongeren in het secundair onderwijs plant de zorgambassadeur communicatie-acties. Al ligt daar volgens haar ook een belangrijke rol bij leerlingenbegeleiders en leerkrachten om talent te spotten en leerlingen daarop aan te spreken. Ze merkt op dat we moord en brand schreeuwen dat we te weinig mensen hebben, maar als zoon of dochter zin heeft om voor de zorg- of welzijnssector te kiezen, zeggen we: “Oei zou je dat wel doen?”

“Dat werkt veel beter dan iets van bovenop opleggen”

De eerste Vlaamse zorgambassadeur werd aangesteld in 2012 met als doel beroep en studie van verpleegkundige en zorgende te promoten. Sinds maart 2022 vervult Candice De Windt de functie die inmiddels is uitgebreid; zij is tevens welzijnsambassadeur. De Windt heeft een achtergrond als verpleegkundige. Na enkele jaren als stafmedewerker in een psychiatrisch ziekenhuis ging ze aan de slag bij een hogeschool, eerst als docent, later als directeur onderwijs en onderzoek. “Mijn loopbaan toont wat er zo mooi is aan opleidingen in zorg en welzijn: je krijgt zo’n stevige basis dat er veel mogelijk is. Dat zetten we nog te weinig in de picture”.

“Ik bezocht onlangs een ziekenhuis. We verliezen veel studenten doordat de stagebegeleiding ondermaats is. Als je het goed aanpakt, zijn stagiairs nochtans je collega’s van morgen. Dat ziekenhuis had dat goed begrepen. Het bracht mensen van alle afdelingen en de hogescholen samen om hun stagebeleid vorm te geven. Wat is een goede stage? En hoe organiseer je dat binnen een team? Door iedereen te betrekken, is het beleid gedragen. Dat werkt veel beter dan iets van bovenop opleggen.
Als ik organisaties bezoek, zegt de manier van ontvangst vaak al iets over de cultuur. Bij de echt innovatieve organisaties staat het jongste personeelslid klaar om uitleg te geven of neemt een 95-jarige bewoner me bij de arm voor een rondleiding.”

Het personeel is allemaal ambassadeur van de instelling

Op de vraag hoe het komt dat er organisaties zijn die geen last hebben van personeelstekort, antwoordt De Windt:
 “Sterker nog, er zijn zelfs organisaties waar mensen op een wachtlijst staan om er te mogen werken. Organisaties zonder personeelstekort zetten sterk in op de kracht van medewerkers. Het personeel is allemaal ambassadeur van de instelling. Iedereen wil er werken. Wat doen zij anders? Ze zijn vaak minder hiërarchisch. Teams maar ook bewoners, zorgvragers, mantelzorgers worden veel meer ingezet op hun talenten en krijgen meer autonomie. Het personeel wordt betrokken bij beslissingen. Ze krijgen ook meer verantwoordelijkheid”.

Lees het hele interview met Candice De Windt, Zorgambassadeur Candice De Windt: ‘Organisaties zonder personeelstekort zijn vaak minder hiërarchisch’, door Lisa Develtere, Sociaal.Net, 26 januari 2023: https://sociaal.net
Sociaal.Net is een online platform voor geïnteresseerden in sociaal werk, welzijn en gezondheid en forum voor maatschappelijk debat.

Kamerbrief over Nieuwe prognose verwachte personeelstekort, Rijksoverheid, 20 januari 2023: https://open.overheid.nl

Afbeelding bovenaan is van Mohamed Hassan