Verzet als vitaal onderdeel van democratie

Verzet is een vitaal onderdeel van de democratie vindt Thomas Decreus, auteur van het dit jaar verschenen boek Een paradijs waait uit de storm – over markt, democratie en verzet.
Maar zo denkt niet iedereen erover. Bestuurder Yves Verschueren bijvoorbeeld, van de werkgeversorganisatie Essenscia, zoals bleek uit zijn opmerkingen naar aanleiding van de op 6 juni 2013 door de Belgische vakbonden georganiseerde demonstratie. Verschuren: “Deze betoging is een regelrechte aanval op de democratie”.
Hij vond het ongehoord dat de vakbonden protesteerden tegen een beslissing van politici “die democratisch verkozen zijn en die in het belang van de samenleving een wettelijk initiatief hebben genomen dat per definitie van toepassing is op alle burgers en organisaties van het land”. Het betrof hier een wetsontwerp op de loonstop, niet een wet.
Verschueren schreef ook in zijn persbericht: “Wanneer straks stakingen losbreken in de bedrijven omdat de vakbonden eisen dat de lonen worden verhoogd en dus dat de wet met de voeten wordt getreden, faalt de democratie, want niemand kan dit wangedrag van de vakbonden aan banden leggen.”

Verschurens uitspraken zijn verontrustend en geven blijk van onkunde over wat democratie in feite is, vrij spreken in het openbaar, en tegenspreken. Zo is het begonnen in het oude Athene bij de geboorte van de democratie, waar iemand op de agora iets stond te beweren waarmee een toehoorder het niet eens was. Deze toehoorder mompelde wat voor zich uit, waarop omstanders hem aanmoedigden luid en duidelijk te spreken zodat iedereen hem kon horen. “Spreek, spreek”, riepen ze. Ja, het was zelfs zijn plicht zijn mond open te doen.

Een heel algemene definitie van democratie zou volgens Decreus kunnen zijn dat ieder lid van de politieke gemeenschap evenveel macht heeft en dat iedereen het volk mee betrekt in het bestuur. Dat is het ideaal, maar in de praktijk uiteraard niet uitvoerbaar.
Decreus legt in zijn boek uit wat we onder democratie moeten verstaan. Hij voert politieke systemen ten tonele die pretenderen democratisch te zijn, alsmede alternatieve benaderingen van democratie. Hij noemt zijn boek een zoektocht, en een theoretisch experiment. Hij heeft geen pasklare antwoorden, maar geeft een richting aan. Uitgangspunt daarbij is dat politiek niets anders is dan strijd tussen concurrerende voorstellingen van waaruit de samenleving wordt opgebouwd.
Politiek bedrijven dient vooral niet te worden opgevat als een gesprek dat moet uitmonden in een consensus: “Als dit het model wordt van waaruit de politiek wordt gedacht en vormgegeven, dan wordt de legitimiteit van het politieke conflict ten grave gedragen”. Politiek is geen consensus.

Lees verder over Een paradijs waait uit de storm bij Aanbevolen Boeken II op deze site van Beroepseer: https://beroepseer.nl