Randstedelijke media kijken in hun analyses te vaak niet verder dan de eigen achtertuin

“De media worden geplaagd door institutioneel Randstadisme”, schrijft Jesse de Voogd in Villamedia (april 2021), vakblad voor journalistiek. Deze houding leidt tot misverstanden en wakkert tegenstellingen aan. Josse de Voogd, politiek geograaf, schreef zijn essay in opdracht van stichting KIM, Forum voor reflectie en journalistiek. De Voogds bijdrage is de eerste van een serie in Villamedia over reflecteren en journalistiek.

Amsterdam is een van de minst representatieve stukjes Nederland

De Voogd:

“Journalisten en redacties klonteren vooral samen in Amsterdam. Dit terwijl de hoofdstad een van de minst representatieve stukjes Nederland is, waar slechts 5 procent van de bevolking woont. Dat doet iets met hoe het land wordt gerepresenteerd. Het dominante verhaal, de bril waarmee naar maatschappelijke kwesties wordt gekeken, is (Rand)stedelijk gekleurd en deze bias gaat ten koste van de aandacht voor andere regio’s en daarmee voor problemen die daar spelen. De media kampen met wat je zou kunnen noemen ‘institutioneel Randstadisme’.”

De blinde vlek in het diversiteitsdebat

”Een van de thema’s waarbij dit Randstadisme sterk naar voren komt is het oplaaiende maatschappelijke debat over thema’s als diversiteit, afspiegeling en ongelijkheid. Als het gaat over een gebrek aan diversiteit en afspiegeling wordt meestal bedoeld dat iets te wit, te mannelijk of te heteroseksueel is.
Thema’s als sociale klasse, gezondheid, politieke voorkeur en regio komen er bekaaid vanaf. Het valt op dat het debat vooral wordt gedicteerd door een groep die op die vlakken nou net wat weinig divers is. De terecht toegenomen aandacht voor de ene diversiteit zet daarmee indirect de schijnwerpers op het gebrek aan de andere.
De weerstand hierover neemt toe en leidt onder meer in ‘de regio’ tot onbehagen. Want die regionale dimensie is wel degelijk iets om rekening mee te houden. Enerzijds omdat regio op zichzelf één vorm van diversiteit is; realiteiten, sentimenten, waarden en belangen verschillen per gebied. En anderzijds omdat, zoals we zullen zien, de impact van die andere diversiteitsdimensies, zoals kleur, gender en klasse, verschilt per regio.”

Regiokramp

De Voogd presenteert een aantal oplossingen voor ’geoneutrale’ media, die anders zijn dan de gebruikelijke die vaak ten koste gaan van kansarme mensen, groepen en gebieden: “Verleidelijk is het ook om als tegenbeeld voor de grootstedelijke overrepresentatie meer aandacht te schenken aan het platteland”. Maar volgens De Voogd bestaat er dan het risico van ‘regiokramp’: “Dat er een zoektocht ontstaat naar écht platteland, naar boze boeren, krimpgebieden, reformatorische dorpen of BlokkeerFriezen. Maar dat zijn allemaal uitersten. Urk, Pekela en Amsterdam zijn alle drie excentriek en doen er getalsmatig nauwelijks toe. Het grote midden er tussenin wordt misschien nog wel meer genegeerd dan het echte platteland. Dus vergeet de Schilderswijk en Staphorst en ga naar middelgrote gemengde plaatsen als Meppel en Geleen”.

Tot slot een behartenswaardig advies van De Voogd: “Het belangrijkste, en minder ingrijpend, is echter bewustwording. Het onder ogen zien van het institutioneel Randstadisme.
[…]
Beseffen dat de verschillen groot zijn, dat een fenomeen zich op een andere plek anders kan voordoen en dat de meerderheid heel anders woont, werkt en leeft dan men in de dagelijkse stedelijke omgeving gewend is”.

Lees het hele artikel: Josse de Voogd: ‘De media worden geplaagd door institutioneel Randstadisme’, door Josse de Voogd, Villamedia, 25 maart 2021: www.villamedia.nl/artikel/josse-de-voogd-de-media-worden-geplaagd-door-institutioneel-randstadisme

Villamedia, jaargang 13 no 3, april 2021: www.villamedia.nl/magazine/jaargang/13/2021

U P D A T E

In ’Nieuwswoestijnen zijn een fata morgana’ schrijft Bart Verkade dat media er een handje van hebben elkaar de put in te praten: “Vooral over de (vermeende) teloorgang van de regionale journalistiek worden keer op keer tranen geplengd. NRC riep op 27 februari de vraag op of in Nederland ‘nieuwswoestijnen’ ontstaan: gemeenten waaraan zelfs lokale journalisten geen aandacht meer besteden. Een kritische blik leert dat het hele stuk is gebaseerd op een onderzoek van lik-me-vestje. De regionale journalistiek is springlevend”. Verkade is oud-hoofdredacteur van Rotterdams Dagblad en AD, nu zakelijk directeur van DPG Media.

De cijfers in het onderzoek van NRC blijken van geen kant te kloppen. Verkade schrijft dat NRC niet heeft uitgezocht hoe vaak er is gepubliceerd over lokale politiek, maar hoe vaak een journalist letterlijk schreef over ‘gemeenteraad van…’ en dan moest de gemeentenaam volgen. De werkelijkheid is vele malen rijker. De editie Hoeksche Waard van AD Rotterdams Dagblad schrijft 6 dagen per week minstens 2 pagina’s over deze gemeente en in die vier jaar zijn honderden artikelen gepubliceerd over de plaatselijke politiek, waar alleen al een herindeling en de plaatsing van windmolenparken hete onderwerpen waren die mensen raakten.
Lees verder: ‘Nieuwswoestijnen zijn een fata morgana’, door Bart Verkade, Villamedia, 15 maart 2022: www.villamedia.nl/artikel/nieuwswoestijnen-zijn-een-fata-morgana

Foto bovenaan is van Steve Buissinne