Petitie gestart: Stop ROM als benchmark in de GGZ

Psychiaters roepen op om de petitie Stop ROM als benchmark in de GGZ te ondertekenen. Met ROM wordt bedoeld: Routine Outcome Monitoring, het regelmatig invullen van vragenlijsten, bedoeld ter ondersteuning van de behandeling.

ROM werd in 2001 voor het eerst breed ingevoerd in de GGZ bij het Leids Universitair Medisch Centrum (LUMC) en Rivierduinen. Sindsdien is ROM in de GGZ aan een gestage opmars begonnen, gestimuleerd door ROM-projecten bij veel voorkomende psychische aandoeningen, in de verslavingszorg en bij ernstige psychiatrische aandoeningen. In de praktijk is de ROM, op zijn zachtst gezegd, omstreden en is er nog steeds veel discussie over het nut en de waarde ervan in de huidige opzet.
Op de blog Handle with care – Zorgen met ZORG staat de geschiedenis van de ROM beschreven. Hoewel de ROM geleidelijk werd ingevoerd, werd het karakter in de loop der jaren steeds dwingender. Inmiddels kan er gesproken worden van een keurslijf. Afdelingen worden afgerekend op het aantall ROMmen dat ze aanleveren. ROM je niet voldoende, dan heeft dat consequenties voor je ‘omzet’ en de ‘afspraken’ die met de verzekeraars gemaakt (kunnen) worden. Afspraken tussen ‘……..’, want in de praktijk gaat het hier ook steeds meer over dictaten.

Nu wettelijke verplichting; kosten 30 miljoen per jaar

In 2012 waarschuwden acht kernhoogleraren psychiatrie voor grootschalige invoering van deze ROM om de kwaliteit van behandelingen te vergelijken. Daarvoor is het totaal ongeschikt. Dit is nog weer eens bevestigd door een op 26 januari 2017 verschenen onafhankelijk rapport van de Rekenkamer: Bekostiging van de curatieve geestelijke gezondheidszorg. Daarin staat:

Zoals gezegd is het doel van de benchmark het verbeteren van de kwaliteit van de zorg. In de benchmark is de ‘gemiddelde behandeluitkomst’ een belangrijke indicator voor kwaliteit. Er is echter geen methodologische basis voor het baseren van de kwaliteit van de zorg op de behandeluitkomsten van individuele behandeltrajecten. De gemiddelde behandeluitkomst die een zorgaanbieder realiseert, geeft een smalle invulling aan het begrip kwaliteit. Er wordt alleen naar de ‘gemiddelde behandeluitkomst’ gekeken bijvoorbeeld, en eraan voorbijgegaan dat behandeldoelen niet direct gericht hoeven te zijn op volledig herstel. Bovendien meet de indicator het resultaat direct na een behandeltraject, waardoor het herstel op de lange termijn buiten beschouwing blijft. In de geestelijke gezondheidszorg is juist herstel op de lange termijn een belangrijke indicator voor de kwaliteit van de zorg. Zo kunnen patiënten met een acute psychose snel verbeteren, maar is het belangrijker dat de behandeling is gericht op het goed functioneren van deze patiënt op de lange termijn.

Zie voor de andere belangrijke beperkingen voor de gebruikswaarde van ROM als benchmark het overzicht in het rapport_^*).

Helaas is er indertijd niet naar de hoogleraren  geluisterd. ROM is nu zelfs een wettelijke verplichting en zorgverzekeraars geven boetes als er onvoldoende ROM-gegevens worden aangeleverd. Het verkrijgen en verwerken van al die gegevens kost naar schatting 30 miljoen per jaar.
ROM was oorspronkelijk bedoeld voor het verbeteren van de individuele behandeling. Dit gebruik is verdrongen door het moeten leveren van ROM-gegevens aan de stichting benchmark GGZ. Privacygevoelige informatie wordt op grote schaal verstrekt zonder toestemming van de patiënt voor iets waar hij niets aan heeft.
Het lukt de verschillende betrokken partijen – GGZ-Nederland, Zorgverzekeraars Nederland (ZN), Het Ministerie van Volksgezondheid (VWS), Landelijk Platform GGz – niet dit te stoppen. Dan is het aan de professionals en patiënten om orde op zaken te stellen.

De oproep is ondertekend door: Jim van Os, hoogleraar psychiatrie;  Lex Vink, verpleegkundige; Judica Berkelaar, ervaringsdeskundige/activiste; Marian Ploegmakers, klinisch psycholoog/psychotherapeut; Gert Muller, sociaal psychiatrisch verpleegkundige/gezins- en relatietherapeut; Inge van de Kerkhof, webbeheerder/ervaringsdeskundige; Cobie Groenendijk, psychiater/jurist/activist Nationaal Zorgfonds; Wilma Boevink, onderzoekster Trimbos/ervaringsdeskundige; Anne Marsman, psycholoog/redacteur psychosenet/ervaringsdeskundige; Wiepke Cahn, hoogleraar psychiatrie; Alan Ralston, psychiater/filosoof; Philippe Delespaul, psycholoog/hoogleraar zorginnovatie in de GGZ; Remke van Staveren, psychiater/HART voor de GGZ; Michael Milo, psycholoog; Menno Oosterhoff, psychiater/columnist/ervaringsdeskundige.

Door de petitie te ondertekenen geef je aan een eind te willen maken aan deze geldverslindende, zinloze en bureaucratische praktijk.

Teken de petitie op Stop ROM: http://stoprom.com (Website is opgeheven)

^*) Bekostiging van de curatieve geestelijke gezondheid, rapport Algemene Rekenkamer, 26 januari 2017: www.rekenkamer.nl

Lees ook: Met de billen bloot: geROMmel met de ROM, 3 juni 2016: https://handlewithcare.wordpress.com

U P D A T E : Stop benchmark met ROM: https://www.stopbenchmark.nl/