Pedagoge Laura Batstra: ‘Af en toe doe ik weer water bij de wijn, maar ik kan het ook niet’

Vlak voor de coronacrisis interviewde Bas Levering, hoofdredacteur van tijdschrift Pedagogiek in praktijk dr. Laura Batstra  over haar werkgroep Druk & Dwars. Batstra is universitair hoofddocent bij de Faculteit Gedrags- en Maatschappijwetenschappen van de Rijksuniversiteit Groningen. Ze doet o.a. onderzoek naar methoden om psychiatrische overdiagnostiek te voorkomen zonder onderbehandeling te riskeren. In 2012 publiceerde zij Hoe voorkom je ADHD. Door de diagnose niet te stellen. Daarin pleit ze voor een andere aanpak van de ADHD-problematiek. In 2017 verscheen ADHD. Macht en misverstanden.
Druk & Dwars geeft normaliserende en demedicaliserende voorlichting over ADHD en druk en dwars-gedrag, evenals de groepsoudercursus Druk & Dwars, waar geen kindgebonden classificatie voor nodig is. De komende jaren gaat Druk & Dwars zich ook richten op onderwijs en kinderopvang.

Het gesprek ging behalve over de dominantie van het stoornissendenken en het pedagogische antwoord daarop, ook over pedagoog worden en de eisen van de opleiding.

De beginpassage uit het interview:

Je bent van huis uit geen pedagoog. Hoe ben je eigenlijk pedagoog geworden?

“Hoe ik pedagoog geworden ben…? Ik was het altijd al. Maar de eerste keer dat iemand het tegen me zei, was toen ik mijn eerste ADHD-boek had geschreven. Als medelezer had ik Harriet Speelman gevraagd. Toen ze het gelezen had, zei ze: ‘Jij bent orthopedagoog pur sang’. Toen dacht ik: dat is eigenlijk wel zo. Maar ik ben inderdaad als psycholoog afgestudeerd, gepromoveerd in de medische wetenschap en ben gaan werken in de kinderpsychiatrie. Het gevoel pedagoog te zijn, had ik ook heel sterk toen ik vanuit de psychiatrie hier bij Orthopedagogiek in Groningen kwam werken. Ik weet nog dat ik bij de oratie van Sip Jan Pijl in de zaal zat. Ik had gewoon last van emoties, want het ging over inclusief onderwijs – precies wat ikzelf nastrevenswaardig vind – en dat hoor je dan iemand anders vertellen. Dat gebeurt hier natuurlijk vaker. Het mag nog wel wat meer, want wat mij betreft loopt de orthopedagogiek teveel achter de medici en de neurologen aan”.

Wat we vergeten zijn is om in te zetten op anders denken.

In het interview heeft Batstra het ook over de werkgroep Druk & Dwars, ontstaan als initiatief van de Rijksuniversiteit Groningen en de Hanzehogeschool in Groningen in samenwerking met de gemeentes Groningen, Stadskanaal, Delfzijl, Appingedam en Loppersum. Het team van Druk & Dwars werkt op basis van vragen uit de praktijk en bouwt aan een brug tussen wetenschap en werkveld.

“We constateren het keer op keer in Druk & Dwars, en ik krijg het ook altijd weer te horen als ik het land in ben om lezingen te geven. We hebben met passend onderwijs en de transitie van de jeugdzorg aan allerlei mensen gevraagd om anders te handelen als het om deze kinderen gaat. Wat we vergeten zijn is om in te zetten op anders denken. Het stoornisgebonden denken is overal. Dus hoe kun je dan van leerkrachten vragen om anders te doen als zij deken dat het gedrag een gevolg is van een hersenstoornis, die je maar beter zo vroeg mogelijk diagnosticeert voordat het erger wordt?
Ik denk dat daar nog heel veel winst te behalen is. Daarom hebben we bij Druk & Dwars een online-lezing opgenomen, waarin we de fundamenten en argumenten voor het pedagogische perspectief weergeven”.

Het interview is te lezen op de site van Druk & Dwars: Dominant stoornisdenken, het pedagogische antwoord daarop, 7 mei 2020: https://drukendwars.nl/interview-met-laura-batstra-in-pip/

Zie maar wat je ermee doet, maar je wordt wel pedagoog! door Bas Levering, Pedagogiek in de praktijk, 16 april, 2020: www.pedagogiek.nu/zie-maar-wat-je-ermee-doet-maar-je-wordt-wel-pedagoog/1029016

De andere kijk op jeugdhulp van Laura Batstra: Naar een vriendelijker samenleving die mensen die anders zijn niet ziek verklaart, Blogs Beroepseer, 29 november 2018: https://beroepseer.nl

In de bundel Écht doen wat nodig. Pleidooi voor kleinschalige effectieve jeugdhulp (2018) is een hoofdstuk opgenomen van Laura Batstra: Van psychiatrische kinderziekten naar sociale en maatschappelijke problemen. https://beroepseer.nl/