Het wetsvoorstel van de kamerleden Van Hijum (CDA) en Van Weyenberg (D66) om de speciale rechtsbescherming voor ambtenaren af te schaffen, staat opnieuw op de agenda van de Tweede Kamer. Op 15 januari 2014 werd in de Tweede Kamer het initiatiefwetsvoorstel over de ambtelijke rechtspositie behandeld.
Ambtenaren krijgen dan dezelfde rechtspositie als andere werknemers. De vakbonden CNV Publieke Zaak en CNV Onderwijs plaatsen echter grote kanttekeningen bij het wetsvoorstel en het wetgevingstraject.
Eric de Macker, voorzitter CNV Publieke Zaak, en Helen van den Berg, voorzitter CNV Onderwijs, schreven op de dag voor de behandeling van het wetsvoorstel het artikel: Miljoenendans om ambtelijke rechtspositie af te schaffen:

“Allereerst dit. De afschaffing van de speciale rechtspositie voor ambtenaren staat ook in het regeerakkoord. Het kabinet doet echter niets en laat de Tweede Kamer de klus klaren. Het is veilig voor de regering om de Tweede Kamer door te laten gaan met het initiatiefwetsvoorstel. Zo haalt de Tweede Kamer een hete kool uit het vuur voor de regering. Als je arbeidsvoorwaarden verandert of verslechtert, overleg je volgens het poldermodel hierover met de vakbonden. Als het kabinet de handschoen van de aanpassing van de ambtelijke rechtspositie zou hebben opgepakt, zou ze dat volgens de wet ook verplicht moeten doen. De Tweede Kamer die een initiatiefwet indient, is daaraan niet gebonden. Daarom vindt de regering het prettig dat de Kamer dit klusje opknapt. Dat overleg met de vakbonden verliep al heel lastig, zie de nullijn waarop rijksambtenaren al vier jaar zitten.

Kritiek Raad van State
Het tweede dat ons opvalt is dat geen enkele partij in de Tweede Kamer ingaat op een belangrijke vraag van de Raad van State: waarom op dit moment? Hierop komt geen antwoord. Ook is niet helder hoe het financiële plaatje er precies uit gaat zien. Volgens de indieners is er geen direct verband tussen het wetsvoorstel en de vele reorganisaties die momenteel plaatsvinden binnen de overheid. Wij begrijpen niet dat de indieners deze link niet (willen) zien. CDA en D66 hebben er nooit een geheim van gemaakt dat de overheid kleiner kan en moet. Nú is dus volgens de indieners hét moment om daar eindelijk vaart achter te zetten. Dat de overheid zelf blijft betalen voor de werknemers die ontslagen zijn, lijkt Van Hijum en Van Weyenberg niet te deren. Ambtenaren worden net zo gewoon als ieder andere werknemer, maar de overheid behoudt wel de financiële last. Wat weer zal resulteren in nieuwe reorganisaties en afslankingen. Wat betekent dat voor de kwaliteit van de dienstverlening van de overheid?

Miljoenenoperatie
Elk dubbeltje wordt door de overheid omgedraaid, maar bij de operatie van Van Hijum en Van Weyenberg vliegen de miljoenen over tafel. Er is een grote onzekerheidsfactor, maar volgens recent onderzoek gaat het minstens € 53 miljoen kosten, oplopend tot wellicht € 186 miljoen. Dat wordt in de toekomst weliswaar terugverdiend, maar dan hebben we het over 7 tot 28 jaar. Dus tot zolang moeten we nog even wachten op die kleinere overheid die ons ook nog wat oplevert”.

Van de behandeling in de Tweede Kamer heeft CNV een verslag gemaakt, Overleg met bonden rechtspositie ambtenaren: “…Alle partijen hebben de initiatiefnemers gewezen op het feit dat er overlegd moet worden met de vakbonden, dit is zo bij wet bepaald. Hoewel de PvdA voorheen een duidelijke positie innam tégen het initiatiefwetsvoorstel, laten zij hun positie nu afhangen van de invulling van de minister aan het overleg met de vakbonden. De VVD liet doorschemeren dat zij wel vinden dat de wet nageleefd moet worden, maar als dat vertragend werkt bij de inwerkingtreding van deze wet, dan liever niet.

Bijzondere rechtspositie
Door de SGP en Christen Unie is aangegeven dat de bijzondere positie van de ambtenaar rechtvaardigt dat zij ook een bijzondere rechtspositie hebben. De ambtenaar is ondergeschikt aan het algemeen belang. Dat het niet meer van deze tijd zou zijn, zoals de initiatiefnemers aangaven in het wetsvoorstel, is wat de SGP betreft een noodkreet en getuigt van ‘ontbreken van inhoudelijke argumenten’. De term ‘normalisering’ riep ook veel vragen op; wie bepaalt wat normaal is?

Uitzonderingen
In voorgaande amendementen zijn steeds groepen ambtenaren uitgezonderd van het wetsvoorstel: rechters, militairen, leden van Hoge Colleges van Staat. De PvdA wil daar ook het burgerpersoneel bij Defensie, politie en bijzondere opsporingsambtenaren aan toevoegen. In reactie daarop stelde de SP dat daarmee zo’n 30% tot 40% van alle ambtenaren uitgezonderd zijn. Wat is dan nog de noodzaak van het initiatiefwetsvoorstel?!

CNV Publieke Zaak vindt het goed dat zoveel politieke partijen inzien dat er overleg moet worden gevoerd met de vakbonden. We zijn dan ook erg benieuwd hoe de minister daarop zal reageren in zijn antwoorden aan de Tweede Kamer”.

Miljoenendans om ambtelijke rechtspositie af te schaffen, door Eric de Macker, voorzitter CNV Publieke Zaak en Helen van den Berg, voorzitter CNV Onderwijs, 14 januari 2014: www.mijnvakbond.nl (Artikel niet meer beschikbaar. Site www.mijnvakbond.nl is opgeheven. Zie: www.cnvconnectief.nl).

Overleg met bonden rechtspositie ambtenaren, 15 januari 2014: https://overheid.cnvconnectief.nl

Lees ook het artikel met links naar achtergrondinformatie over afschaffing van de ambtelijke status op site Beroepseer: Ambtenaren honderd jaar terug in de tijd, 2 maart 2012. https://beroepseer.nl

En lees vooral ook het artikel: Nog maar een keer: de ambtelijke status, door Pieter Joost Schaap, 7 oktober 2010 op website van Capra Advocaten: www.capra.nl

Achtergrondinformatie over de ambtelijke rechtspositie is te vinden op de site van CNV: Weg ambtelijke rechtspositie?! www.mijnvakbond.nl/Ambtelijke-rechtspositie (Niet meer beschikbaar. Site is opgeheven. Zie o.a. https://overheid.cnvconnectief.nl)

 U P D A T E

Ambtenaren op de barricaden, 26 januari 2014, De Telegraaf: www.telegraaf.nl

“Het afschaffen van de ambtenarenstatus kan nog wel 2,5 jaar duren, zegt minister van Binnenlandse Zaken Ronald Plasterk. Op 28 januari 2014 stemt de Tweede Kamer over het voorstel voor de Wet normalisering rechtspositie ambtenaren”.
Zie artikel Afschaffen ambtenarenstatus kan 2,5 jaar duren, door Eric de Kluis, Bnnenlands Bestuur, 24 januari 2014: www.binnenlandsbestuur.nl
Lees ook de reacties.