Twee locale Nederlandse klokkenluiders vechten hun ontslag aan

In plaats van in het zonnetje gezet of gelauwerd te worden zijn twee ambtenaren van de gemeente Leiden ontslagen. Op 15 augustus 2013 dient het beroep dat beiden tegen hun ontslag hebben aangetekend.
Marcel van den Berg en Memet Sari, resp. onderhoudsmonteur en vuilophaler in dienst van het Leidse Stedelijk beheer kregen het in september 2011 voor elkaar de geplande privatisering van hun dienst die verantwoordelijk is voor vuilnisophaal, bestrating en plantsoenonderhoud, tegen te houden.

Twee laaggeschoolde arbeiders die een duur accountantskantoor corrigeerden

In een uitgebreid artikel schrijft Rudie Kagie in Vrij Nederland van deze week over de twee Leidse klokkenluiders die hebben gezorgd voor “een historisch moment in de Leidse politiek”, maar die al snel daarna terecht zijn gekomen in een nachtmerrie.
Kagie: “De twee mannen vertegenwoordigden samen in de ondernemingsraad het personeel van Stedelijk Beheer. Dat het verzelfstandigen van de afdeling een batig saldo van 375.000 euro per jaar zou opleveren, wilde er vanaf het begin niet bij hen in. Ze lazen de begroting van de op te richten organisatie er kritisch op na en ontdekten dat de opstellers in hun prognose per abuis een kostenpost van vijf miljoen euro per jaar voor vuilverwerking over het hoofd hadden gezien. Pijnlijk. Het plan was daarmee feitelijk van de baan, maar dat werd de gangmakers niet alom in dank afgenomen. Twee laaggeschoolde arbeiders die duurbetaalde accountants corrigeerden, dat was alleen geestig voor wie bereid was daar de humor van in te zien. De D66/VVD/SP/CDA-coalitie die de stad na de raadsverkiezingen in april 2010 ging besturen, was het er snel over eens dat het privatiseren van gemeentelijke diensten geen prioriteit verdiende.”

Zoeken naar redenen om de mannen te ontslaan

Door de geslaagde blokkade van de twee mannen kon Stedelijk beheer behouden worden voor de gemeente en behielden driehonderd mensen hun ambtenaren-cao. Maar er kwam ook een aantal misstanden in de openbaarheid, zoals het verdelen van negen miljoen euro aan opdrachten onder steeds dezelfde aannemers, in plaats van die opdrachten eerlijk aan te besteden. Was hier sprake van vriendjespolitiek? Twee teamleiders werden hangende een integriteitsonderzoek geschorst, maar verschenen maanden later weer op het werk. Hun reputatie was gezuiverd.

Leidinggevenden die niet konden verkroppen dat de privatisering was getorpedeerd of tijdelijk op non-actief waren gezet, zochten naar redenen om beide mannen te ontslaan. Na allerlei rondzingende insinuaties werd een particulier detectivebureau ingeschakeld om te onderzoeken of Sari en Van den Berg zich schuldig hadden gemaakt aan “ongepast gedrag” waaronder bedreiging en intimidatie. Het onderzoek leverde een vuistdik onderzoeksrapport op met 44 bijlagen dat 37.250 euro had gekost, met als resultaat schorsing van beide mannen in maart en strafontslag in september 2012.

Een protestbrief met handtekeningen van collega’s die het voor Sari en Van den Berg opnamen, mocht niet baten. Iemand van het management sputterde nog tegenover de bedrijfsrechercheurs dat ze moeite had met een onderzoek waarbij uitsluitend mensen worden bevraagd die een appeltje met het object van bestudering te schillen te hebben.
Kagie: “Een door de gemeente voorgedragen, selecte groep van twaalf ambtenaren mocht vertellen in hoeverre het gedrag van Sari en Van den Berg als bedreigend of intimiderend werd ervaren”.
Er heeft hoor noch wederhoor plaatsgevonden.

Sari moest zich laten nakijken door een psychiater

De Leidse gemeente is erg ver gegaan in het onderzoek, om niet te zeggen extreem ver. Sari moest zich namelijk laten nakijken door een psychiater. Dat kreeg hij te horen in een brief van 14 mei 2012 van de gemeentesecretaris: “Uit de gespreksverslagen is naar voren gekomen dat mogelijk bij u een psychisch/psychiatrisch ziektebeeld zou spelen. Gelet op de aard en de ernst van de voorliggende problematiek wil ik deze aanwijzingen nader laten onderzoeken”.
Maar volgens de psychiater die Sari heeft onderzocht was hij “een vitaal ogende man, die een prettige, open (…) betrokken en sympathieke indruk maakte”. Van een psychiatrische of psychische aandoening was geen sprake volgens hem.

Op 3 juli 2013 berichtte het Leidsch Dagblad dat vakbond Abvakabo/FNV de juridische kosten van Memet Sari en Marcel van den Berg gaat betalen. Vakbondsbestuurder Ruud Kuin geeft in de krant toe dat de bond heeft verzuimd beide mannen door dik en dun te steunen: “Wij gaan ze helpen met alle macht en middelen die we hebben. We zetten er een extra advocaat naast. We gaan ervoor knokken dat ze weer terug mogen.”

Zonder inkomen, WW of bijstand: “De hypotheek wordt nu betaald door mijn familie”

In de Tribune, tijdschrift van de Socialistische Partij, verscheen in april 2013 het artikel Leidse klokkenluiders bij het grof vuil gezet. Daarin staat vermeld dat Van den Berg en Sari geen WW en bijstand krijgen. Van den Berg: “De hypotheek wordt nu betaald door mijn familie, ik leen van de bank en van vrienden. Ik heb helemaal niks. En een advocaat kost ook geld. Het is heel zwaar. Ik heb een vrouw en drie jonge kinderen. Die merken dat ook natuurlijk, al die stress. We zitten nu vanaf september zonder inkomen. Ik heb al 45 sollicitaties de deur uitgedaan. Maar ja, mensen gaan zitten googlen en denken dan: dat is geen lieverdje en dan ook nog strafontslag”.

Van den Berg en Sari hadden onder het strafontslag kunnen uitkomen. Sari: ‘Wij werden voor de keuze gesteld: strafontslag óf nog drie maanden doorbetaald en eervol ontslag. Maar bij optie twee gold dan wel dat we de reden voor ontslag, namelijk het genoemde onderzoeksrapport over ons ‘gedrag’, pas na maanden in zouden mogen zien. Kun je je dat voorstellen? Dat ze ons die keuze gaven! Ik zat al een half jaar thuis en kon aan vrienden en familie niet uitleggen waarom. Wij wisten nog helemaal niet wat we nou gedaan zouden hebben. Ik snap niet dat dat mag”.

Het artikel Leidse klokkenluiders vechten strafontslag aan door Rudie Kagie, is verschenen in Vrij Nederland van 3 augustus 2013. www.vn.nl

Leidse klokkenluiders bij het grof vuil gezet, door Diederik Olders in Tribune van 3 april 2013: https://issuu.com/sp-tribune/docs/tribune_201304_-_april_2013

Alsnog vakbondssteun voor ontslagen Leidse vuilnismannen in Leidsch Dagblad van 2 juli 2013: www.leidschdagblad.nl

 U P D A T E

Leidse vuilnismannen winnen landelijke SP-prijs, Leidsch Dagblad, 22 februari 2014: www.leidschdagblad.nl/

FNV: Onzorgvuldig rapport leidt tot ontslag Leidse vuilnismannen, door Frank Beijen, Leidsch Dagblad, 10 april 2014: www.leidschdagblad.nl (Niet meer beschikbaar op site Leidsch Dagblad)

Leidse vuilnismannen vechten door, Leidsch Dagblad, 7 november 2013: www.leidschdagblad.nl (Niet meer beschikbaar op site Leidsch Dagblad)