Onderzoek RTL Nieuws naar invloed personeelstekort op ziekenhuizen: Het alarm gaat af

Overal in de zorg groeit het tekort aan personeel. Dit heeft gevolgen voor de zorg en de patiënten, maar ook voor de medewerkers zelf. Onderzoeksjournalist Caroline van Soelen van RTL Nieuws heeft onderzoek gedaan naar invloed van het tekort op de dagelijkse zorg, de werkvloer en hun thuissituatie.
De conclusie liegt er niet om. Het tekort aan verpleegkundigen in ziekenhuizen leidt tot gevaarlijke situaties voor patiënten.

Aan het onderzoek hebben bijna drieduizend verpleegkundigen, artsen en ander ziekenhuispersoneel uit heel Nederland meegewerkt na een oproep van RTL Nieuws in november 2019. Meer dan 1100 verpleegkundigen geven aan dat ze elke dag collega’s tekort komen. Volgens meer dan de helft (1654 respondenten) leidt de hoge werkdruk tot fouten

Ernstige problemen

De verpleegkundigen die de onderzoeksredactie sprak, noemen drie grote problemen die ontstaan door het personeelstekort:

• Er worden veel fouten gemaakt met medicatie. 562 medewerkers vertellen dat zij een ernstige fout met medicijnen hebben meegemaakt.
• Er wordt vaker personeel zonder de juiste diploma’s ingezet. Meer dan 1000 van de ziekenhuismedewerkers geven expliciet aan dat zij werken met ongekwalificeerde collega’s die handelingen uit moeten voeren die zij nog niet mogen of kunnen doen.
• Sommigen (enkele tientallen) spreken in het onderzoek zelfs van het overlijden van een patiënt door te weinig handen aan het bed. Of de gevallen van overlijden daadwerkelijk door personeelstekort zijn veroorzaakt, heeft de onderzoeksredactie niet vast kunnen stellen.

Stoomcursus

In één ziekenhuis zijn leerling-anesthesiemedewerkers in hun eentje verantwoordelijk voor verdoving en narcoses, zonder toezicht. “Risicovol en niet verantwoord”, zegt voormalig arts en senior-inspecteur Menso Westerouen van Meeteren, die drie specifieke situaties op verzoek van RTL Nieuws heeft bekeken.

Een ander ziekenhuis had het plan om ondersteunend personeel een stoomcursus te geven, om zelfstandig taken in een operatiekamer te kunnen verrichten. Dat is normaal een functie waar een driejarige opleiding voor staat. De pilot werd afgeblazen vanwege grote weerstand onder de medewerkers.

Wat verpleegkundigen vertelden:

Verpleegkundige A: “Wij werken met zieke zuigelingen. Dat is gespecialiseerd werk, maar nu mogen verpleegkundigen bij ons aan het werk na een stoomcursus van een paar dagen. Ik zie dat ze fouten maken: soms geven ze veel te grote hoeveelheden van een medicijn. Gelukkig kan ik vaak ingrijpen, maar het is weleens flink misgegaan met de medicijnen”.

OK-medewerker: “Er werd ons verteld dat het personeelstekort zo hoog is dat de directie overwoog om ongediplomeerd personeel in te zetten op de plekken waar wij werken. Ze zouden dan moeten meewerken aan openhartoperaties. Ze zouden een zesweekse training krijgen, terwijl onze opleiding drie jaar duurt. We beschermen studenten. Zij mogen in hun eerste jaar niet bij complexe operaties zijn omdat het heel heftig kan zijn. Maar laten we deze ongekwalificeerde medewerkers zomaar bij de meest heftige situaties rondlopen?”

Lees het hele artikel op RTL Nieuws: Personeelstekort ziekenhuis leidt tot gevaarlijke situaties, 4 januari 2020: www.rtlnieuws.nl

Zie ook: ‘Als ik naar huis ga, ben ik blij dat iedereen nog leeft’, RTl Nieuws, 4 januari 2020: www.rtlnieuws.nl

Dossier Code rood in de zorg, RTL Nieuws: www.rtlnieuws.nl

RTL Nieuws blijft onderzoek doen naar de gevolgen van personeelstekort in de zorg. Meer info via caroline.van.soelen@rtl.nl of onderzoek@rtl.nl