Jan Lepeltak heeft een kritisch verslag met bespiegelingen geschreven van de bijeenkomst: Lessen uit Nieuw-Zeeland: opbrengsten van de International Summit on the Teaching Profession, die plaatsvond in De Balie te Amsterdam op 17 april 2014: “Of het nu ook kwam door de paasdagen is niet duidelijk, maar het woord passie voor onderwijs lag op ieders mond bestorven in de Balie. Afgelopen week waren een kleine 100 personen in de Amsterdamse Balie bijeen om te luisteren naar de ervaringen van Nederlandse deelnemers aan de The fourth International Summit on the Teaching Profession 2014 die recent in Nieuw Zeeland plaats vond. Minister Bussemaker en Annet Kil (Onderwijscoöperatie) verdienen een dikke pluim omdat zij er voor zorgden dat Nederland de enige delegatie had waar ook echte leraren deel van uitmaakten. In de meeste hogere ambtelijke internationale en politieke regionen geldt nog steeds wat Gerard Reve ooit stelde: Men bespreekt de prijs van de wol niet met schapen. Het waren o.a. de leraren van het jaar 2013 die mee mochten. Zij deden verslag van hun bezoek, samen met de aanwezige Jet Bussemaker. Er waren aardige presentaties van o.a. Sarah Albone en Jan Willen van den Bos. Wat de meeste indruk op heen heeft gemaakt waren toch de schoolbezoeken. En natuurlijk de gedeelde passie voor het onderwijs van de collega’s op de bezochte scholen.

Nieuw Zeeland is een interessant land dat met 4,5 miljoen inwoners 8 maal groter is dan Nederland. Er zijn interessante overeenkomsten tussen ons land en Nieuw Zeeland. Ook in Nieuw Zeeland is bijna 20% van de scholen klein en ruraal. Wat vergelijkbaar is met Nederland, al betekent het begrip ruraal natuurlijk niet helemaal hetzelfde. Er is nog een groot verschil. Men piekert er in Nieuw Zeeland niet over om kleine scholen te sluiten. In tegendeel, in een strategische beleidsvisie tot 2050 stelt de overheid “smaller learning communities will change the role and configuration of schools”. Scholen worden flexibele, open en adaptieve onderwijsplekken waarbij men vertrouwt op nieuwe technologie. Omgevings- en milieuaspecten spelen daarbij als onderwijsthema een belangrijke rol. Graag had ik daar wat meer over gehoord, maar helaas.

Dreigt achterstand?

Inmiddels dreigt Nederland op dit gebied een achterstand op te bouwen die herinneringen oproept aan het midden van de jaren ’80 van de vorige eeuw. Toen bereikten de computers pas na ontwikkelingen in de VS en UK en druk in Nederland het reguliere onderwijs. Daarbij speelde initiatief van het bedrijfsleven (IBM en Philips) een belangrijke rol. Toen ging het om IT. Nu gaat het niet om de C van ICT. Vormen van bijvoorbeeld e-learning/blended learning, CSCL (Computer Supported Collaborative Learning), gebruik elo’s en social media etc. ze spelen op de meerderheid der scholen nog een vrij marginale rol.
Veel lijkt door OCW aan de markt over gelaten te worden, van de Ipad-scholen tot aan BYOD-ontwikkelingen, tablets en de dreigende verdwijning van honderden kleine scholen.
Als het om ICT gaat lijkt de overheid de regie grotendeels kwijt te zijn. Bedrijven als Samsung nemen nu (gelukkig) het voortouw. OCW neem je verantwoordelijkheid en doe wat. Echte vernieuwing gaat niet vanzelf weten we na 30 jaar.

Cultuuromslag?

Terug naar de Balie. De belangrijke, maar toch ook bekende thema’s voor de verbetering van de positie van de docent domineerden de agenda van de summit: flexibiliteit, mobiliteit, ondersteuning, groei en ontwikkeling en professionalisering. Aob-voorzitter Walter Drescher was helaas verhinderd maar verwoordde de internationale trend duidelijk door op te merken dat we een verschuiving zien van de stelseldiscussies naar de school en het klaslokaal. CNV-onderwijsbestuurder Ellen van der Berg merkt op dat de problemen in het leraarschap in de meeste 20 OESO-landen speelt. Te hoge werkdruk, een imagoprobleem, te grote klassen en de vaak achterblijvende salariëring.”

Gastcommentator Jelmer Evers wilde het feestje van de minister en haar delegatie niet bederven en was mild, al kon hij niet nalaten te hopen dat er in Nederland nog een keer een echte onderwijscoöperatie van leraren komt, zoals we die in de VS kennen

Lees de volledige tekst van het verslag van Jan Lepeltak op zijn blog Learning Focus: Kritische lessen van de Teacher Summit (Nieuw Zeeland), 21 april 2014: www.learningfocus.nl

Zie ook de video over de indrukwekkende opening van de Summit: Pōwhiri: http://webcast.gigtv.com.au/Mediasite/Catalog/catalogs/ISTP2014 (video niet meer beschikbaar).