Kim Putters van SCP: Het evenwicht moet terug tussen rendement, vorming en sociale binding in het onderwijs

Kim Putters, sinds 2013 directeur van het Sociaal en Cultureel Planbureau (SCP), schrijft op de opiniepagina van Het Financieele Dagblad dat het onderwijs in de ban is van het rendementsdenken: “De onvrede van scholen, universiteiten en leraren is manifest geworden nu het via de studenten in het Maagdenhuis een gezicht kreeg. Er worden onder dat rendementsdenken echter wel heel verschillende zaken geschaard en verstaan.

Het gaat er allereerst over dat het economisch nut van onderwijs decennialang leidend is geweest. Het ging om de waarde van een diploma op de arbeidsmarkt en de bijdrage aan de Nederlandse economie.
Ten tweede gaat het debat over de wijze waarop prestaties van onderwijsinstellingen beoordeeld worden, bijvoorbeeld via doorstroomcijfers, aantallen afgestudeerden en uitvallers.
Ten derde raakt het de onvrede over de stapeling van controles, benchmarks en registraties. De leraar wordt er gek van, de minister wil er vanaf. De jarenlange nadruk op transparantie en afrekenbaarheid van onderwijsinstellingen, versterkt door incidenten met diplomafraude, heeft zo’n beetje alles tot een cijfer teruggebracht dat gemeten en geregistreerd moet worden.
Tot slot heeft dit de inspraak van en dialoog met studenten en leraren weggedrukt”.

Leraren voelen zich miskend, studenten voelen zich miskend, de medezeggenschapsraden voelen zich miskend, evenals werkgevers en bestuurders, aldus Putters. Daar maken politici gebruik van door hen voor alles verantwoordelijk te houden. Volgens hem had de gretigheid waarmee Louise Gunning, voorzitter van het College van Bestuur van de Universiteit van Amsterdam door pers en politiek werd weggezet tijdens de Maagdenhuisbezetting, niets te maken met een inhoudelijk onderwijsdebat.

Putters vindt dat het evenwicht moet worden hersteld tussen rendement, vorming en sociale binding in het onderwijs: “Dat doet recht aan de professionaliteit van leraren en de behoeften van studenten. Daar is veel meer dialoog voor nodig en minder stapeling van toezicht en controles”.

Medezeggenschap van studenten ziet Putters niet zozeer in een extra studentenzetel in het onderwijsbestuur maar meer in het het voeren van het onderwijsdebat over de betekenis van onderwijs in en voor de veranderende samenleving.
Aan het slot citeert hij ter verduidelijking de Commissie Dijsselbloem, die in 2008 stelde dat de overheid zich te veel bemoeide met het ‘hoe’, dus de werkwijze in het onderwijs, en enkel nog moest sturen op het ‘wat’. Scholen en leraren moeten hun werkwijze in samenspraak zelf bepalen.

Evenwicht moet terug in het onderwijs, door Kim Putters, Het Financieele Dagblad, 10 juni 2015: http://fd.nl

In 2014 verscheen van Kim Putters het essay Rijk geschakeerd – Op weg naar de participatiesamenleving, 60 p., te downloaden op: www.scp.nl