“Ik wil geen fabrieksleraar aan de lopende band worden”
In de rubriek Secret Teacher van het Britse dagblad The Guardian berichten leraren anoniem over hun ervaringen. Op 11 mei 2013 schreef een onderwijzer van een lagere school dat hij en zijn collega’s leven in een angstcultuur. Zijn verhaal wordt geïllustreerd door een foto van een desperate man, met zijn handen in het haar zittend in het klaslokaal: “We zien mensen huilen in hun auto, niet in staat naar binnen te gaan uit angst voor de dag. Huilende mensen in de gang na een succesvolle loopbaan als leraar. Ze zijn gedemoraliseerd en verkeren in onzekerheid door slechte evaluaties. Mensen huilen over de teloorgang van vertrouwen en de vreugde van het lesgeven. Mensen herinneren zich nog dat kinderen personen van waarde waren en niet slechts door statistieken geanalyseerde personen”.
De auteur van deze ontboezeming schrijft dat hij op een fantastische lagere school werkt, gelegen in een van de armste regio’s van Midden-Engeland. De leerkrachten doen hun best de armoe te compenseren en besteden aanzienlijk meer tijd aan hun pupillen dan elders gebeurt in een poging om de “kloof te dichten”. Daartoe worden middelen ingezet als externe ondersteuning en speciale programma’s voor lessen in bijvoorbeeld Engels voor nieuwkomers en leerlingen met een achterstand. Van de leerkrachten wordt verwacht dat ze op het hoogste niveau werken en moeilijk meekomende leerlingen weten op te stuwen: “Onze kinderen zijn vaak gecompliceerd, maar als personeelsstaf worden we niet erkend en worden we ondergewaardeerd in onze inspanningen om hen op te voeden en te vormen tot een samenhangende en gelukkige school. Helaas schijnen deze vaardigheden niet erg mee te tellen in het huidige klimaat”.
Alles draait om academische vooruitgang1). Is vooruitgang niet meer dan alleen maar academische kennis en je examens halen?
“Vooruitgang is op een school als de onze ook vertrouwen opbouwen, helpen een gebroken hart te genezen en zorgen voor de emotionele, fysieke en sociale zekerheid van een kind. Hoe wordt dat gemeten? Moeten leraren ophouden kinderen bij hun naam te noemen en hun 2c, 3a of 5c noemen? Jammer genoeg is dat al het geval. Kinderen zijn geen individuën, ze zijn data”.
Deze onderwijzer denkt dat de Onderwijsinspectie2) haar oordeel al had geveld voordat de inspecteurs een voet over de drempel van zijn school hadden gezet. Hij ergert zich aan de ongebreidelde macht van de inspectiedienst, de gebrekkige criteria voor beoordelingen. Die zouden door alle leerkrachten moeten worden getrotseerd. Waar is het gezonde verstand gebleven?
“Het grote verschil is dat de huidige beoordelingen gepaard gaan met risicovolle consequenties voor mensen. Sinds september gaan we elke dag met angst naar het werk. We springen door elke hoepel die ons voorgehouden wordt. We worden meegenomen op vernederende bezoeken aan ‘excellente scholen’ om prachtige leraren te ontmoeten, grootse lessen bij te wonen en de rapporten in te zien. Vaak blijven we in verwarring achter, aangezien onze kinderen evengoed of beter presteren en ons lesgeven is meestal evengoed of beter. Maar, wat we ook doen, het schijnt nooit genoeg te zijn en het is treurig om te zien dat sommige collega’s het opgeven, hun vertrouwen verliezen en aan de Prozac gaan”.
Korter dan een jaar geleden waren hij en zijn collega’s “goed” en zelfs “bovenmatig goed” bevonden: “En plotseling moeten we ons verbeteren of erger, zijn we niet meer bekwaam.
Geven excellente leraren echt dag in dat uit excellente lessen volgens de nieuwe richtlijn van de onderwijsinspectie?3) Als dat mogelijk is, dan zal dat fysiek gezien niet lang kunnen duren. Het schijnt ons toe dat bekwame leraren met het vermogen hun intelligentie en ervaring naar eigen inzicht in te zetten, niet langer gewenst zijn. Welkom voor de fabrieksleraar aan de lopende band.
Natuurlijk moeten scholen geïnspecteerd worden en docenten geëvalueerd. Natuurlijk moeten scholen en leraren streven naar vooruitgang. Maar een goede leraar is zijn eigen, ergste criticus, voortdurend strevend naar verbetering. Een goede leraar verwelkomt constructieve kritiek van collega’s en deskundigen. Wij voelen ons op school nu opgejaagd. De jager staat te wachten in de gang, telkens met genoegen in zijn handen wrijvend bij elke les die niet voldoet. Het is aan ons om samen op te staan en de dingen recht te zetten, voordat ervaren, gepassioneerde en excellente leraren voor altijd voor het beroep verloren gaan. De doelpalen zullen weer verzet worden en volgende keer bent u het die met angst staat les te geven”.
Referenties
1) Academische vooruitgang: Duizenden scholen in Engeland worden sinds 2010 gedwongen zich om te vormen tot zogenaamde Academy schools. Verspreid over het hele land zijn er momenteel 2,309. Dit type school valt niet langer onder de locale autoriteiten. Een deel valt onder het Ministerie van Onderwijs of wordt gefinancierd door grote liefdadigheidsinstellingen. Er zijn ook scholen die zich verenigen in federaties. Zie voor meer details: www.theguardian.com
2) De Britse Onderwijsinspectie heet The Office for Standards in Education, Children’s Services and Skills (Ofsted). Ofsted wordt verweten politiek niet onafhankelijk te zijn en grote druk uit te oefenen op de scholen met als doel een door prestaties geleide onderwijscultuur. Hierdoor wordt zowel het moreel als de autonomie van leerkrachten ondermijnd.
3) De richtlijnen voor de onderwijsinspectie – The framework for school inspection – bevatten de criteria en werkprocedures van de inspectie. Zie: https://beroepseer.nl/wp-content/uploads/2013/05/the_framework_for_school_inspection.pdf
Lees het hele verhaal: Secret Teacher: are you teaching in a climate of fear? in The Guardian, 11 mei 2013: www.theguardian.com
Lees ook de reacties op dit artikel. Een zekere “dissenting voice” schrijft dat het beroep van leraar behoort tot de beroepen met de hoogste werkdruk. Bovenaan de lijst van werkdruk staat de gezondheidszorg. Het aantal zelfmoorden onder leraren is een derde hoger dan bij andere beroepen.