Boeiend onderzoek naar de kloof tussen lesmateriaal en wetenschappelijke bronnen leerstrategieën

Handboeken in lerarenopleidingen verwijzen te weinig naar wetenschappelijke bronnen. De kloof tussen de klas en onderzoek naar die klas is groot. Dat blijkt uit een onderzoek van masterstudenten Tim Surma en Kristel tijdens hun studie Onderwijswetenschappen aan de Open Universiteit onder begeleiding van prof. dr. P. A. Kirschner en dr. G. Camp.

In het Belgische dagblad De Standaard vertellen Surma en Vanhoyweghen hoe zij zijn nagegaan welke leerstrategieën de auteurs van handboeken behandelen. Ze bekeken het lesmateriaal van zeventien lerarenopleidingen in Vlaanderen en achttien in Nederland, goed voor 136 boeken en syllabi. “Acht op de tien boeken verwijst niet naar wetenschappelijke bronnen over leerstrategieën”, zegt Surma.
Hij bekeek ook hoe vaak ‘gespreid leren’ aan bod komt. Dat pedagogisch principe baseert zich op de vaststelling dat mensen beter feiten onthouden als ze die gespreid over een langere periode aanleren. “Een basisprincipe binnen het onderwijs dat door alle onderzoek bevestigd wordt. Dan hoop je toch dat elk handboek voor toekomstige leerkrachten ‘gespreid leren’ aanhaalt, uitlegt en liefst ook zelf in het handboek toepast“, zegt Surma.

Dat valt tegen.“Twee derde van de boeken vermeldt het niet”, zegt Surma. “Slechts een tiende van de boeken gaf twee of meer beschrijvingen. Dat is opmerkelijk: het is alsof iemand leert rekenen met driehoeken maar de stelling van Pythagoras niet vermeld wordt“. Ook de vertaalslag naar hoe je gespreid leren in de klas toepast, kwam amper aan bod.
Kristel Vanhoyweghen ging dan weer na of de leerstrategie van ‘jezelf testen’ in de boeken voorkwam. Daarbij diep je informatie op via onder meer testen, quizzen en multiple choice. Ook zij stelde vast dat dit amper aan bod kwam.

Andere pedagogische theorieën krijgen veel meer aandacht, ondanks het feit dat al meermaals wetenschappelijk bewezen is dat ze niet werken. Surma: “Leerstijlen, bijvoorbeeld. De theorie dat er leerlingen zijn die via beelden leren, of via het gehoor, en dat leerkrachten hen dus in hun lesgeven tegemoet moeten komen: die theorie klopt niet. Maar het wordt in veel handboeken uitgebreid uitgelegd”.

Lees het hele artikel Handboeken leraren missen wetenschappelijke basis, door Sarah Vankersschaever, De Standaard, 25 augustus 2017: www.standaard.be