Goed Werk Gereedschap

Onder de titel Hallo Hannah is een serie podcasts te beluisteren over dilemma’s waarvoor ambtenaren komen te staan. Over hun morele vragen, politieke en ambtelijke macht, transparantie en tegenspraak. In de eerste aflevering van 22 maart 2023 vertellen rijksambtenaren over de inhoud van hun werk. Wat maakt het boeiend, mooi en lastig? Luister naar verhalen over momenten waarop zij aarzelden over een opdracht, of een opdracht niet wilden uitvoeren, omdat deze niet strookte met de grondwet, of niet zinnig leek. Los van de vraag wie er gelijk had, roept dit vragen op over wat het werk van ambtenaren kenmerkt: de politiek formuleert de opdracht, en ambtenaren voeren die zo goed mogelijk uit, terwijl een ambtenaar ook de opdracht heeft zich in te zetten voor de samenleving waarbij ‘bewusteloze gehoorzaamheid’ volgens de eigen integriteitscode niet is toegestaan. De podcast laat deze spanning horen en wil aanzetten tot reflectie daarop. De vijfde aflevering  van 15 juli 2024 gaat over tegenspraak. Hoe het is om ‘nee’ te zeggen wanneer je gevraagd wordt iets te doen in je werk dat een burg te ver is? Mag of moet je als ambtenaar bijvoorbeeld liegen als de politiek dat van je vraagt? Of mag je dan werk weigeren? Moet je je blijven uitspreken wanneer er een misstand dreigt te ontstaan, ook wanneer mensen zeggen dat je het maar moet loslaten? Hannah Arendt (1906-1975) was een Duits-Amerikaanse Joodse filosofe en politiek denker. Ze werd bekend door haar analyse van een totalitaire samenleving en haar verslag van het Eichmann-proces in het boek Eichmann in Jeruzalem: de banaliteit van het kwaad (1965). De serie is gemaakt door Firma MES in opdracht van het Hannah Arendt Podium, onderdeel van het Rijksbrede programma Dialoog & Ethiek dat is opgericht in 2021 en als doel heeft het bereiken van een toegenomen besef van rijksambtenaren voor ethische vraagstukken en de relevantie daarvan voor het eigen, ambtelijk functioneren en een investering in het ambtelijk vakmanschap. Meer info over de podcastserie Hallo Hannah op: https://www.grenzeloossamenwerken.nl/dialoog-en-ethiek/hannah-arendt-podium/podcast-hallo-hannah De serie is te beluisteren op Spotify: https://open.spotify.com/show/5MypbP0uyWIZcnEtLuKSnN Aflevering 5: De tegenspraak (15 juli 2024) Aflevering 4: De lijn (27 mei 2024) Aflevering 3: Transparantie (23 april 2024) Aflevering 2: Eigen grenzen ( 20 juni 2023) Aflevering 1: Morele vragen ( 22 maart 2023 Firma MES over Podcast Hallo Hannah: https://firmames.nl/projecten/hallo-hannah/ Hieronder de trailer van de serie Hallo Hannah

De vierde macht on tour

Op 28 september 2024 vindt in Theater aan het Spui in Den Haag de première plaats van De vierde macht on tour: een pijnlijk absurdistische confrontatie tussen drie ambtenaren en een burgergroep op basis van gedegen research. Try-out voorstellingen zijn er op 25, 26 en 27 september 2024. Een eerdere versie van De vierde macht was te zien in het ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap (OCW) en volledig uitverkocht. Deze ‘on tour’ versie is aangepast voor de theaters en nieuw van vorm en inhoud. Meer info op Firma MES: https://firmames.nl/projecten/de-vierde-macht-on-tour/   Foto bovenaan is gemaakt door Harry Cunningham @harry.digital

Wie wil meedoen aan het Nederlands Kampioenschap debatteren voor studenten van het middelbaar beroepsonderwijs kan zich inschrijven vanaf juli 2024. Het NK Debatteren MBO wordt sinds 2007 georganiseerd door het Nederlands Debat Instituut. Studenten van alle opleidingen en alle niveaus kunnen meedoen. Bij debatteren kunnen studenten burgerschapsvaardigheden als kritisch denken en argumenteren oefenen. Ze vergroten hun spreek- en luistervaardigheden. Commentaar van een docent Nederlands: “Debatteren leert ze zich goed te verplaatsen in de mening van iemand anders”. Oefenen Het Nederlands Debatinstituut biedt komend schooljaar een gratis voorbereidende toernooitraining aan. Een debattrainer oefent dan een dagdeel met studenten. Op basis van deze training kan eventueel een team geselecteerd worden. Het toernooi Het Nederlandse Kampioenschap Debatteren mbo bestaat uit drie debatrondes; twee rondes met een stelling die is voorbereid en een ronde over een improvisatiestelling die vlak van tevoren bekend wordt gemaakt. De beste twee teams van de debatrondes kwalificeren zich voor het finaledebat aan het einde van de toernooidag. De winnaar van het finaledebat mag zich een jaar lang Nederlands kampioen noemen. De debatvorm die wordt gebruikt – Freeze & Go – bestaat uit een openingsspeech, een open debat en een afsluitende eindspeech. Geschikt voor zowel beginnende, als gevorderde debaters. Tijdens het toernooi beoordeelt de jury de teams op argumentatie, presentatie en teamwork. Datum en locatie tournooi Het toernooi vindt plaats op vrijdagmiddag 14 maart 2025. Locatie wordt nog bekend gemaakt. De voor te bereiden stellingen worden ongeveer zes weken voor het toernooi bekendgemaakt. NK Debatteren MBO Het NK Debatteren mbo is dé plek voor mbo-studenten om te laten zien hoe overtuigend zij kunnen spreken. De sfeer is goed, het enthousiasme groot en de drempel laag. Of je nou veel of weinig ervaring met debatteren hebt: iedereen is welkom. En juist het wedstrijdelement van de dag geeft studenten dat extra zetje om nog beter hun best te doen. Meer informatie en aanmelden op Schooldebatteren: https://schooldebatteren.nl/toernooien/nk-debatteren-mbo/ Brochure NK Debatteren mbo: https://schooldebatteren.nl/wp-content/uploads/2024/01/Brochure-NK-Debatteren-mbo-2023-2024.pdf

Inschrijving Nederlands Kampioenschap Debatteren geopend, MBO Today, 9 juli 2024: https://mbo-today.nl/inschrijving-nederlands-kampioenschap-debatteren-geopend/

Afbeelding bovenaan is van JDMJ ALL ART

Een groep (voormalige) patiënten en ggz-professionals verenigd in Stichting Recht op GGZ klaagt de Staat en de zorgverzekeraars aan vanwege de almaar oplopende wachtlijsten in de ggz. Het initiatief wordt ondersteund door Landelijk Platform Psychische Gezondheid MIND. De wachtlijsten zijn de afgelopen vijftien jaar verdrievoudigd. Inmiddels staan bijna 100.000 volwassenen op de wachtlijst voor de ggz, waarvan 55.000 langer dan de aanvaardbare 3,5 maanden. De laatste groep wacht voor het overgrote deel op specialistische ggz-behandeling en is er dus ernstig aan toe. De zorgverzekeraars handelen volgens de Stichting in strijd met hun wettelijke zorgplicht, en de rijksoverheid stelt te weinig geld beschikbaar. “Soms horen behandelaars al in mei van de werkgever dat zij de rest van het jaar geen nieuwe patiënten meer mogen aannemen omdat het plafond in zicht is” aldus Manon Kleiweg, penningmeester van de Stichting. “U bent te klein” ’s Middags 30 mei 2024 voerde de Stichting actie bij het Ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport (VWS) in Den Haag. Zangeres, toneelmaker en verpleegkundige Bieke Jongejan startte de actie met een eigen geschreven lied en las ervaringen voor van mensen die wachten op een behandeling. Bij de Stichting stromen schrijnende verhalen binnen. Van patiënten, naasten, psychologen en psychiaters die niet eens een contract krijgen (“U bent te klein”), van moedeloze huisartsen en bezorgde bedrijfsartsen: “We zien werknemers in anderhalf jaar op de wachtlijst het ravijn van de arbeidsongeschiktheid intuimelen”. Martin Buijsen, hoogleraar gezondheidsrecht aan de Erasmus Universiteit. merkte op in een interview op NOS Nieuws dat “een rechtszaak tegen de Staat en zorgverzekeraars vanwege de ggz-wachtlijsten zeker niet kansloos is. De zorgplicht van zorgverzekeraars wordt echt beschouwd als een resultaatverplichting tegenover de verzekerde. Daar kunnen verzekeraars alleen onderuit als het praktisch onmogelijk is om die zorgplicht waar te maken. Zij moeten overmacht kunnen aantonen. Dat lijkt me hier heel lastig”. Stichting Recht op GGZ Stichting Recht op GGZ is opgericht in Utrecht op 24 januari 2024, met als doel zich in te zetten voor toegankelijke specialistische geestelijke gezondheidszorg (GGZ). De Stichting streeft ernaar dat er géén hoogspecialistisch aanbod meer gesloten wordt waar een wachtlijst voor bestaat en dat genoemd wordt in de Kwaliteitsstandaarden van het register van het Zorginstituut als zorg die beschikbaar moet zijn voor patiënten met een psychische aandoening. Om de doelen te bereiken blijft de Stichting de verschillende verantwoordelijke partijen actief benaderen: leden van de Tweede en Eerste Kamer, de minister en het ministerie van VWS, zorgverzekeraars, toezichthouder de Nederlandse Zorgautoriteit en werkgeversvereniging De Nederlandse GGZ. Steun voor de rechtszaak De rechtszaak die Stichting Recht op GGZ gaat voeren tegen de Staat en een of meer zorgverzekeraars wordt aangemerkt als een zogenoemde algemeen belang procedure, of collectieve actie. Omdat de Stichting moet aantonen dat zij representatief is om dit belang te vertegenwoordigen, heeft zij de steun van mensen uit de maatschappij nodig. Belangstellenden kunnen steun verlenen door een formulier in te vullen. Degenen die hun verhaal willen vertellen, bijvoorbeeld over de persoonlijk ondervonden negatieve gevolgen van de ggz-wachtlijsten, kunnen dat aangeven op het formulier. De Stichting neemt dan contact op voor een kort interview. Ga naar: www.rechtopggz.nl/contact Patiënten en zorgverleners dagen Staat en verzekeraars om lange wachtlijsten ggz, door Bas de Vries, NOS, 30 mei 2024: https://nos.nl/form.nl Stichting Recht op GGZ bereidt rechtszaak voor om lange wachtlijsten, Mind Platform, 30 mei 2024: https://mindplatform.nl Voorgestelde Wet Bevorderen Zorgcontractering hindert patiënt in zoektocht naar ggz, Mind Platform, 3 juli 2024: https://mindplatform.nl/ Stichting Recht op GGZ: https://www.rechtopggz.nl/

In een tijd waarin het rechtsstatelijk handelen van de overheid ter discussie staat, is het borgen van ambtelijk vakmanschap cruciaal. Daarom heeft de Stichting Beroepseer het project “Van woorden naar daden” gelanceerd. Dit initiatief moet de ruimte voor ambtelijk vakmanschap vergroten binnen de Rijksoverheid. Stichting Beroepseer voert het project uit met steun van het Arbeidsmarkt- en Opleidingsfonds Rijk (A+O fonds Rijk) en in samenwerking met de Centrale voor Middelbare en Hogere Functionarissen (CMHF).

Een Nieuwe Focus

Voor een gezagsvolle overheid waarin burgers vertrouwen hebben, is het cruciaal dat ambtenaren – in beleid, uitvoering en toezicht – de professionele ruimte hebben om vakmanschap te leveren op basis van hun inhoudelijke expertise. Ambtelijk vakmanschap staat dan ook centraal in verschillende overheidsprogramma’s, initiatieven en verschillende wetsvoorstellen. Die toenemende aandacht voor ambtelijk vakmanschap is een positieve en belangrijke ontwikkeling. Inmiddels staat het thema op de kaart en voert men het gesprek over ambtelijk vakmanschap binnen en buiten Rijksoverheidsorganisaties. De volgende stap is het borgen van ambtelijk vakmanschap binnen de Rijksoverheid. Het ontbreekt ambtenaren in de praktijk namelijk nog steeds aan praktische, tastbare en formele instrumenten om het recht op het bieden van ambtelijk vakmanschap af te dwingen. In het project Van woorden naar daden maken we een actuele analyse van de huidige situatie en werken we toe naar concrete adviezen en praktische instrumenten en maatregelen die gaan bijdragen aan het borgen van vakmanschap in de werkpraktijk van rijksambtenaren.

Projectdoel

Het doel van het project is om bij te dragen aan de borging van ambtelijk vakmanschap binnen rijksoverheidsorganisaties. We maken een actuele analyse van ontwikkelingen op het gebied van ambtelijk vakmanschap (hoofdvraag 1) gevolgd door de ontwikkeling van meerdere concrete instrumenten die bijdragen aan de borging van ambtelijk vakmanschap in de praktijk (hoofdvraag 2). Daarbij houdt het project rekening met de diversiteit in rollen en verantwoordelijkheden tussen verschillende ambtenaren. De actuele analyse van ontwikkelingen op het gebied van het recht op ambtelijk vakmanschap wordt gemaakt door bestaande rijksprogramma’s, wetsvoorstellen en anderen initiatieven in kaart te brengen, te analyseren en evalueren. Deze evaluatie zorgt ervoor dat de lessen die zijn getrokken uit de bestaande programma’s worden meegenomen in de ontwikkeling en vormgeving van de concrete eindproducten. De twee hoofdvragen van het project luiden:

1. Hoe en waar zien we het recht op ambtelijk vakmanschap zich ontwikkelen? > actuele analyse
2. Hoe kan dit recht duurzaam worden geborgd? > concrete adviezen en ontwikkeling instrumenten

Doelgroep en Impact

De belangrijkste doelgroepen van dit project zijn individuele rijksambtenaren, teams van rijksambtenaren en de organisaties waarvoor zij werken. Door het vergroten van ambtelijk vakmanschap, streeft het project ernaar om niet alleen het werkplezier en de ontwikkeling van ambtenaren te bevorderen, maar ook om het algemene vertrouwen in de overheidsdiensten te versterken. Daarmee sluit het project aan bij de doelstelling van het A+O fonds Rijk om bij te dragen aan betekenisvol werk en de ontwikkeling en het werkplezier van rijksambtenaren.

Concrete projectresultaten

Wij ontwikkelen verschillende eindproducten die ambtenaren en organisaties concreet moeten helpen om tot ambtelijk vakmanschap te komen. Daarbij houden we rekening met de verschillende werkvelden waarin ambtenaren actief zijn. Daarnaast schrijven we drie thematische papers over het borgen van ambtelijk vakmanschap en de belangrijkste lessen hiervoor.

Meer weten?

Voor meer informatie, neem contact op met projectcoördinator Corné van der Meulen via c.vandermeulen@beroepseer.nl.