Ministerie VWS introduceert Newspeak-term: ‘datasolidariteit’

Het ministerie van VWS probeert met het begrip datasolidariteit het vertrouwen van de bevolking te winnen om hun medische data (gegevens) niet meer als privé eigendom te beschouwen maar als publiek eigendom. Huisarts in ruste en ict-expert W.J. Jongejan legt op zijn site Zorg ICT zorgen uitgebreid uit wat er aan de hand is.
Hebben we hier te maken met een nieuwe term van Newspeak, of doublespeak, de taal die, volgens de dystopische roman 1984 van George Orwell wordt gebruikt om de gedachtevorming van de bevolking te manipuleren en te beheersen? De bedoeling van Newspeak is dat de burger nog slechts politiek correcte uitspraken kan doen. Alle het regime ongewelvallige termen ontbreken immers en maken geen deel meer uit van de gangbare woordenschat.

Introductie van de term datasolidariteit

Jongejan schrijft dat minister Bruins van het ministerie van Volksgezondheid, Wetenschap en Sport (VWS) 15 november 2018 de term datasolidariteit introduceerde in een Kamerbrief.
In de toelichting, getiteld Data laten werken voor gezondheid – Een kwestie van gewaarborgd vertrouwen, staat uitgebreid beschreven hoe data van meerwaarde voor onze gezondheid zijn. In feite zijn data ‘de nieuwe auto’s’:

“De exponentiële groei en het gebruik ervan kan worden vergeleken met de opkomst van de auto in Nederland. In het begin kan slechts een beperkte groep er goed gebruik van maken, maar de rest van de maatschappij ziet de auto’s wel in toenemende mate rondrijden. Na verloop van tijd heeft de auto een vormende werking op de maatschappij: steeds meer mensen maken er gebruik van, er komen meer en drukkere wegen en ook neveneffecten, zoals uitstoot, worden duidelijk. Het is aan de overheid om voor vangrails, bewegwijzering en uitstootlimieten te zorgen, maar ook om tegelijkertijd optimaal gebruik te maken van de kansen die deze vorm van mobiliteit voor de maatschappij biedt. Dit geldt ook voor het gebruik van data. Nu de digitale (snel)wegen drukker worden, is het de hoogste tijd om te kijken welke acties moeten worden genomen om het vertrouwen van burgers in het gebruik van (gezondheids)data te waarborgen en de kansen van (gezondheids)data optimaal te benutten”.

Je vraagt je af wie op de absurde vergelijking van auto’s en persoonlijke medische gegevens is gekomen.

Grenzen oprekken

Volgens Jongejan wordt het het algemene begrip ‘gezondheid’ “de nieuwe vage doelstelling van de beoogde dataverwerking (big-data-analyse). In plaats van gegevens verzamelen voor individuele doelstellingen, wil VWS de gegevens voor een vaag gemeenschappelijk doel verzamelen en delen. Dat is dan een verbeterde gezondheid van de samenleving en het voorkomen en genezen van ziekten. Het is ook een uiterst verwerpelijke manier om het toestemmingsprincipe voor het verzamelen en verwerken van medische data overboord te zetten. Het zou dan ook zo maar een grond kunnen worden om het verzamelen en verwerken van ROM-data te rechtvaardigen. Het ministerie van VWS probeert met het geïntroduceerde begrip ‘datasolidariteit’ op bedenkelijke wijze de grenzen op te rekken die gelden voor het verzamelen en verwerken van medische data”.

Lees het hele artikel Datasolidariteit: gevaarlijke smoes voor surveillance en profiling met zorgdata  door Wim J. Jongejan, Zorg Ict zorgen, 12 maart 2019: www.zorgictzorgen.nl