Ministerie moffelt rapport weg

Persbericht van de Nederlandse Categoriale vakvereniging Financiën (NCF)¹⁾

Rotterdam, 24 mei 2024 – Het ministerie van Financiën heeft jarenlang een belangrijk rapport weggemoffeld. Uit dit rapport blijkt dat het CAF-team niet de oorzaak van de toeslagenaffaire is en dat het CAF-team goed onderzoek verricht heeft. Hiermee heeft het ministerie jarenlang niks gedaan. Nu beschikt NRC over de inhoud van het rapport²⁾. De NCF trok al eerder de conclusie dat het CAF-team niet de oorzaak van de toeslagenaffaire is³⁾.

Volgens het weggemoffelde rapport heeft het CAF-team in de CAF 11-zaak, de zaak waar de toeslagenaffaire mee begonnen is, niet verkeerd gehandeld en geen enkele toeslag stopgezet. Het is schokkend hoe er hier jarenlang met belastingdienstmedewerkers is omgegaan. Waarom heeft het ministerie niets gedaan met een rapport waaruit blijkt dat eigen medewerkers die zo zwaar onder vuur lagen eigenlijk niets verkeerds hebben gedaan? Wat is er gebeurd? De CAF 11-zaak was de eerste zaak die naar buiten kwam in de toeslagenaffaire. In deze CAF 11-zaak heeft het CAF-team een boekenonderzoek gedaan bij een gastouderbureau. Het CAF-team heeft de bevindingen van dit onderzoek doorgegeven aan Toeslagen. Vervolgens zijn de toeslagen stopgezet van ouders die kinderen bij dit gastouderbureau hadden. De echtgenote van de eigenaar van het gastouderbureau is de nu bekende advocaat Eva González Pérez. Zij heeft de situatie van de ouders aangekaart, maar ook de
situatie van het gastouderbureau. Een onderdeel hiervan was dat de advocaat een formele klacht had ingediend bij de Belastingdienst vanwege het handelen van het CAF-team in het onderzoek bij het gastouderbureau. De Belastingdienst heeft hierop een onafhankelijke commissie ingesteld die onderzoek deed naar het handelen van het CAF-team bij het boekenonderzoek.

Terwijl deze onafhankelijke commissie onderzoek uitvoerde werd de toeslagenaffaire natuurlijk steeds groter nieuws. Eva González Pérez werd hierdoor een grote persoonlijkheid. Veel aandacht is hierbij uitgegaan naar de gevolgen van de alles-of-niets-benadering in toeslagenwetgeving waar ouders mee geconfronteerd werden. Minder aandacht was er voor de
onderzoeken naar de gastouderbureaus. De uitkomsten van deze onderzoeken zijn namelijk allemaal  overeind gebleven.

Het CAF-team was onderdeel van deze onderzoeken en niet onderdeel van de uitvoering van de toeslagenwetgeving. Ze hebben, zoals we eerder schreven, nooit toeslagen van ouders stopgezet. Toch werd dit vaak beweerd of gesuggereerd door het ministerie, de politiek en de pers. Met ministerie van Financiën heeft dit altijd geweten, maar nooit gezorgd voor een kentering van dit beeld.

De ernstige beschuldiging aan het adres van het CAF-team zorgde uiteindelijk voor grote psychische problemen voor de leden van dit team. Zelfs toen uit onafhankelijk accountsonderzoek bleek dat het CAF-team geen enkele bevoegdheid had om toeslagen stop tezetten, kond igde Financiën een vervolgonderzoek aan in plaats van openlijk de conclusie te trekken dat het CAF-team niet de oorzaak van de toeslagenaffaire kon zijn. En hier komen we weer terug bij die klacht van González Pérez.

Terwijl de toeslagenaffaire in volle omvang losbarstte, deed een onafhankelijke commissie dus intern onderzoek naar het handelen van het CAF-team in de CAF 11-zaak. Hieruit bleek uiteindelijk dat het CAF-team enkel onderzoek naar het gastouderbureau had uitgevoerd en geen toeslagen heeft stopgezet. Bovendien bleek dat het CAF-team goed onderzoek verricht-
te. Dit rijmde natuurlijk geheel niet met de boodschap die over het CAF-team gecommuniceerd werd door het ministerie, de politiek en de pers. Ook was elke nuance in het debat over de Belastingdienst afwezig. De Belastingdienst had in publiek debat immers alles fout gedaan. Hoe breng je dan de boodschap naar buiten dat het CAF-team niks fout deed in de zaak die de toeslagenaffaire aan het rollen bracht

Gewoon niet. 

Eva González Pérez trok op het laatste moment haar klacht in. Er lag toen al een conceptrapport over het CAF-team. Het ministerie stopte het rapport in een diepe la en voerde ondertussen onderzoek na onderzoek uit naar de leden van het CAF-team, die hierdoor onterecht steeds verder in de problemen raakten. En al die tijd lag er in die la dus dat belangrijke rapport over de eerste zaak in de toeslagenaffaire waaruit bleek dat er niks fout was gedaan door het CAF-team. Het ministerie deed aangifte tegen de Belastingdienst. In de aangifte werd 31 keer ‘CAF’ genoemd. Er werden parlementaire onderzoeken gedaan
en zelfs nu nog lopen de laatste twee delen van een omvangrijk driedelig onderzoek door KPMG naar het gehele werk van het CAF-team.

Het meewerken aan de totale doorlichting van het gehele werk van het CAF-team kost nu al jaren werk van de voormalige CAF-medewerkers. Elke zaak wordt opnieuw bekeken. En het blijkt dat er al tijden een rapport ligt waarin staat dat de aanleiding waar alles mee begon volledig onjuist was en dat de toeslagenaffaire onterecht in de schoenen van het CAF-team werd geschoven.

Er zijn meerdere belastingdienstmedewerkers die al tijdenlang openbaarmaking van deze conceptrapportage geëist hebben. Het ministerie werkte hier niet aan mee. Tot op de dag van vandaag is het rapport niet openbaar, al kondigde de staatssecretaris recentelijk wel de openbaarmaking aan.

Gisteren bleek gelukkig dat het NRC al over de conclusies van het rapport bleek te beschikken. En die conclusies zijn verbijsterend. Het CAF-team had niet verkeerd gehandeld in de CAF 11-zaak.

Als de Belastingdienst onderzoek naar burgers doet, moet aangetoond kunnen worden dat de aanleiding om onderzoek te doen correct is. Als je achteraf het gehele werk, waar een team jarenlang aan gewerkt heeft, met accountants doorlicht, vind je vast wel ergens iets

En als je als ministerie daar nadruk op blijft leggen, is het voor de buitenwereld net alsof het team altijd fout is geweest. Maar was er ooit een aanleiding om het CAF-team jarenlang zo gedetailleerd te onderzoeken? Al die tijd heeft het ministerie geweten hoe het zat. Het CAF-team heeft een correct onderzoek uitgevoerd naar het gastouderbureau van de echtgenoot van González Pérez. De conclusies die het CAF-team trok, klopten. Het CAF-team heeft nooit een toeslag van een ouder stopgezet of teruggevorderd en was niet de oorzaak van de toeslagenaffaire. Hiermee had de kous voor het CAF-team af kunnen zijn. En nu lopen de onderzoeken nog steeds

De onderzoeken. De aangifte waarin 31 keer CAF stond. Kamerbrieven waarin je onterecht als schuldige van de toeslagenaffaire wordt aangewezen. De landelijke pers die achter CAF-collega’s aanzit. De ellende van jarenlang meewerken aan het doorlichten van je gehele werk. Foute conclusies in parlementaire onderzoeken over je verantwoordelijkheid. Kamervragen vol foute beschuldigingen. Het had er nooit mogen zijn. Er was nooit een aanleiding.

Albert van der Smissen
Thijs Koelen

Noten
¹⁾ NCF is een vakbond specifiek voor de medewerkers van het ministerie van Financiën, met organisatieonderdelen zoals de Belastingdienst, de Douane, de FIOD en Toeslagen.
Bij de Belastingdienst is het Combiteam Aanpak Facilitators (CAF) in 2013 opgericht met als doel fraude gepleegd door facilitators gestructureerd en zichtbaar aan te pakken en te voorkomen. Het CAF is in 2016 verder gegaan met de aanpak van systeemfraude met inkomensheffing en van misbruik van toeslagen. In januari 2021 is het CAF-team definitief stopgezet.
²⁾ Onafhankelijke commissie: ‘Klachten advocaat Eva González Pérez tegen CAF-team ongegrond’, door Derk Stokmans en Stefan Vermeulen, NRC, 21 mei 2024.
³⁾ Het verhaal van het CAF-team, Enschede, 19 juli 2023: https://ncf.nl/pdf/actueel/20230717_brief_caf-team.pdf

Lees ook: Het verhaal van het CAF-team: Onterecht beschuldigd, genegeerd en in de steek gelaten, Blogs Beroepseer, 31 augustus 2023: https://beroepseer.nl/

U P D A T E

Persbericht CAF-team niet de veroorzaker van toeslagenaffaire, Nederlandse Categoriale vakvereniging Financiën (NCF), 4 juli 2024: https://beroepseer.nl

Onderzoek CAF-dossiers naar Tweede Kamer, Rijksoverheid, 27 juni 2024: www.rijksoverheid.nl

Kamerbrief over onderzoek deel II naar de werkwijze van het voormalig Combiteam Aanpak Facilitators, Kamerstuk, Rijksoverheid, 27 juni 2024: https://www.rijksoverheid.nl