Manifest met oproep: ‘Onderwijs om (te) vormen’

Ellen Klatter en Rob Martens hebben een manifest geschreven met oproep voor een ander soort onderwijsonderzoek. Hun pleidooi: Als we leerlingen gelijke kansen willen bieden, dan zullen we meer (complex) onderzoek moeten doen naar verbeteringen in ons onderwijs.
Ellen Klatter is lector Versterking Beroepsonderwijs & lector Studiesucces aan de Hogeschool Rotterdam. Rob Martens is hoogleraar en programmaleider bij het Welten-instituut van de Open Universiteit en wetenschappelijk directeur van stichting NIVOZ

Het manifest is gepubliceerd op de site van het onderwijsvakblad Didactief. Onderaan het manifest worden de medestanders van het manifest met name genoemd. Wie het manifest wil ondertekenen kan een mail sturen naar redactie@didactiefonline.nl

‘Manifest Onderwijs om (te) vormen’

In Nederland is sprake van een groeiende kloof tussen arm en rijk én hoog en laag opgeleide mensen (Rinnooy Kan, 2018; Denessen, 2017; Elffers, 2018; Dronkers, Elffers, Karsten, & van der Werfhorst, 2016). Het huidige onderwijs vergroot de kansenongelijkheid eerder dan die te verkleinen (Inspectie van het Onderwijs, 2019). Maatregelen van OCW om te bevorderen dat kinderen met gelijke talenten gelijke kansen krijgen in het onderwijs (OCW, zie hieronder bij 1), getuigen van een probleembewustzijn en urgentiegevoel. Maar omdat een goede probleemdefinitie en -analyse ontbreekt, zijn deze maatregelen onvoldoende.

Onderzoek laat zien dat de manier waarop wij in het Nederlandse onderwijs omgaan met differentiatie en leerlingen selecteren nadelig uitpakt voor kansarme leerlingen (OECD, 2016). Zij worden, onder het mom van goedbedoelde termen als ‘adaptief onderwijs’ en ‘onderwijs op maat’ steevast in lagere niveaus weg-geselecteerd en vastgezet (Denessen, 2018). Ook het sterk scheiden van de algemeen vormende en de beroepsgerichte opleidingsroutes leidt tot niveauverschillen in diploma- en baangarantie. Daarbij hebben vooroordelen en verwachtingen van leraren effect op de schoolloopbaan van hun leerlingen (Zeemeijer, 2019). Kortom, er zijn tal van aanwijzingen dat de manier waarop wij het onderwijs hebben ingericht, onbedoeld een belangrijke rol speelt in de toenemende segregatie in Nederland.

Wat verstaan we eigenlijk onder goed onderwijs? En hoe onderzoeken, onderbouwen en staven we dat? En wat betekent dat voor de vraag: wat is goed onderwijsbeleid en hoe organiseren we het onderwijs zo dat alle kinderen ervan profiteren?

Lees het hele manifest: Onderwijs om (te) vormen, door Ellen Klatter & Rob Martens, Didactief, 16 april 2019: https://didactiefonline.nl/blog/blonz/onderwijs-om-te-vormen