Informeel politiek bedrijven op het nationale Festival van de democratie D’RAN 2017 in Twente

D’RAN 17 is een nationaal festival van de democratie dat burgers en politici met elkaar wil verbinden. Doel is samenwerken aan een vitale democratie. Initiatiefnemer is stichting Twentement die streeft naar “het versterken, het toegankelijk en aantrekkelijk maken van de democratische dialoog tussen burgers, politici, politieke partijen, vrijwilligersverbanden, belangenorganisaties, onderwijs-, onderzoeks- en maatschappelijke instellingen, ondernemers, en media”. D’RAN vindt plaats in Enschede op 8 en 9 september 2017.

D’RAN 17 is geïnspireerd door het Deense Folkemødet dat sinds 2011 jaarlijks in het plaatsje Allinge op het eiland Bornholm wordt gehouden. Folkemødet betekent volksvergadering. Het festival begon met zevenduizend deelnemers en is inmiddels uitgegroeid tot een megagebeurtenis met wel honderdduizend bezoekers.
De Deense Folkemødet is overigens weer geïnspireerd door de Zweedse Almedalsveckan (Almedalen-week) in Visby op Gotland, waartoe de Zweedse premier Olof Palme in de jaren tachtig het initiatief nam. Elk jaar komen daar rond de tienduizend mensen bij elkaar op deze voor iedereen toegankelijke ‘open week van de politiek’.

Volgens de Deense minster van Binnenlandse Zaken is het Bornholmse Folkemødet de enige plek in Denemarken waar politici nog echt luisteren. Wat is het geheim? Folkemødet zou je ook een ‘democratisch trainingskamp’ kunnen noemen, een nationaal platform voor een gesprek onder de vrije hemel tussen politici en burgers. Het is een nieuwe vorm van informele politiek die niet wordt beheerst door specifieke, in de media behandelde onderwerpen.

Lowlands van de politiek

Op uitnodiging van stichting Twentement kwam de initiatiefneemster van Folkemødet, Winni Grosbøll naar Nederland. Ze is burgemeester van Bornholm en vertelde dat er in Denemarken een behoefte was aan een nieuwe manier van discussiëren over politiek: “Vandaag de dag is Folkemødet in Denemarken een van de belangrijkste politieke evenementen van het jaar. De anders zo stille straten worden overspoeld door politici, journalisten, lobbyisten, studenten, timmerlieden, jongeren en ouderen. Allinge wordt compleet getransformeerd tot een levendig, politiek festival. Het is een plek voor dynamische mensen waar innovatie voorop staat. We creëren nieuwe oplossingen voor de maatschappij en vinden nieuwe manieren om de dialoog aan te gaan. We praten met elkaar”.

Boudewijn Rip van stichting Twentement kreeg oorspronkelijk het idee een festival naar Bornhoms model voor Nederland te organiseren: “Ik kom al zo’n twintig jaar op Bornholm, een Deens eiland in de Oostzee. Daar trof ik vijf jaar geleden voor het eerst het festival aan. Ik raakte geïnspireerd en dacht, de politieke situatie in Nederland en de invloed van burgers overziend, dat dit een mooie manier is de mensen meer te betrekken bij de samenleving”. Nieuwe media en sociale media zijn volgens hem niet voldoende om dat te doen: “Als mensen elkaar ontmoeten dan ontstaan er toch andere dingen en dat is het grote item op het festival, dat mensen elkaar ontmoeten. Niet alleen de mensen uit de buurt, maar ook de minister-president. In Bornholm loopt de ambassadeur van Amerika over straat”.

De Nederlandse ambassadeur in Denemarken Henk Swarttouw bezocht Bornholm in 2016 en vond het een inspirerend evenement. Hij is ermee ingenomen dat in Nederland iets vergelijkbaars wordt opgezet. Hoewel het geen “panacee of paardenmiddel is om de kloof tussen politiek en burger te overbruggen, is het wel een van de instrumenten waarover we kunnen nadenken om die in een mix van een heleboel maatregelen en initiatieven onder te brengen. Bornholm is natuurlijk een bijzonder geval. Het is een eiland, de bijeenkomst is in een klein dorp van nog geen tweeduizend inwoners. Maar er zijn toch in vier dagen tijd drieduizend evenementen. Heel dynamisch, erg gezellig ook. Ik vergelijk het wel eens met Lowlands zonder muziek, maar wel met het eten en drinken en heel veel bijeenkomsten met maatschappelijke thema’s, waar politici benaderbaar en aanspreekbaar zijn en zich onder de mensen begeven”.

Een les burgerschap

D’RAN werd eind mei 2017 gelanceerd op het ROC van Twente in Enschede. Projectleider Rob Dieleman nodigt iedereen uit die zich betrokken voelt bij de maatschappij naar het festival komen om te luisteren naar de vele geluiden, je mening te vormen en de dialoog op te zoeken: “Het festival gaat over de democratie, en niet alleen wat er in Den Haag of in Zwolle gebeurt, maar in alle lagen van de maatschappij, tot en met de speeltuinvereniging aan toe”.
Het festival wordt ondersteund door de stad Enschede en de provincie Overijssel. Burgemeester van Enschede Onno van Veldhuizen heeft op een eerdere bijeenkomst gezegd “dat democatie nooit perfect zal zijn, we zullen er in moeten blijven investeren. De tijd verandert, de cultuur verandert, We hebben een aantal opgaven voor de komende generatie. We horen over de huidige vorm van democratie vrij vaak dat mensen zich niet gehoord voelen. We hebben geprobeerd dat in de laatste dertig of veertig jaar te verbeteren. We hebben behoefte aan meer democratie en een betere democratie”.

Gandhi zei het al: Alles wat u voor mij doet, zonder mij, doet u tegen mij. Hierin ligt de belangrijkste opgave van onze moderne democratie. Een van de belangrijkste vragen van onze tijd is of het om politiek of om democratie gaat. Politici behoren vertegenwoordigers van de democratie te zijn.

Trudy Vos van het college van bestuur van ROC van Twente ziet de samenleving van morgen al voor zich. Toen haar gevraagd werd naar haar ideeèn over het festival zei zij: “Wat ik voor me zie is een enorm evenement waar onze studenten hun les burgerschap krijgen. Waar ze in gesprek kunnen gaan en hun mening kunnen uiten. Dat ze weten dat als ik een mening heb, daarnaar wordt geluisterd. Ik heb het gevoel dat hier iets van een zaadje geplant gaat worden dat wel een beetje water nodig heeft maar waar we wel echt verschil mee kunnen maken”.

Laat weten wat je wilt

Het is de bedoeling dat de naar schatting zes- tot zevenduizend bezoekers van dit festival zoveel mogelijk zelf het programma samenstellen. Stichting Twentement gaat als organisatie niet voorschrijven wat er moet gebeuren maar vraagt iedereen naar voren te komen met ideeën over thema’s en vraagstukken en een bijdrage te leveren aan de inhoud van het festival. De oproep van de stichting is: “Laat weten wat je wilt en wij zorgen ervoor dat dat gaat plaatsvinden op 8 en 9 september 2017”. Ga naar de site van D’RAN 2017 voor aanmelden en nadere informatie: www.dranfestival.nl